دکترین ضاحیه، راهبردی نظامی است که توسط گادی آیزنکوت، ژنرال اسرائیلی ایجاد شد. این دکترین اشاره می‌کند که در یک جنگ نامتقارن شهری، ارتش عمداً زیرساختهای غیرنظامی را هدف قرار دهد تا با افزایش رنج و عذاب غیرنظامیان، بازدارندگی افزایش یابد.[1] نام این دکترین از اسم ضاحیه، یک محله جنوبی بیروت گرفته شده که طی جنگ لبنان ۲۰۰۶ در آن ساختمان‌های بزرگی وجود داشت و ارتش دفاعی اسرائیل آن‌ها را با بمباران و ویران کرد.[2][3] اسرائیل متهم شده که این دکترین را در جنگ غزه بکار برده‌است.
جنگ ۲۰۰۶ لبنان
اولین اشاره به این دکترین توسط ژنرال گادی آیزنکوت، فرمانده ناحیه شمالی ارتش دفاعی اسرائیل در اکتبر ۲۰۰۸ صورت گرفت. او گفت اتفاقی که در ضاحیهٔ بیروت در سال ۲۰۰۶ افتاد، "در هر روستایی که از آن شلیکی به سمت اسرائیل بشود، ما نیروی نامتناسبی را بکار خواهیم برد که باعث خرابی و آسیب بسیار زیادی خواهد شد. از نظر ما، اینها پایگاه‌های نظامی هستند.[...] این یک پیشنهاد نیست بلکه طرحی است که دستور آن داده شده‌است.[...]آسیب زدن به مردم تنها راهی است که جلوی نصرالله را می‌گیرد."[4]با توجه به اینکه محله شیعه‌نشین ضاحیه، توسط نیروی هوایی اسرائیل، طی جنگ دوم لبنان با خاک یکسان شد، یارون لاندن، روزنامه‌نگار اسرائیلی، در سال ۲۰۰۸ نوشت که این دکترین، "در گفتمان امنیتی ما تثبیت خواهد شد".[2]
جنگ غزه
عده‌ای ادعا کردند برحسب روال معمول یا بر اساس نقشه قبلی، اسرائیل این دکترین را حداقل به صورت نسبی در جنگ ۲۰۰۸ غزه بکار برد.[5][6] هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل درباره مناقشه غزه در سال ۲۰۰۹ چندین بار به دکترین ضاحیه اشاره کرده و آن را ایده‌ای دانسته که به بکاربردن خرابی گسترده بخاطر بازدارندگی احتیاج داشته و «شامل به‌کارگیری نیروی نظامی بی‌تناسب و آسیب و خرابی گسترده به دارایی‌های غیرنظامی و زیرساختها و رنج بردن جمعیت غیرنظامی می‌شود.» هیئت حقیقت‌یاب نتیجه گرفت که این دکترین طی مناقشه بکار رفته‌است[1] به‌هرحال، در اول آوریل ۲۰۱۱، یکی از مسئولان اصلی هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل، یعنی قاضی ریچارد گلدستون، در یادداشتی اعلام کرد که اگر دولت اسرائیل با تیم او طی تحقیقات همکاری می‌کرد، بعضی از نتیجه‌گیریهای او ممکن بود طور دیگری باشد. این یادداشت از سوی عده‌ای تعبیر به پس گرفتن گزارش و نتایج حاصله شد.[7]
یک گروه مدافع حقوق بشر در اسرائیل بنام کمیته مردمی ضد شکنجه در اسرائیل (به انگلیسی: Public Committee Against Torture in Israel) در گزارش سال ۲۰۰۹ خود نوشت: «رویکرد نظامی ابراز شده در دکترین ضاحیه، با نبرد نامتقارنی سروکار دارد که در آن دشمن ارتش منظم نیست و داخل جمعیت غیرنظامی ریشه دارد؛ هدف دکترین احتراز از جنگ چریکی طولانی مدت است. بنا به این رویکرد اسرائیل باید حجم عظیمی از نیروی نظامی را بکار ببرد که تناسبی با عملیات دشمن ندارد.» گزارش ادعا می‌کند که این روش کاملاً در عملیات سرب گداخته بکار رفته.[8]
ریچارد فالک(به انگلیسی: Richard Falk) در مورد این دکترین نوشت: "وقتی با زیرساخت غیرنظامی دشمنانی مثل حماس یا حزب‌الله به‌عنوان هدف مشروع نظامی مشروع برخورد می‌شود، نه تنها قانونهای ابتدایی جنگ و اخلاق مورد پایمال شدن آشکار قرار می‌گیرد، بلکه به رسمیت شناختن دکترینی از خشونت باید با نام مناسبش نامیده شود: تروریسم دولتی ."[9]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
