بیشاپور

بیشاپور
بیشابور
vēhšābuhr و bēšābūr (زبان پارسی میانه)
	معبد آناهیتا در بیشاپور
	300m; 330yds 11 8 7 6 5 4 3 2 1 فهرست سازه‌های بیشاپور; 1 معبد آناهیتا; 2 تالار تشریفات; 3 ایوان موزائیک; 4 کاخ والرین; 5 ستون‌های یادبود; 6 مسجد و مدرسه دوران اسلامی; 7 حمام هشت‌گوش; 8 آتشکده بزرگ; 9 قلعهٔ تاریخی; 10 قلعه دختر; 11 موزه بیشاپور
	موقعیت در ایران
مکان	کازرون، ایران
مختصات	۲۹٫۷۷۷۳°شمالی ۵۱٫۵۶۹۸°شرقی
تاریخ
سازنده	شاپور یکم
ساخته‌شده	۲۶۶ میلادی
دوره‌ها	شاهنشاهی ساسانی
فرهنگ‌ها	فارسی‌زبانان
رویدادها	احداث به دستور شاپور یکم و انتخاب به عنوان پایتخت ساسانیان; اقامت والرین، امپراتور روم; تولد هرمز یکم، سومین شاهنشاه ساسانی; تولد بهرام یکم، چهارمین شاهنشاه ساسانی; مرگ والرین، امپراتور روم; مرگ شاپور یکم، دومین شاهنشاه ساسانی; حمله اعراب به پارس; فتح بیشاپور توسط مجاشع بن مسعود; اعلام استقلال از خلافت راشدین و نبرد بیشاپور; شورش علیه اعراب و سرکوب توسط ابوموسی اشعری; شورش علیه اعراب و سرکوب توسط عمر بن عبیدالله بن معمر; شورش علیه امویان و سرکوب توسط لشکر حجاج بن یوسف; مهاجرت ساکنین به کازرون و اطراف آن; فتح توسط رکن‌الدوله دیلمی; رونق مجدد توسط حاکمان آل بویه; ویرانی توسط ابوسعید شبانکاره;
اطلاعات بیشتر
وضعیت	آثاری از آن باقی مانده
مدیریت	سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
دسترسی عمومی	باز
وبگاه	وبسایت رسمی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس
معماری
سبک‌های معماری	شهرسازی یونانی (هیپوداموس)، معماری ساسانیان، معماری هخامنشی (برخی از آثار)
سایت میراث جهانی یونسکو
نام رسمی	Bishapur
گونه	فرهنگی
معیار	ii, iii, vi
تاریخ ثبت	۲۰۱۸ (چهل‌و‌دومین جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو)
شماره ثبت	1568
بخشی از	ایران
عضو	فهرست میراث جهانی یونسکو

بیشاپور (به پارسی میانه: vēhšābuhr یا bēšābūr,^[۲] به پارسی میانهٔ سنگ‌نبشته‌ای: 𐭡𐭩𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭥𐭩 byšḥpwḥry یا 𐭡𐭩𐭱𐭧𐭯𐭥𐭧𐭫𐭩 byšḥpwḥly، به زبان پارتی: 𐭅𐭉𐭇𐭔𐭇𐭐𐭅𐭇𐭓 wyhšhypwhr، به سغدی: ܘܝݎܫܦܘܪ wyxšpwr,^[۳] به سریانی: ܒܝܫܗܒܘܪ، به عربی: بیشابور^[۴]) شهری باستانی در ایران و از پایتخت‌های شاهنشاهی ساسانی بوده که در بخش مرکزی کازرون واقع شده است.^[۵]^[۶]

اطلاعات اجمالی مکان, مختصات ...

بستن

این شهر که جزو آثار تاریخی ایران در فهرست میراث جهانیست، مجموعه‌ای از آثار و بناهای شاخص را در خود جای داده و ۲۰۰ هکتار مساحت دارد.^[۷]^[۸]

بیشاپور در سال ۲۶۶ میلادی به شکرانه پیروزی شاهنشاهی ساسانی بر امپراتوری روم، به دستور شاپور یکم احداث شد و تا پیش از حمله اعراب به ایران از مهم‌ترین شهرهای قلمرو پادشاهی ساسانی به‌شمار می‌رفت. با این حال پس از دوران اسلامی، شهر بیشاپور رو به افول نهاد و بیشتر مردم آن به علت ویرانی شهر به کازرون کوچ کردند.^[۹]^[۱۰]

بیشاپور از معدود شهرهای تاریخی ایران است که به سبک شهرسازی یونانی احداث شده است. این شهر در دورهٔ ساسانی با شهرهای زیبا و ثروتمند روم شرقی همچون انطاکیه و بیزانتیوم رقابت داشته است.^[۱۱]

در نوشته‌های مورخین، بیشاپور شهری حاصل‌خیز و سرسبز با برج و باروهای بلند و چهار دروازه به‌نام‌های هرمز، مهر، بهرام و شهر و دو آتشکده به‌نام‌های ساسان و گنبد گلوشن توصیف شده است.^[۱۲]

این شهر با حدود دو کیلومتر طول و یک کیلومتر عرض در زمینی مستطیلی‌شکل با دو خیابان شمالی-جنوبی و شرقی-غربی احداث شده که در مرکز شهر یکدیگر را قطع می‌کرده‌اند و در زوایای قائم خیابان‌ها و کوچه‌های منشعب آن، کاخ‌های سلطنتی با تزئینات و گچ‌بری‌های فاخر، ایوان‌های مزیّن به موزائیک، معابد و تالارهای وسیع پذیرایی، بناهای فاخر با سرستون‌های بزرگ و حجاری‌شده و تأسیسات دیگر قرار گرفته بوده است.^[۱۳]^[۱۴]^[۱۵]