ریگستان
مجموعه‌ای باستانی در بخش مرکزی شهر سمرقند، ازبکستان از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
ریگستان نام مجموعه‌ای تاریخی در ازبکستان است که در بخش مرکزی شهر سمرقند قدیم (پایتخت تیموریان) قرار داشته است.[۲]
ریگستان | |
 | |
  موقعیت در ازبکستان | |
| نام دیگر | ریگستان[۱] |
|---|---|
| مکان | سمرقند، ازبکستان |
| منطقه | ولایت سمرقند |
| مختصات | ۳۹°۳۹′۱۷″ شمالی ۶۶°۵۸′۳۲″ شرقی |
| گونه | ریگستان |
| تاریخ | |
| ساخته‌شده | دوره تیموریان |
| فرهنگ‌ها | اسلام |
ریشه نام اشاره به رودخانه‌ای دارد که در زمانی نه چندان دور از ساخت بنا، می‌خشکد و تنها ریگ‌های آن بجا می‌ماند. این بنا در طی سده‌های مختلف آسیب‌های فراوانی دیده بود که با بازسازی‌های انجام گرفته در زمان شوروی سابق، به حالت نخستین بازگشت. دو مناره این بنا هم‌اکنون خم زیادی برداشته است که آن را به برج پیزای سمرقند معروف کرده است.
هم‌اکنون هر ساله در این میدان جشنواره ترانه‌های خاوری برگزار می‌شود. اما در راستای سیاست‌های ازبک‌سازی دولت ازبکستان، مردم بومی خود شهر که تاجیک و فارسی‌زبان هستند از شرکت در این جشنواره محروم‌اند.[۳]
سه بنای مهم در ریگستان وجود دارد که از این قرارند:
.jpg)
این مدرسه که رو به میدان است به دستور الغ‌بیگ پسر شاهرخ ساخته شد. ساختار بنای چهارایوانی (۵۶ در ۸۱) با چهار مناره و رو به میدان است. دارای حیاتی چهارگوش ۳۰ مترمربعی است که در پیرامونش حجره‌هایی برای آموزش دینی طلبه‌ها بوده است. طاق مرکزی بنا ۳۵ متر است و احتمال می‌رود در گذشته گنبدهای دوجداره‌ای در کنار آن وجود داشته اما امروزه تنها سقف‌های کوتاه گنبدی بازمانده است.
نام شیردار اشاره به نشان‌های شیر و خورشید دارد که در بخش پشتی پهلوی ورودی به‌چشم می‌خورند. این بنا از مدرسه الغ‌بیگ جدیدتر است و پیرامون سال‌های ۹۹۷ تا ۱۰۲۷ خورشیدی به دستور زمامدار سمرقند، و به جای بنایی کهن‌تر در مکانی که خانقاه الغ‌بیگ بوده، ساخته شده است.[۴] نمای بیرونی بنا از مدرسه الغ‌بیگ الگوبرداری شده است.
این مدرسه دارای ایوانی بزرگ، و گنبدهای که بر روی پایه‌های بلند ساخته شده‌اند است و گوشه‌های آن مناره‌های بلندی هم خودنمایی می‌کنند. بیرون مدرسه کاشی‌کاری، و درون هم با نماهای گل و گیاهی نگارگری شده است.
نام آن به دلیل گنبد زرین آن است. این بنا در بین سال‌های ۱۰۲۴ تا ۱۰۳۹ خورشیدی ساخته شده است. در گوشه‌های ساختمان برجک‌های کوچکی قرار دارد و با مناره‌های دو بنای نامبرده پیشین متفاوت است. نمای بنا متقارن، بخش بیرونی کاشی‌کاری شده و ورودی آن جناغی است. به‌دلیل وجود مسجدی در بخش باختری این بنا٬اتاق‌های گنبددار و نمازخانه‌هایی که در دو بنای دیگر به چشم می‌خورند در اینجا دیده نمی‌شوند.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
