تصوف در نیشابور

نیشابور از سدهٔ سوم تا ششم قمری از مراکز تصوف در اسلام به شمار می‌رفته‌است. بیشتر صوفیان و مشایخ صوفیه در نیشابور اهل سنت و پیروی مذهب شافعی بودند. تصوف مشایخ صوفیه در نیشابور که پیروان زیادی داشتند به سنّت صوفیانه نیشابوری معروف است. نخستین بار در نیشابور محمد سلمی نیشابوری تاریخ صوفیان را نوشت (در در سدهٔ چهارم و پنجم هجری قمری). فرقه صوفیه ملامتیه از این منطقه نشات گرفت. مشهورترین صوفیان نیشابور عطار نیشابوری و ابوسعید ابوالخیر است. بسیاری از صوفیان نیشابوری شاعر و دانشمند نیز بوده‌اند.

تاریخ تصوف در نیشابور با شروع فعالیت خانقاه عمرو بن سلم شروع و با حاجی بکتاش ولی به پایان می‌رسد.

نیشابور مرکز فعالیت صوفیان بزرگی بوده‌است. از جمله:

در بین چهره‌های صوفیان در نیشابور زنان نامداری نیز بوده‌اند:

در تاریخ نیشابور ذکر شده‌است که در زمانی که علی بن موسی الرضا در نیشابور سکونت داشته مناظره‌هایی با صوفیان داشته‌است.^[1]^[2]^[3] مذهب صوفیان نیشابور در طول تاریخ تغییر کرده‌است:

مذهب کرامیه (به پیشوائی محمدبن کرام، متوفی ۲۵۵)
بکتاشیه
ملامتیه
مذهب صوفیه (به پیشوایی بایزید بسطامی (متوفی ۲۶۱)
مذهب اصحاب فتوّت (به سرکردگی نوح عیار نیشابوری نیمه دوم قرن سوم).

[1] [1]
ارزش میراث صوفیه، عبدالحسین زرین کوب ص ۴۲ و ۴۳

[2] [2]
فصول المهمه ص ۲۶۹

[3] [3]
تاریخ تصوف از غنی ص ۴۴

[1]

[2]

[3]

تصوف در نیشابور

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

منابع