درهٔ پنجشیر یکی از مناطق افغانستان واقع در ولایت پنجشیر است. این دره از مناطق مهم ولایت پنجشیر به حساب می‌آید و نام ولایت پنجشیر برگرفته از نام همین منطقه است.
درهٔ پنجشیر در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی کابل واقع شده و حدود صد هزار نفر جمعیت دارد که اکثرشان تاجیک و فارسی‌زبانند. ارتفاع دره از سطح دریا ۲٬۲۱۷ متر است که در نقاط مرتفع‌تر تا ۶ هزار متر می‌رسد.[۱]
آرامگاه احمد شاه مسعود، فرماندهٔ جنگ‌های چریکی علیه روس‌ها، در درهٔ پنجشیر قرار دارد. احمدشاه مسعود در همین منطقه زاده شده است و در همان‌جا نیز به خاک سپرده میشود .[۱]
جغرافیا
بزرگ‌ترین رود این دره، رود پنجشیر است که سرچشمهٔ آن در نقطه‌ای به نام ناوک در کوتل (گردنه) انجمن در کوهستان‌های هندوکش است.[۲] در میانهٔ راه رودهای غوربند و پروان و چند رود دیگر نیز به آن می‌پیوندند. در نهایت این رود به رود کابل می‌ریزد.[۱]
درهٔ پنجشیر در دامنه‌های جنوبی هندوکش از دربند تا پریان یا از گلبهار تا کوتل انجمن را فراگرفته و خط عمومی آن از شمال شرق به جنوب غرب ممتد است.
منابع و ظرفیت‌ها
درهٔ پنجشیر ظرفیت این را دارد که به مرکز اصلی معدن‌کاری زمرد تبدیل شود. در اوایل سدهٔ یکم پس از میلاد، پلینیوس در مورد سنگ‌های قیمتی این منطقه مطالبی نوشته‌است.[۳] در سده‌های میانه، پنجشیر به دلیل استخراج معادن نقره مشهور شد و صفاریان و سامانیان سکه‌های خود را در آنجا ضرب کردند. از سال ۱۹۸۵، بلورهای ۱۹۰ قیراطی (۳۸ گرمی) در پنجشیر پیدا شده‌است که از نظر کیفیت با بهترین بلورهای معدن موزو در کلمبیا رقیب هستند.
تلاش‌های بازسازی آمریکا در پنجشیر شامل احداث جاده‌های نو و یک برج رادیویی نو است که به ساکنان دره اجازه می‌دهد تا سیگنال‌های رادیویی را از پایتخت افغانستان دریافت کنند.[۴] یک مزرعهٔ بادی با ۱۰ توربین در آوریل ۲۰۰۸ در درهٔ پنجشیر ساخته شد.[۵]
این دره از طریق ساخت چندین سد برق‌آبی، می‌تواند یک مرکز انرژی برای افغانستان باشد. روات می‌تواند محل نخستین سد برق‌آبی باشد. این دره می‌تواند برق پایتخت افغانستان را به‌طور کامل تأمین کند. ساخت جادهٔ آسفالته به ولایت بدخشان می‌تواند به رونق این دره کمک کند. گردشگری می‌تواند منبع مهم درآمدی دیگری برای ساکنان ان باشد.
پنجشیر همیشه بزرگراه مهمی بوده‌است. راه درون این دره تقریباً ۱۰۰ کیلومتر طول دارد و به دو گردنه بر فراز هندوکش می‌رسد. یکی گذرگاه خاواک (۳٬۴۸۸ متر) منتهی به دشت‌های شمالی، و دیگری گذرگاه انجمن (۴٬۴۳۰ متر) که به بدخشان می‌رود. گذرگاه انجمن توسط سپاهیان اسکندر مقدونی و تیمور استفاده شد.
جستارهای وابسته
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
