From Wikipedia, the free encyclopedia
دستگاه ایمنی ذاتی یا غیر اختصاصی (به انگلیسی: Innate immune system) یا ایمنی طبیعی نخستین سطح محافظتی بدن است و شامل یاخته‌هایی است که به شکل عمومی بیمارگرها را در بدن یافته و نابود می‌کنند، اما بر خلاف دستگاه ایمنی تطبیقی (adaptive immune system) (که تنها در مهره‌داران یافت می‌شود)، پاسخی که توسط دستگاه ایمنی ذاتی تولید می‌شود اختصاصی و پایدار نیست و بر طیف وسیعی از میکروب‌ها مؤثر است و سبب مصونیت (immunity) نمی‌شود. دستگاه ایمنی اختصاصی شامل ایمنی سلولی و ایمنی هومورال می‌باشد و تنها در مهره‌داران دیده می‌شود.
| دستگاه ایمنی ذاتی | دستگاه ایمنی تطبیقی |
|---|---|
| پاسخ غیراختصاصی | پاسخ اختصاصی به عامل بیماریزا و آنتی‌ژن |
| فوراً تماس به حداکثر پاسخ منجر می‌شود | وجود تأخیر بین تماس و حداکثر پاسخ |
| دارای اجزای ایمنی سلولی و ایمنی هومورال | دارای اجزای ایمنی سلولی و ایمنی هومورال |
| بدون حافظه ایمونولوژیک | ایجاد حافظه ایمنولوژیک پس از مواجهه |
| در تمام جانداران | فقط در مهره‌داران |
برخی از وظایف اصلی دستگاه ایمنی ذاتی در مهره‌داران شامل موارد زیر می‌باشد:
بافت پوششی بدن به عنوان نخستین سطح محافظتی بدن از ورود بسیاری از عوامل بیماریزا به بدن پیشگیری می‌کند. از دیگر روش‌های فیزیکی دفاعی بدن در مقابل عوامل بیماریزا می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
گرچه دستگاه ایمنی ذاتی به عنوان سدی فیزیکی بسیار مؤثر می‌باشد اما با این وجود هنوز تعداد قابل توجهی از عوامل بیماریزا به ویژه ویروس‌ها (مانند ویروس نقص ایمنی انسانی یا اچ‌آی‌وی) به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که می‌توانند از این دستگاه ایمنی بگریزند و اثراتی مخرب و مرگباری در بدن داشته باشند.
گیاهان در هنگام مواجهه با عوامل بیماریزا و بیمارگرها نمی‌توانند، مانند مهره‌داران پادتن تولید کنند و دارای هیچگونه گلبول سپید یا یاخته‌های شناساگر عوامل بیماریزا نمی‌باشند. به همین دلیل در برخی از گیاهان قسمت‌های مبتلا شده به بیماری که قابلیت رشد مجدد دارند توسط گیاه از آن جدا می‌شوند. بیشتر پاسخ‌های ایمنی گیاهان شامل علایم شیمیایی منظمی از جنس پروتئین[1] هستند که در طول گیاه جابه‌جا می‌شوند، که این پاسخ‌ها توسط گیرنده شناسایی الگو[2] در طول گیاه دریافت می‌شوند. نخستین گیرنده شناسایی الگو در گیاه برنج و در سال ۱۹۹۵ کشف گردیدند که با نام XA21 نامگذاری شدند. پس از دریافت علایم شیمیایی مبنی بر ابتلا قسمتی از گیاه به بیماری توسط گیرنده‌های شناسایی الگو، گیاه طی فرآیندی پاسخ فوق‌حساس[3] تولید می‌نماید که شامل مرگ یاخته‌ای برنامه‌ریزی شده[4] یاخته‌های مبتلا گشته به بیماری می‌شود. همچنین گیاهان شامل تعداد بسیاری از پروتئین‌های مقاومگر یا آر[5] هستند که توسط ژن‌های آر[6] کدگذاری شده‌اند و وظیفهٔ اصلی این پروتئین‌ها شناسایی عوامل بیماریزا در گیاه می‌باشد. همچنین یکی دیگر از فرایندهایی که در مقابله با عوامل باکتری زا در گیاهان نقش به سزایی دارد فرایند مقاومت اکتسابی عمومی[7] است.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
