دایره (فیلم ۱۳۷۸)

دایره فیلمی ایرانی به کارگردانی جعفر پناهی و نوشته کامبوزیا پرتوی محصول سال ۱۳۷۸ است که در ایران اجازه نمایش نیافت اما تنها فیلم ایرانی برنده شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۰۰ شد.^[۱][۲]

دایره
پوستر فیلم
کارگردان	جعفر پناهی
تهیه‌کننده	جعفر پناهی
نویسنده	کامبوزیا پرتوی (بر اساس طرحی از جعفر پناهی)
بازیگران	فرشته صدرعرفایی نرگس ممی زاده رازلیقلی منير عرب مریم پروین آلمانی الهام سبکتکین
فیلم‌بردار	بهرام بدخشانی
تدوین‌گر	جعفر پناهی، بهرام دهقانی
مدت زمان	۹۰ دقیقه
کشور	ایران
زبان	فارسی
هزینهٔ فیلم	۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان

خلاصه داستان

فیلم روایتگر داستان شش زن است که از زندان گریخته‌اند و سرنوشت متفاوتی را تجربه می‌کنند. فرشته، مائده، الهام و نرگس هر یک به دنبال پناهگاهی برای خود هستند. مائده خیلی زود توسط پلیس دستگیر می‌شود. نرگس قصد بازگشت به شهر خود را دارد که به علت موانع متعدد ممکن نیست. فرشته که از طرف خانواده طرد شده درصدد سقط جنین فرزندی است که پدرش اعدام شده است…

علت عدم نمایش

فیلم با کسب پروانه ساخت ساخته شد ولی پس از پایان مراحل تولید و ارائه برای دریافت پروانه نمایش توسط معاون سینمایی وقت سیف‌الله داد در سال ۱۳۸۰ توقیف شد. دایره در سال ۸۰ یک نوبت نمایش خصوصی در سینما سپیده داشت و در کشورهای ایتالیا و فرانسه اکران شد و جوایزی هم در این کشورها کسب کرد.

عوامل

• تهیه‌کننده: جعفر پناهی
• فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی (بر اساس طرحی از جعفر پناهی)
• تدوین: جعفر پناهی، بهرام دهقانی
• مدیر فیلمبرداری: بهرام بدخشانی
• زمان: ۹۰ دقیقه
• تاریخ اکران: این فیلم مجوز نمایش وزارت ارشاد نگرفت و در ایران نمایش داده نشد.

بازیگران

• نرگس ممی‌زاده رازلیقی در نقش نرگس ممی‌زاده رازلیقی
• فرشته صدرعرفایی در نقش فرشته (پری)
• فاطمه نقوی در نقش مادر (نیر)
• مریم پروین آلمانی در نقش مریم پروین آلمانی (آرزو)
• الهام سبکتکین در نقش الهام سبکتکین
• مژگان فرامرزی
• منیر عرب در نقش منیر
• مائده طهماسبی در نقش مائده
• مریم شایگان در نقش پروانه (هوو)
• سولماز پناهی

جوایز

• جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز، ۲۰۰۰
• جایزه تندیس زرین بهترین فیلمبرداری، بهترین فیلم و بهترین فیلم به انتخاب منتقدان، پنجمین جشن خانه سینما، ۱۳۸۰
• جایزه بهترین فیلم، بهترین فیلم به انتخاب مخاطبان و بهترین فیلم منتقدان، جشنواره فیلم اروگوئه، ۲۰۰۱
• جایزه یونیسف، جشنواره فیلم ونیز، ۲۰۰۰
• جزو پنجاه DVD برتر سينما از دید سان فرانسیسکو کرونیکل^[۳]
• جزو ۱۰۰ فیلم برتر نخستین دهه هزاره سوم از نگاه منتقدان نشریه گاردین بریتانیا^[۴]

منابع

1. ایسنا. «/گفت‌وگو/جعفر پناهي : مسايل اجتماعي فيلم "دايره" الهام گرفته از واقعيتهاي موجود جامعه است».
2. ایرنا. «فیلم دایره در جشنواره سینما و حقوق بشر در اسپانیا به روی پرده می رود».
3. ایسنا. «"دايره" در ميان پنجاه DVD برتر تاريخ سينما».
4. مهر. «"طلای سرخ" و "دایره" در میان 100 فیلم برتر نخستین دهه هزاره سوم».

• «دایره». وب‌گاه سوره. دریافت‌شده در ۳۱ فروردین ۱۳۸۹.
• دایره در وبگاه ایران‌آکتور