تعمیر و نگهداری

نگهداری یا تعمیر و نگهداری (به انگلیسی: Maintenance)، در مباحث فنی، به بررسی‌های عملکردی، سرویس‌کاری، تعمیر یا تعویض وسایل، تجهیزات، ماشین‌آلات، زیرساخت‌های ساختمان و پشتیبانی از خدمات در تأسیسات صنعتی، تجاری، دولتی و مسکونی گفته می‌شود.^[۱][۲] در گذر زمان روش‌های مختلفی برای انجام بهینه این امر ابداع شده‌اند که می‌توانند قبل^[۳] یا بعد از وقوع خرابی انجام شوند.

تعمیر مکانیکی

همچنین اورهال (به انگلیسی: Overhaul) یا بازآماد^[۴] به تعمیرات اساسی هر چیزی از کوچکترین قطعات و لوازم مکانیکی و الکترونیکی گرفته تا دستگاه‌ها و ابزار صنعتی گفته می‌شود.^[۵] اورهال، کاری کاملاً تخصصی می‌باشد. مخصوصاً در عصر حاضر و با توجه به پیچیدگی دستگاه‌های صنعتی. یک پروژه اورهال می‌بایست از نیروهای متخصص مکانیک، الکتریک، الکترونیک، صنایع و ایمنی استفاده نماید.

تعمیر باکیفیت لوازم خانگی اهمیت زیادی دارد، زیرا:

افزایش طول عمر دستگاه: تعمیرات باکیفیت می‌تواند به افزایش طول عمر لوازم خانگی کمک کند و از خرابی‌های زودرس جلوگیری نماید.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها: تعمیرات باکیفیت می‌تواند از هزینه‌های بالای تعویض کامل دستگاه جلوگیری کند و در بلندمدت مقرون به‌صرفه تر است.

انواع

حمل و نقل دریایی و هوایی،^[۶] سازه‌های دریایی^[۷] و کارخانه‌های صنعتی برای نگهداری و بازگردانی پوشش‌های اعمال شده به سازه‌های فولادی در معرض محیط خورنده و آلوده به نگهداری، تعمیرات و اورهال (MRO) تکیه دارند.^[۷]

گونه‌های اصلی نگهداری در این حوزه شامل موارد زیر است:

• نگهداری پیشگیرانه (Preventive maintenance)، که به PM معروف است.
• نگهداری اصلاحی (Corrective maintenance)، که در آن تجهیزات پس از خرابی، خوردگی یا سوختن قطعات تعمیر می‌شوند.
• نگهداری پیشگویانه (Predictive maintenance)، که در آن از داده‌های جمع‌آوری شده توسط سنسورها برای پایش سیستم‌ها و پیش‌بینی زمان وقوع اتفاقات بر اساس تاریخچه اتفاقات گذشته استفاده می‌شود.^[۸]
• محکم کاری (Reinforcement).^[۹]

در حفاظت ابنیه نیز از نگهداری، تعمیرات و اورهال برای حفظ، ترمیم، بازگردانی یا بازسازی سازه‌ها و ابنیه تاریخی استفاده می‌شود.^[۱۰]

نگهداری پیشگیرانه

یک هواپیمای C130 هرکولس در حال شستشو. این شستشو یک نگهداری پیشگیرانه می‌باشد، چرا که این هواپیما بر فراز آبهای شور و مرطوب پرواز داشته و با شستشوی نمک‌ها، از خوردگی پیشگیری می‌شود.

تعمیرات پیشگیرانه یا PM «یک روال برای بازرسی دوره ای» با هدف «شناسایی مشکلات کوچک و رفع آنها قبل از تبدیل شدن به یک مشکل بزرگ» است.^[۱۱] در حالت ایده‌آل «هیچ خرابی نباید رخ دهد.»^[۱۲]

هدف اصلی پشت PM برای تجهیزات، تعمیر و اصلاح آنها به گونه ای است که از زمان سرویس انجام شده تا زمان فرارسیدن دوره سرویس بعدی هیچ گونه خرابی، ناشی از خستگی قطعات، نادیده گرفتن، یا سایش معمولی رخ ندهد (مواردی که قابل پیشگیری است). این کار معمولاً با پایش شرایط (Condition Monitoring) تجهیز و تعویض قطعات خورده شده قبل از خرابی کامل آنها انجام می‌شود. فعالیت‌های نگهداری شامل تعمیرات اساسی یا جرئی در دوره‌های مشخص، تعویض روغن، گریس کاری و روغن کاری، تنظیمات جزئی و غیره می‌باشد. علاوه بر این، کارگران می‌توانند سوابق خرابی تجهیزات را ثبت و نگهداری کنند تا قبل از ایجاد خرابی سیستم، قطعات فرسوده جایگزین یا ترمیم شوند.

اهداف اصلی نگهداری پیشگیرانه یا PM عبارتند از:

1. افزایش عمر تولید تجهیزات سرمایه
2. کاهش خرابی‌های تجهیزات اصلی و بحرانی
3. کاهش افت تولید ناشی از خرابی تجهیزات

از نگهداری پیشگیرانه با عناوین دیگری از قبیل: نگهداری برنامه زمانی دار (scheduled maintenance),^[۱۳] نگهداری برنامه‌ریزی شده (planned maintenance),^[۱۴] نگهداری پیشگیرانه برنامه‌ریزی شده^[۱۵] نیز یاد می‌شود. در مقابل تعمیرات پیشگیرانه، "روش تعمیرات منفعل (reactive maintenance)"^[۱۶] قرار دارد. این روش می‌تواند «ضرر و زیان‌هایی در پی داشته باشد».^[۱۷] در روش تعمیرات منفعل، دستگاه یا تجهیز آنقدر کار می‌کند تا خراب شود و پس از خرابی پرسنل تعمیرات برای تعمیر آن رجوع می‌کند. در دنیای رقابتی و تولید انبوه امروز، این روش چندان پذیرفته شده نیست.

فاکتور اصلی در تعمیرات پیشگیرانه «زمان‌بندی» و تعیین فواصل زمانی بین سرویس‌ها است. این زمان‌بندی شامل دوره خواب تجهیز یا خدمات نیز می‌شود.^[۱۳][۱۴] بر خلاف تعمیرات پیشگیرانه، «تعمیرات پایش شرایط» ارتباط مستقیمی با عمر تجهیزات ندارد.

نگهداری اصلاحی

نگهداری اصلاحی نوعی از روش نگهداری است که در آن تجهیزات پس از وقوع خرابی تعمیر می‌شوند. این روش گاهی پر هزینه‌ترین روش نگهداری است چرا که خرابی یک قطعه یا جزء ممکن است باعث ایجاد خرابی در سایر اجزای سیستم و قطعات شود، و همچنین هزینه تعمیرات مکرر این قطعات و خرابی‌های پی در پی و غیرمنتظره می‌تواند باعث کاهش تولید و زیان‌های بزرگ گردد.

نگهداری پیشگویانه

پیشرفت‌های اخیر در زمینه سنسورها و سیستم‌های کامپیوتری باعث ظهور روش «نگهداری پیشگویانه» یا PdM شده است.^[۳] این استراتژی نگهداری از حسگرها برای نظارت بر پارامترهای کلیدی یک دستگاه یا سیستم استفاده می‌کند و از این داده‌ها در کنار روندهای تاریخی تحلیل شده، برای ارزیابی مداوم سلامت سیستم و پیش‌بینی خرابی‌ها قبل از وقوع آنها استفاده می‌کند.^[۸] این روش این امکان را فراهم می‌کند که نگهداری تجهیزات بسیار بهینه تر و به صرفه تر انجام گردد، چرا که به مرور زمان اطلاعات به روزتری از وقوع یک خرابی احتمالی گردآوری می‌شود.^[۱۸]

منابع

1. "Defense Logistics Agency". DLA.mil. Retrieved 5 August 2016.
2. "European Federation of National Maintenance Societies". EFNMS.org. Retrieved 5 August 2016. All actions which have the objective of retaining or restoring an item in or to a state in which it can perform its required function. These include the combination of all technical and corresponding administrative, managerial, and supervision actions.
3. Ken Staller. "Defining Preventive & Predictive Maintenance". Archived from the original on 13 February 2020. Retrieved 10 March 2020.
4. «بازآماد» [علوم نظامی] هم‌ارزِ «overhaul»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ بازآماد)
5. [/fa/news/51/314381/مفهوم-اورهال-چیست "مفهوم اورهال چیست؟"]. خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی آنا. 2018-09-30. Retrieved 2020-02-02. {{cite web}}: Check |url= value (help)
6. Berendsen, A. M.; Springer (2013). Marine Painting Manual (1st ed.). ISBN 978-90-481-8244-2.
7. الگو:Cite ISO standard
8. Garcia, Mari Cruz; Sanz-Bobi, Miguel A.; Del Pico, Javier (August 2006), "SIMAP: Intelligent System for Predictive Maintenance: Application to the health condition monitoring of a windturbine gearbox", Computers in Industry, 57 (6): 552–568, doi:10.1016/j.compind.2006.02.011
9. "What's Different in the M.T.A.'s New Plan for Repairing the L Train Tunnel". January 1, 2019.
10. Charles Velson Horie (2010). Materials for Conservation: Organic Consolidants, Adhesives and Coatings (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-7506-6905-4.
11. Micharl Decourcy Hinds (February 17, 1985). "Preventive Maintenance: A Checklist". The New York Times.
12. Erik Sandberg-Diment (August 14, 1984). "Personal computers preventive maintenance for an aging computer". NYTimes.com.
13. "CPOL: System Maintenance and Downtime Announcements". Archived from the original on 17 June 2018. Retrieved March 21, 2019. ... out of service from 6:00–7:00am Eastern for regularly scheduled maintenance.
14. "Dodge City Radar Planned Maintenance". weather.gov (National Weather Service). ... will be down for approximately five days
15. "The development of a cost benefit analysis method for monitoring the condition of batch" (PDF). Archived from the original (PDF) on 22 March 2019. Retrieved 11 March 2020.
16. "What is PPM Maintenance?". Archived from the original on 29 April 2021. Retrieved 11 March 2020.
17. e.g. from leaks that could have been prevented
18. Kaiser, Kevin A.; Gebraeel, Nagi Z. (12 May 2009), "Predictive Maintenance Management Using Sensor-Based Degradation Models", IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics - Part A: Systems and Humans, 39 (4): 840–849, doi:10.1109/TSMCA.2009.2016429

• Hasbro News, Hasbro Transformers Collectors Club magazine, Feb/Mar 2006, page 2