شبه‌کد

شبه‌کد (به انگلیسی: pseudocode) روشی سریع، فشرده و غیررسمی برای توضیح یک الگوریتم کامپیوتری است که از ساختارهای معمول بعضی از زبان‌های برنامه‌نویسی استفاده می‌کند که برای خوانده‌شدن توسط انسان و نه ماشین طراحی شده‌است. شبه کد معمولاً فاقد جزئیاتی است که کامپیوتر بتواند بدون آن‌ها الگوریتم را بفهمد، مثل تعریف متغیرها، کدهای وابسته به سیستم (سیستم‌عاملهای مختلف یا غیره) و زیرروالها. در شبه‌کدها معمولاً برای راحتی از زبان محاوره معمولی یا علامت‌های ریاضی نیز استفاده می‌کنند. هدف از استفاده از شبه‌کد این است که فهم آن ساده‌تر از زبان‌های برنامه‌نویسی است.

نمونه یک شبه‌کد، برای اعمال فیلتر میانه

کاربرد

کتاب‌های درسی و منتشرات علمی مربوط به کامپیوتر و محاسبات عددی غالباً از شبه‌کد برای بیان الگوریتم‌ها استفاده می‌کنند، تا برنامه‌نویسان آن‌ها را بفهمند، حتی اگر آن‌ها تمام آن زبان برنامه‌نویسی را بلد نباشند. در کتاب‌های درسی، معمولاً بخشی برای معرفی قراردادها و توضیح ویژگی کدها و سبک کدنویسی وجود دارد تا خواننده بتواند منظور نویسنده را به سادگی متوجه شود و در طول مطالعه کتاب مشکلی با کدهای نوشته شده در کتاب نداشته باشد. میزان جزئیات این زبان‌ها ممکن است در برخی موارد به زبان‌های همه منظوره رسمی نزدیک باشد –برای مثال، کتاب مرجع کنوت " هنر برنامه‌نویسی کامپیوتر" الگوریتم‌ها را در زبان اسمبلی کاملاً صریح که برای ریزپردازنده ناموجود است نوشته شده‌است.
برنامه‌نویسی که می‌خواهد الگوریتم مشخصی را پیاده کند، مخصوصاً الگوریتمی که با آن آشنایی ندارد، غالباً با توضیح شبه‌کد آن شروع خواهد کرد، و سپس آن شرح را به سادگی به زبان برنامه‌نویسی هدف ترجمه خواهد کرد و سپس آن را تغییر خواهد داد، تا به‌درستی با سایر قسمت‌های برنامه هماهنگی داشته باشد. برنامه‌نویسان ممکن است همچنین یک پروژه را با بیان کلیات آن به صورت شبه‌کد و بر روی کاغذ شروع کنند و سپس آن را به زبان واقعی بنویسند، به‌عنوان یک روش حل ساختاری بالا به پایین.

گرامر

همان‌گونه که از اسم آن مشخص است، شبه کد معمولاً از گرامر هیچ زبان مشخصی پیروی نمی‌کند، و هیچ فرم سیستماتیک استاندارد یا ساخت‌یافته‌ای وجود ندارد، هرچند هر نویسنده‌ای ممکن است به‌طور کلی سبک و گرامر زبان خاصی را استفاده کند برای مثال ممکن است برای بیان کدهای درون یک بلوک مانند زبان‌های برنامه‌نویسی C و جاوا از گیومه استفاده کند یا اینکه صرفاً مانند زبان برنامه‌نویسی پایتون از فاصله‌ها استفاده کند. انتخاب روش نوشتن شبه کد قراردادی است که نویسنده دارد و می‌تواند مستقل از یک زبان برنامه‌نویسی خاص باشد. اما نویسندگان معمولاً از گرامر و سبک زبان‌های محبوب و معروفی مثل پاسکال، بیسیک، C,C++، جاوا، لیسپ و ALGOL استفاده می‌کنند. تعریف متغیرها در یک شبه‌کد ذکر نمی‌شود. صدا کردن توابع و بلوک‌ها برای مثال کدهای درون حلقه غالباً با کد یک خطی طبیعی جایگزین می‌شوند. در نتیجه وابسته به نویسنده، شبه کد ممکن است در سبک و سیاق گستردگی زیادی داشته باشد، از پیاده‌سازی تقریباً دقیق یک زبان مشخص در یک سو تا توصیف توضیحی کد به زبان انسانی در سوی دیگر.

مثال‌ها

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pseudocode». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.