اقیانوس تتیس

اقیانوس تتیس (به یونانی: Τηθύς) یا فراخکرت، اقیانوسی باستانی که میان قاره‌های گندوانا و لورازیا در بیشتر دوران میانه‌زیستی (پرمین بالایی تا ژوراسیک میانی) بود. انتهای غربی این اقیانوس بعدها اروپای جنوبی و آفریقای شمالی را از هم جدا کرد.

اقیانوس تتیس جداکنندهٔ دو ابرقاره لورازیا و گندوانا بود.

تحول

کمی پس از ۶۵ میلیون سال پیش تا ۵۵ میلیون سال پیش، بخشی از ابرقاره گوندوانا از آن جدا شد که بعدها صفحه هند-استرالیا را تشکیل داد. این بخش که به صورت مستمر به راه خود ادامه می‌داد، در پایان به اوراسیا نزدیک و نزدیک‌تر شد تا آنکه برخورد آن با اوراسیا پایان تتیس و پدید آمدن رشته کوه هیمالیا را رقم زد.

بسته شدن این اقیانوس میانه‌زیستی به احتمال زیاد از دوران کرتاسه بالایی آغاز شد. پیش از قرار گرفتن در میان هند و آسیا، تتیس برای ۴۵ میلیون سال میان لوراسیا و گوندوانا بود. تصور می‌شود دریای مازندران، دریای سیاه ،دریاچه ارومیه و دریاچه آرال جزو این اقیانوس بوده‌اند و هم‌اکنون تنها بازمانده‌های آن هستند.

امروزه تتیس جای خود را به هند، پاکستان، اندونزی و اقیانوس هند داده است.

منابع

• Kollmann, H. A. (1992). "Tethys—the Evolution of an Idea". In Kollmann, H. A.; Zapfe, H. (eds.). New Aspects on Tethyan Cretaceous Fossil Assemblages. Springer-Verlag reprint ed. 1992. pp. 9–14. ISBN 978-0-387-86555-3. OCLC 27717529. Retrieved 6 October 2015.
• Metcalfe, I. (1999). "The ancient Tethys oceans of Asia: How many? How old? How deep? How wide?". UNEAC Asia papers. 1: 1–9. Retrieved 6 October 2015. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
• Metcalfe, I. (2013). "Gondwana dispersion and Asian accretion: tectonic and palaeogeographic evolution of eastern Tethys" (PDF). Journal of Asian Earth Sciences. 66: 1–33. doi:10.1016/j.jseaes.2012.12.020. Retrieved 6 October 2015.
• Stampfli, G. M.; Borel, G. D. (2002). "A plate tectonic model for the Paleozoic and Mesozoic constrained by dynamic plate boundaries and restored synthetic oceanic isochrons" (PDF). Earth and Planetary Science Letters. 196 (1): 17–33. doi:10.1016/S0012-821X(01)00588-X. Retrieved 6 October 2015.
• Suess, E. (1893). "Are ocean depths permanent?". Natural Science: A Monthly Review of Scientific Progress. Vol. 2. London. pp. 180–187. Retrieved 6 October 2015. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
• Suess, E. (1901). Der Antlitz der Erde (به آلمانی). Vol. 3. Wien F. Tempsky. Retrieved 6 October 2015.