شمایل‌شکنی

شمایل‌شکنی،^[1] آیکون‌شکنی، یا بت‌شکنی به حرکتی مذهبی برای از بین بردن شمایل و تصاویر مذهبی توسط معتقدان به خود آن مذهب گفته می‌شود. افراد شمایل‌شکن معتقدند که به تصویر کشیدن مفاهیم مقدس مذهبی یا دارای اشتباه است یا گمراه کننده.

در مسیحیت شمایل‌شکنی به‌دلیل تفسیر لفظی از ده‌فرمان به وجود آمده است: (سفر خروج، فصل ۲۰)^[3]

(۴) هیچ بُتی برای خود مساز، خواه به شکل هرآنچه بالا در آسمان باشد یا پایین بر زمین یا در آبهای زیر زمین.
(۵) در برابر آنها سجده مکن و آنها را عبادت منما؛ زیرا من، یهوه خدای تو، خدایی غیورم که جزای تقصیرات پدران را به فرزندان و پشت سوم و چهارمِ آنان که مرا نفرت کنند می‌رسانم.

پطرس کسانی که از پرستش شمایل خودداری می‌کردند را «دارای ذهنی یهودی» می‌نامید.^[4]

در امپراتوری روم شرقی، آیکون‌شکنی حکومتی توسط لئون سوم پس از مدت‌ها مخالفت مردم با استفاده از شمایل آغاز شد. اکثر حمایت‌کنندگان شمایل‌شکنی را مردمان فقیر غیریونانی شرق امپراتوری که زیر حملهٔ مسلمانان بودند تشکیل می‌دانند.^[5] بعدها برخی از اصلاح‌گران پروتستانی مانند اولریش تسوینگلی و ژان کالون نیز براساس ده‌فرمان خواستار برچیده‌شدن آیکون‌ها شدند.

در اسلام، نابودی تصاویر و بت‌ها از کعبه واقعه‌ای مهم در تاریخ اسلام تلقی می‌گردد. با وجود اختلاف نظر میان محققان، اسلام ممکن است یکی از عوامل مؤثر بر آغاز شمایل‌شکنی در امپراتوری روم شرقی باشد.^[6] براساس یکتاپرستی مصالحه ناپذیر اسلام، مسلمانان هیچ دلیلی برای نمایش خداوند در آثار هنری ندارند چون که تنها او می‌تواند توسط کلام خودش (قرآن) توصیف شود. قرآن اعراب جاهلی را به دلیل پرستش بت‌ها سرزنش می‌کند ولی در مورد شمایل به صورت یک دکترین بحث نمی‌کند؛ بنابراین اسلام را می‌توان پرهیزکننده از شمایل (ایماژزدا) دانست نه شمایل‌شکن.^[7] در حالت کلی، مسلمانان از قراردادن تصاویر جانداران در مسجدها و مدرسه‌ها خودداری کرده‌اند. این مخالفت با تصاویر مذهبی به صراحت در قرآن نیامده است، بلکه براساس احادیث مختلفی است که نقل شده‌است.^[8]

سانسور توسط دین

[1]
«شمایل‌شکنی» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «iconoclasm»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
[2]
"Byzantine iconoclasm". Archived from the original on 27 February 2021. Retrieved 2013-04-30.
[3]
سفر خروج، فصل ۲۰
[4]
Michael, Robert (2011). A history of Catholic antisemitism: the dark side of the church (1st Palgrave Macmillan pbk. ed. ed.). New York: Palgrave Macmillan. pp. 28–30. ISBN 978-0-230-11131-8. Retrieved 9 February 2015. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)
[5]
Cyril Mango, The Oxford History of Byzantium, 2002.
[6]
Grabar, Oleg. "Islamic Influence On Byzantine Art." In The Oxford Dictionary of Byzantium. : Oxford University Press, 1991.
[7]
Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set (به انگلیسی). p. ۱۸۲. Retrieved 2015-03-10.
[8]
Flood, Finbarr Barry (2002). "Between Cult and Culture: Bamiyan, Islamic Iconoclasm, and the Museum". The Art Bulletin (به انگلیسی). JSTOR. 84 (4): 641. doi:10.2307/3177288. Retrieved 2015-03-10. {{cite journal}}: Unknown parameter |ماه= ignored (help)

Wikipedia contributors, "Iconoclasm," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed March 10, 2015).

مددپور، محمد (۱۳۸۶). «حکمت معنوی شمایل‌های مقدس (مبنای مسیحی و اسلامی شمایل شکنی)». کتاب ماه هنر (۱۰۹): ۶–۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۳-۱۴.

[1] [1]
«شمایل‌شکنی» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «iconoclasm»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)

[2] [2]
"Byzantine iconoclasm". Archived from the original on 27 February 2021. Retrieved 2013-04-30.

[3] [3]
سفر خروج، فصل ۲۰

[RobertM1-4] [4]
Michael, Robert (2011). A history of Catholic antisemitism: the dark side of the church (1st Palgrave Macmillan pbk. ed. ed.). New York: Palgrave Macmillan. pp. 28–30. ISBN 978-0-230-11131-8. Retrieved 9 February 2015. {{cite book}}: |edition= has extra text (help)

[5] [5]
Cyril Mango, The Oxford History of Byzantium, 2002.

[6] [6]
Grabar, Oleg. "Islamic Influence On Byzantine Art." In The Oxford Dictionary of Byzantium. : Oxford University Press, 1991.

[7] [7]
Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set (به انگلیسی). p. ۱۸۲. Retrieved 2015-03-10.

[8] [8]
Flood, Finbarr Barry (2002). "Between Cult and Culture: Bamiyan, Islamic Iconoclasm, and the Museum". The Art Bulletin (به انگلیسی). JSTOR. 84 (4): 641. doi:10.2307/3177288. Retrieved 2015-03-10. {{cite journal}}: Unknown parameter |ماه= ignored (help)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wikiwand in your browser!

شمایل‌شکنی

Wikiwand in your browser!

مسیحیت

اسلام

جستارهای وابسته

منابع

پیوند به بیرون