رطوبت نسبی

رطوبت نسبی (به انگلیسی: Relative Humidity) که با RH یا Φ نشان داده می‌شود، به صورت نسبت فشار جزئی بخار آب، به فشار بخار آب در یک دمای خاص تعریف می‌شود. رطوبت نسبی بستگی به دما و فشار سیستم مورد اندازه‌گیری دارد. در یک دمای سردتر میزان بخار آب یکسان باعث داشتن رطوبت نسبی بیشتر می‌شود. یکی از موارد مرتبط با این قضیه، نقطه شبنم می‌باشد. رطوبت نسبی ۱۰۰٪ به معنای این است که هوا اشباع شده‌است و در نقطه شبنم خود قرار دارد.

تعریف

با دانستن دمای حباب تر و دمای حباب خشک و فشار هوا می‌توان رطوبت نسبی را با استفاده از رابطه زیر به‌دست‌آورد:

RH = ۱۰۰ / P_SW [P_SW – (T_A – T_W)(P_A – P_S) / ۱۵۴۷٫۶-۱٫۴۷۸TW]

T_A: دمای هوا (درجه سلسیوس)

T_W: دمای تر (درجه سلسیوس)

P_A: فشار جو بر حسب (kPa)

P_S: فشار بخار آب در دمای خشک بر حسب (kPa)

P_SW: فشار بخار آب در دمای تر (kPa)

اهمیت

رطوبت نسبی و آسایش گرمایی

رطوبت نسبی در کنار عوامل دیگری از قبیل دمای هوا، دمای تشعشع متوسط، سرعت هوا، نرخ سوخت و ساز بدن و میزان پوشش و لباس، نقش بسیار مهمی در آسایش گرمایی انسان دارد. رطوبت نسبی آسایش انسان معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.^[1][2]

در حالت کلی، برای رسیدن به آسایش گرمایی، در دماهای بالاتر نیاز به داشتن رطوبت نسبی کمتری داریم. با اینکه رطوبت نسبی در داشتن آسایش گرمایی نقش دارد، اما معمولاً انسانها به تغییرات دما حساسیت بیشتری دارند.^[3] زمانیکه دمای هوا پایین است رطوبت نسبی نقش بسیار کمی در آسایش گرمایی دارد ولی تأثیر این عامل با افزایش دما، بیشتر می‌شود و در دماهای بالا رطوبت نسبی در آسایش گرمایی بسیار با اهمیت است.^[4]

سطح پایین رطوبت نسبی و افزایش ناراحتی

در آب و هوای سرد، دمای پایین هوا باعث می‌شود تا ظرفیت آن برای پذیرش رطوبت کاهش بیابد و با اینکه ممکن است بیرون برف ببارد و رطوبت نسبی هوا بیرون از خانه خیلی بالا باشد، زمانیکه این هوا وارد خانه شده و گرم می‌شود، رطوبت نسبی جدید آن در این دما بسیار کم است و باعث خشک بودن هوا می‌شود. این خشکی هوا می‌تواند باعث ناراحتی برای انسان شده و خشکی پوست یکی از تأثیرات آن است. خشکی هوا یکی از عوامل خونریزی بینی است. استفاده از رطوبت‌سازها به خصوص در اتاق‌های خواب می‌تواند به رفع این مشکلات کمک کند.^[5]

منابع

1. Wolkoff, Peder; Kjaergaard, Søren K. (August 2007). "The dichotomy of relative humidity on indoor air quality". Environment International. 33 (6): 850–857. doi:10.1016/j.envint.2007.04.004. ISSN 0160-4120. PMID 17499853.
2. ASHRAE Standard 160 (2016). "Criteria for Moisture-Control Design Analysis in Buildings"
3. Fanger, P. O. (1970). Thermal comfort: analysis and applications in environmental engineering. Danish Technical Press.
4. Bröde, Peter; Fiala, Dusan; Błażejczyk, Krzysztof; Holmér, Ingvar; Jendritzky, Gerd; Kampmann, Bernhard; Tinz, Birger; Havenith, George (2011-05-31). "Deriving the operational procedure for the Universal Thermal Climate Index (UTCI)". International Journal of Biometeorology (به انگلیسی). 56 (3): 481–494. doi:10.1007/s00484-011-0454-1. ISSN 0020-7128. PMID 21626294.
5. "Archived copy". Archived from the original on 2015-11-10. Retrieved 2015-11-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) Nosebleeds - Prevention | WebMD Medical Reference