بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه

بند کجکی

بندی در ولایت هلمند، افغانستان از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد

بند کجکیmap
Remove ads

سد کَجَکی، یکی از سدهای مهم افغانستان است که بر روی رود هیرمند (هلمند) احداث شده است. این سد در فاصلهٔ ۱۶۱ کیلومتری شهر قندهار در ولایت هلمند قرار دارد. کارکرد این بند برای آبیاری ۱٬۸۰۰ کیلومتر مربع از زمین‌های خشک و همچنین تولید برق است. گنجایش آبگیری این سد ۲٫۸ میلیارد متر مکعب است یعنی یک‌سوم ذخیرهٔ دریاچهٔ هامون.

Thumb
سد کجکی در ۲۰۲۱ میلادی
اطلاعات اجمالی سد کجکی, کشور ...
Remove ads

آب‌های روان‌شده از این بند تا ۵۰۰ کیلومتر به سوی پایین‌دست، در کانال‌های کشاورزی منطقه جریان می‌یابد. در طی سال‌های گذشته به جهت خشک‌سالی در افغانستان به عنوان سرچشمهٔ آب هیرمند با بسته شدن دریچه‌های بند کجکی و کاهش ورودی آب به هیرمند در ایران در میان دو کشور اختلافاتی بروز کرد.

بنا بر قراردادی که میان ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ ه‍.ش بسته شده آب باید همواره در جریان و در هر ثانیه ۲۶ مترمکعب آب (برابر با ۸۵۰ میلیون مترمکعب در سال) سهم سیستان و دریاچهٔ هامون باشد. بسته شدن کامل بند کجکی و نرسیدن سهم سیستان در زمان طالبان از مسائل مورد مناقشه میان دو کشور بوده‌است.[۲]

Remove ads

خشک شدن دریاچه هامون

در حال حاضر در سال ۲۰۲۳ یکی از عوامل اصلی خشکیدن تالاب هامون و ایجاد مشکلات فراوان برای مردم منطقهٔ سیستان احداث سد کجکی میباشد که تا به‌حال دولت ایران از افغانستان درخواست رسیدگی به حق آبه خود را دارد؛ و این مورد از روابط حسن همجواری میان دو کشور کاسته‌است. در ضمن، دولت افغانستان به علت جنگ ها قادر به استفاده آب به صورت درست آن نمی باشد اما دولت ایران ، مشکلات آب آشامیدنی شهروندان اش را به گردن دولت افغانستان می اندازند ؛ و این امر بر نارضایتی بیشتر مردم سیستان از دولت ایران انجامیده‌است.

Remove ads

ساخت سد

سد کجکی در سال ۱۹۵۳ میلادی توسط شرکت آمریکایی «واشینگتن گروپ اینترنشنال» (موریسون-کنودسن) ساخته‌شد. به هنگام حملهٔ روسیه به افغانستان پیمانکاران این شرکت محل کار را ترک کردند. با ترک این پیمانکاران دو متر آخر تاج سد تکمیل نشد و دریچهٔ تخلیهٔ اضطراری آن نیز نساخته بجا ماند.

به خاطر تکمیل نشدن دریچه‌های سد، سد کجکی همهٔ آب بالاتر از ۱۰۳۳٫۵ متر را از مخزن خود تخلیه و روان می‌کند.

در سال ۱۳۸۷ خورشیدی حدود پنج هزار نفر از نیروهای ارتش آمریکا و نیروهای افغان ، موفق شدند پس از سفری پنج روزه و نبرد با شورشیان، یک توربین تولید برق را به سد کجکی در جنوب افغانستان برسانند. چندین فروند هواپیما، این کاروان عظیم را در این مأموریت حمایت می‌کردند. پنج روز طول کشید تا این مسیر خطرناک پیموده شد. این توربین بزرگ، به چهار قسمت تقسیم شده بود، که هر قسمت در کامیون جداگانه‌ای حمل می‌شد.[۳]

Thumb
تغییرات آب‌گیری دریاچه هامون ایران/افغانستان از رود هیرمند.
Thumb
Thumb
Remove ads

آب و هوا

اطلاعات بیشتر داده‌های اقلیم کجکی, ماه ...

فیلم‌شناسی

  • کمک آمریکا برای ساخت سد در مستند سال ۲۰۱۵ آدام کورتیس ذکر شده‌است.

دریاچه تلخ[۵] مطابق به فیلم، دریاچه با رسوبات زیادی از خاک روبرو می‌شود و و از دریاچه برای کشت تریاک استفاده می‌شود.

  • کجکی یک فیلم اکشن بریتانیایی ساخت ۲۰۱۴ است که مطابق یک داستان واقعی ساخته شده‌است.

نگارخانه

Thumb
رود هیر مند پس از عبور از بند کجکی
Thumb
سد کجکی
Thumb
موتورخانه سد
Thumb
نمای آب پشت سد کجکی
Thumb
منطقه شمال‌شرقی سد کجکی

جستارهای وابسته

منابع

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads