نویسنده ایرانی From Wikipedia, the free encyclopedia
سید محمدمهدی جعفری (زاده ۵ مهر ۱۳۱۸ در شهرستان دشتستان) نویسنده، مترجم، پژوهشگر متون دینی، فعال و زندانی سیاسی دوران پهلوی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه شیراز است.
سید محمدمهدی جعفری | |
|---|---|
| زادهٔ | ۵ مهرماه ۱۳۱۸ |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه(ها) | مترجم، پژوهشگر و استاد دانشگاه شیراز و نماینده مردم دشتستان در مجلس اول شورای اسلامی |
| آثار | پرتوی از نهج‌البلاغه (۵ مجلد)؛ آفرینش‌های ادبی در گفتار نبوی؛ ترجمه امام علی‌بن‌ابی‌طالب (عبدالفتاح عبدالمقصود)؛ تدوین و تنظیم تفسیر پرتوی از قرآن |
| امضاء | |
 | |
سید محمدمهدی جعفری در سال ۱۳۱۸ در روستای دهقاید شهرستان دشتستان در خانواده‌ای روحانی چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را تا دیپلم متوسطه ادبی در برازجان گذراند. در سال ۱۳۳۷ وارد دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز شد و در سال ۱۳۴۰ به اخذ لیسانس زبان و ادبیات فارسی توفیق یافت. سپس برای ادامه تحصیل به تهران عزیمت کرد و به دانشسرای عالی وارد شد و ضمن تحصیل، به فعالیت‌های سیاسی ـ مذهبی در نهضت آزادی ایران و انجمن اسلامی دانشجویان روی آورد تا این که در سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ همراه با سران و اعضای نهضت آزادی ایران در دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر نظامی، محاکمه و به چهار سال زندان محکوم شد.
در زندان از فرصت پیش آمده استفاده کرد و ضمن آموختن برخی از درسهای ممکن، به نوشتن تقریرات درس تفسیر سیدمحمود طالقانی همت گماشت و سه جلد از تفسیر «پرتوی از قرآن» طالقانی بدین وسیله تنظیم و تدوین شد.
همزمان کتابهای «روش تربیتی اسلام» از محمد قطب و «همکاریهای اجتماعی» از شیخ محمد ابوزهره و چند جلد کتاب دیگر را از عربی به فارسی ترجمه کرد که کتاب نخست در سال ۱۳۴۵ در حالی که در زندان بود به چاپ رسید و کتاب دوم پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۷ منتشر شد اما چاپ سایر کتاب‌ها به سبب آن که از سوی دیگر پژوهشگران نیز ترجمه و انتشار یافته بود، پیگیری نشد. جعفری پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۴۶، مجدداً به کار ترجمه و فعالیت‌های سیاسی مخفی پرداخت؛ ضمن آن که به کار تدریس در «دبیرستان کمال» و کارهای مطبوعاتی در «شرکت سهامی انتشار» نیز مشغول بود. وی همچنین از سال ۱۳۴۷ مدت کوتاهی به همکاری فرهنگی با سازمان مجاهدین خلق پرداخت. موضوع این همکاری، درسهایی از قرآن و بررسی نهج البلاغه در برخی از حوزه‌ها بود؛ همچنین به سبب تسلط وی بر متون جدید عربی، کتابچه‌های چریکی الفتح را برای گروه مذکور ترجمه کرد.
در سال ۱۳۴۹ به پیشنهاد سیدمحمود طالقانی، کار ترجمه کتاب علی بن ابی‌طالب نوشته عبدالفتاح عبدالمقصود را آغاز کرد. جلد اول این کتاب ـ که به گفتهٔ علامه امینی در جلد سوم الغدیر بهترین اثر دربارهٔ علی بن ابی‌طالب است ـ در سال ۱۳۳۵ به وسیله طالقانی ترجمه شد، اما وی به علت گرفتاری‌های علمی، اجتماعی و سیاسی، از ترجمهٔ جلدهای بعدی بازماند. از آنجا که کتاب خواستاران و علاقه‌مندان بسیاری داشت، سیدمحمود طالقانی به جعفری پیشنهاد می‌کند که از جلد دوم به بعد آن را ترجمه کند؛ لذا وی این کتاب را که در آغاز چهار جلد بود و سپس متن عربی آن به وسیله مؤلف به نه جلد رسید، تا سال ۱۳۵۴ در هشت مجلد ترجمه کرد. این ترجمه، مورد استقبال گستردهٔ دوستداران قرار گرفت و تاکنون بیش از بیست بار به وسیله «شرکت سهامی انتشار» تجدید چاپ شده‌است. جعفری در سال ۱۳۵۲ به مقطع فوق لیسانس زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران وارد شد و از پایان‌نامه خود تحت عنوان «پژوهشی در اسناد و مدارک نهج البلاغه» به راهنمایی سید جعفر سجادی، دفاع کرد. از آن جا که کار پژوهش در اسناد و مدارک نهج البلاغه، برای نخستین بار، به شیوه‌ای علمی در یک محیط دانشگاهی انجام گرفته بود، استادان وقت دانشگاه، وی را به عنوان عضو هیئت علمی برای تدریس نهج البلاغه در دانشگاه تهران دعوت به همکاری کردند، اما ساواک با صلاحیت وی مخالفت کرد؛ لذا چون همزمان در فرهنگستان زبان ایران به کار ترجمهٔ متون جغرافیایی اشتغال داشت، در همان مؤسسه از سال ۱۳۵۵ به عنوان پژوهشگر استخدام شد.
جعفری در سال ۱۳۵۲ به وسیله مأموران ساواک دستگیر و در «کمیته ضد خرابکاری» به زندان افتاد، اما مدتی بعد چون مدرکی علیه او در دست نداشتند، از زندان آزاد شد و دوباره به فعالیت سیاسی مخفی خود ادامه داد. در سال ۱۳۵۵ مجدداً در نهضت آزادی ایران به فعالیت پرداخت که تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه داشت.
پس از انقلاب نیز وی همچنان در نهضت آزادی فعال بود و از آبان ۱۳۵۷ تا شهریور ۱۳۵۸ به عنوان مشاور سیاسی در دفتر سیدمحمود طالقانی به انجام وظیفه مشغول بود و پس از پیروزی انقلاب، بیشتر به مصاحبه‌های تلویزیونی و رادیویی با طالقانی پرداخت. در سال ۱۳۵۸ از فرهنگستان زبان ایران به عنوان عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عربی به دانشگاه تهران منتقل گردید و در همان هنگام به شکل مأمور به خدمت در وزارت فرهنگ و آموزش عالی، منصب معاونت پژوهشی وزیر وقت حسن حبیبی را به عهده گرفت. این مسوولیت، تا خردادماه ۱۳۵۹ و نمایندگی‌اش در مجلس شورای اسلامی ادامه یافت.
در خرداد ۱۳۵۹ به عنوان نماینده دشتستان (برازجان) به نخستین دوره مجلس شورای اسلامی راه یافت و در دوره چهار ساله نمایندگی در مجلس شورای اسلامی، در کمیسیون‌های فرهنگی انجام وظیفه کرد.
از سال ۱۳۶۲ با بازگشایی دانشگاه‌ها، به تدریس نهج البلاغه، متون عربی، تاریخ اسلام و علوم قرآنی مشغول شد. وی در سال ۱۳۵۵ وارد دوره دکتری «فرهنگ عربی و علوم قرآنی» دانشکده الهیات دانشگاه تهران شد، اما به جهت فعالیت‌های سیاسی دوران انقلاب، انجام وظایف پس از انقلاب و تعطیلی دانشگاه‌ها در نتیجه انقلاب فرهنگی، کار تحصیل وی به تعویق افتاد، تا این که در سال ۱۳۶۷ از پایان‌نامه خود با عنوان «تصحیح خطب نهج البلاغه» به راهنمایی سید محمدباقر حجتی دفاع کرد و به درجه دکتری نائل آمد. استاد جعفری در همان سال به دانشگاه شیراز منتقل شد و در آن جا به تدریس متون عربی و نهج البلاغه پرداخت و برای این که نهج البلاغه به صورت یک درس مستقل دانشگاهی درآید کتاب «آموزش نهج البلاغه» را تألیف کرد.
از سال ۱۳۸۳ که دوره کارشناسی ارشد نهج‌البلاغه در دانشکده علوم حدیث شهر ری تأسیس شد تاکنون، به همکاری در آن دانشکده و تدریس در آن رشته اشتغال دارد. وی در سال ۱۳۸۵ با رتبهٔ استادی از دانشگاه شیراز بازنشسته شد، ولی همچنان در دانشگاه شیراز و دانشگاه‌های دیگر به تدریس نهج البلاغه ادامه می‌دهد.
وی همچنین سرویراستار و رئیس کمیتهٔ علمی نشر مجموعهٔ آثار آیت‌الله سید محمود طالقانی است؛ تاکنون جلد نخست آن مجموعه با عنوان «درسهای قرآنی» و جلد هشتم با نام «مباحث اقتصادی» منتشر شده و مجلدات دوم تا هفتم نیز به نسخهٔ ویراسته و بازبینی شدهٔ «تفسیر پرتوی از قرآن» اختصاص دارد.
متن کامل تعدادی از مقالات جعفری را در پایگاه «مجلات تخصصی نور» می‌توان دید.[1]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
