نظریه اچ‌اس‌ای‌بی

نظریه اچ‌اس‌ای‌بی (به انگلیسی: HSAB theory) (که با نام نظریه اسید و باز پیرسون نیز شناخته می‌شود) مخففی از کلمات «اسیدها و بازهای سخت و نرم» (به انگلیسی: hard and soft acids and bases) است. رالف جی. پیرسون شیمی‌دان آمریکایی این مفهوم را برای اولین بار در اوایل سال ۱۹۶۰^[1][2][3] با اقدامی برای یکپارچه‌ساختن رابطه‌های شیمی معدنی و آلی، انتشار یافت.^[4] مفهوم HSAB در بسیاری از عرصه‌های شیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ برای مثال به‌منظور برآورد کردن ثبات پیوندهای شیمیایی و واکنش‌های آنها.

جدول دوره‌ای نشان‌دهندهٔ اسیدهای سخت و نرم

نظریه HSAB در پیش‌بینی نتایج واکنش‌های متاتیزی مفید است. به تازگی نشان داده‌شده‌است که حتی حساسیت و عملکرد مواد منفجره را می‌توان بر اساس نظریه HSAB توضیح داد.^[5]

پانویس

1. Pearson, Ralph G. (1963). "Hard and Soft Acids and Bases". جکس (ژورنال). 85 (22): 3533–3539. doi:10.1021/ja00905a001.
2. Pearson, Ralph G. (1968). "Hard and soft acids and bases, HSAB, part 1: Fundamental principles" (subscriber access). J. Chem. Educ. 1968 (45): 581–586. Bibcode:1968JChEd..45..581P. doi:10.1021/ed045p581.
3. Pearson, Ralph G. (1968). "Hard and soft acids and bases, HSAB, part II: Underlying theories" (subscriber access). J. Chem. Educ. 1968 (45): 643–648. Bibcode:1968JChEd..45..643P. doi:10.1021/ed045p643.
4. بایگانی‌شده در ۳۰ مه ۲۰۱۲ توسط Archive.today R. G. Pearson, Chemical Hardness - Applications From Molecules to Solids, Wiley-VCH, Weinheim, 1997, 198 pp
5. بایگانی‌شده در ۳۰ مه ۲۰۱۲ توسط Archive.today E. -C. Koch, Acid-Base Interactions in Energetic Materials: I. The Hard and Soft Acids and Bases (HSAB) Principle-Insights to Reactivity and Sensitivity of Energetic Materials, Prop. ,Expl. ,Pyrotech. 30 2005, 5

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «HSAB-Konzept». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای آلمانی ، بازبینی‌شده در ۴ دی ۱۳۹۱.