From Wikipedia, the free encyclopedia
در پی اعلام نتایج دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران و اعلام پیروزی دوبارهٔ محمود احمدینژاد، تظاهرات و راهپیماییهای کم سابقهای در خیابانها و میدانهای تهران و همچنین شهرهای دیگر ایران، توسط معترضان به نحوهٔ شمارش آرا و حامیان میرحسین موسوی، رقیب اصلی احمدینژاد در انتخابات، در ماههای خرداد و تیر ۱۳۸۸ به راه افتاد که بزرگترین راهپیماییهای اعتراضی در تاریخ ۳۰ سال جمهوری اسلامی ایران بود.
در جریان سرکوب معترضان توسط نیروهای پلیس و شبهنظامیان بسیج و سپاه پاسداران، به ویژه در روزهای ۲۵ و ۳۰ خرداد ۱۳۸۸، تعدادی از معترضین و عابرین کشته و مجروح شدند.
هیچ آمار رسمی در مورد تعداد کشتهشدگان این حوادث از سوی دولت ایران منتشر نشدهاست. اما «کمیته پیگیری امور آسیبدیدگان حوادث پس از انتخابات» که توسط میرحسین موسوی و مهدی کروبی تشکیل شده در شهریور ماه ۱۳۸۸، فهرستی شامل نام ۷۲ تن از کسانی که در خشونتهای پس از انتخابات کشته شدند را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. شمار زیادی از این افراد به وسیله گلوله کشته شده و شمار قابل توجهی نیز بر اثر ضرب و شتم و از جمله اصابت باتون جان خود را از دست دادهاند و از این تعداد هفت نفر در حمله نیروهای امنیتی به کوی دانشگاه تهران از شامگاه روز ۲۴ خرداد تا بامداد ۲۵ خرداد جان باختند.[8] مرگ عدهای نیز بر اثر ضرب و جرح، شکنجه شدید و بدرفتاری زندانبانان با آنان در بازداشتگاههایی از جمله بازداشتگاه کهریزک بودهاست.
روزنامه گاردین چهل روز پس از انتخابات از کشته شدن حداقل ۸۰ نفر از معترضان در جریان ناآرامیهای ایران خبر داد. هرچند نهادهای حقوق بشری و معترضان کشتهشدگان را بیش از این و بالغ بر صدها نفر میدانند.[9] تعداد ۷۸ نفر از جانباختگان شناسایی شدهاند.[10]
در پی انتشار اخبار کشته شدن دهها نفر در جریان اعتراضات، هواداران دولت مدعی شدند بسیاری از این کشتهشدگان جزو نیروهای بسیج بودهاند. سیدعلی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در اولین نماز جمعه بعد از انتخابات مدعی شد نیروهای بسیج توسط معترضان ترور شدند؛ وی گفت:
«الان همین چند نفری که در این قضایا کشته شدند؛ از مردم عادی، از بسیج، جواب اینها را کی بناست بدهد؟... [اینکه] در خیابان از شلوغی استفاده کنند، بسیج را ترور کنند، عضو نیروی انتظامی را ترور کنند.»
مجتبی ذوالنور، جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، علت اعلام نشدن نام این افراد را محافظت از جان خانوادههای آنان دانست.[11]
وبگاه پرچم از رسانههای هوادار دولت احمدینژاد تعداد کشتهشدگان را ۳۶ نفر اعلام کرده که بیش از ۷۰ درصد آنها و خانوادهشان از موافقان نظام و نیروهای بسیج یا مردم عادی و رهگذر بوده و بقیه در هنگام تهاجم و اغتشاش آفرینی کشته شدهاند. این سایت اسامی ۳۳ نفر را اعلام کرده و سه نفر دیگر را مجهول الهویه دانسته. سه نفر نیز در بازداشتگاه کهریزک کشته شدهاند: محسن روح الامینی، امیر جوادیفر و محمد کامرانی.[12]
سرتیپ عبدالله عراقی، فرمانده سپاه تهران بزرگ تعداد کشتگان را ۲۴ نفر اعلام کرده که ۱۲ نفر آنان بسیجی بودهاند.[13]
حسین صفار هرندی وزیر ارشاد دولت نهم تعداد کشته شدگان را نزدیک به ۴۰ نفر اعلام میکند که ۱۰ نفر بسیجی بودند و ۲۰ نفر دیگر مردم مظلومی که گرفتار حادثهسازی فتنهانگیزان شدند و ۱۰ نفر باقیمانده نیز معلوم نشده به دست چه کسانی کشته شدهاند.[14] ولی تاکنون این مسولین افرادی را که بنا بر اظهاراتشان از بسیج کشته شدهاند را معرفی نکردند.[15] این در حالی است که رسانههای نزدیک به دولت اسامی چند نفر از کشتهشدگان این حوادث را به عنوان بسیجی معرفی نمود. اما رسانههای اصلاحطلب انتساب این افراد به بسیج را تکذیب نمودند.[16]
یک سال پس از حوادث بعد از انتخابات هوادارن دولت، تجمعی در مهدیه تهران به مناسبت «بزرگداشت شهدای فتنه» برگزار کردند که کاظم صدیقی در آن «شهدای پس از انتخابات» را «مظلومترین شهدای دوران انقلاب تاکنون» دانست.[11]
در اعتراضات سراسری ۱۳۸۸ خورشیدی، شماری از ایرانیان، کشته شدند.[17]
خانواده یکی از مفقودین به خبرنگار نوروز سایت جبهه مشارکت گفته «وی را به سردخانهای در جنوب غربی تهران که مخصوص نگهداری میوه و محصولات لبنی بودهاست بردهاند و آلبومی دراختیارش گذاشتهاند که تصویر صدها کشته در آن بودهاست تا جنازه فرزندش را از بین آنها پیدا کند. به گفته وی دیدن تصاویر کشته شدهها نزدیک به نیم ساعت به طول انجامیدهاست. وی افزود در زمان خروج از این سردخانه پیکر صدها شهید را دیدهاست که در آنجا روی هم گذاشته شده بودند.» [نیازمند منبع]
سهراب اعرابی یک جوان ۱۹ ساله معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم که در جریان اعتراضات و راهپیماییها در روز ۲۵ خرداد، در جریان تیراندازی یک عضو بسیج از پشتبام پایگاه ۱۱۷ عاشورا (در تقاطع خیابان آزادی و خیابان جناح) به ضرب گلوله آن بسیجی جان باخت. برخی رسانهها پس از تحویل جسد وی به خانواده اش اعلام کرده بودند که این جوان پس از دستگیر شدن توسط نیروهای امنیتی، زیر «شکنجهها» در زندان اوین جان باختهاست اما یکی از بستگان نزدیک او معتقد است که وی بر اثر اصابت دو گلوله به زیر قلب و سر، جان باختهاست و به علت نداشتن مدرک شناسایی در این مدت هویت وی مشخص نشده بود.[25]
روی هم رفته، ۷۸ تن در جریان اعتراضات خیابانی ۱۳۸۸ (تا ۱۳۹۰) توسط نظام جمهوری اسلامی ایران کشته شدند.[111][112][113]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.