برگزیت

برگزیت (به انگلیسی: British" and "exit"> Brexit") به معنی خروج بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا^[1][2] در پی یک همه‌پرسی در سال ۲۰۱۶ برای خروج از اتحادیهٔ اروپا، دولت بریتانیا اعلام کرد در ۲۹ مارس ۲۰۱۷ رویهٔ رسمی برای خروج را آغاز خواهد کرد.^[3] در نهایت بریتانیا روز جمعه ۳۱ ژانویهٔ سال ۲۰۲۰ میلادی ساعت ۱۱ شب به وقت محلی از اتحادیهٔ اروپا جدا شد.^[4]

موقعیت بریتانیا در ناتو

قرار شد تا از آغاز فوریهٔ ۲۰۲۰ یک دورهٔ انتقالی ۱۱ ماهه آغاز شود و برپایهٔ آن بریتانیا به یک توافق تجاری طولانی مدت با اتحادیهٔ اروپا دست یابد. تا آن زمان قراردادهای موجود تجاری میان طرفین به قوت خود باقی ماند. خروج از اتحادیهٔ اروپا هدفی سیاسی بود که از سوی افراد، گروه‌های مدافع، و احزاب سیاسی در بریتانیا از زمان پیوستن آن به اتحادیهٔ اروپا در سال ۱۹۷۳ پی گرفته می‌شده‌است. خروج از اتحادیهٔ اروپا بر پایهٔ معاهدهٔ اتحادیهٔ اروپا از حقوق کشورهای عضو آن است.^[5][6]

نتیجهٔ همه‌پرسی

در همه‌پرسی که در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۶ در بریتانیا انجام شد بیش از ۱۷ میلیون نفر به عدم حضور آن کشور در اتحادیهٔ اروپا رأی دادند (در مقابل بیش از ۱۶ میلیون نفری که رأی به ماندن در اتحادیهٔ اروپا دادند) و جنبش برگزیت به موفقیت رسید.^[7] برخی صاحب‌نظران رخدادهایی نظیر خروج بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا را ناشی از فراگیر شدن نئوناسیونالیسم در آن کشور می‌دانند.^[8] در پی این نتیجه، دیوید کامرون از نخست‌وزیری کنار رفت و ترزا می جای او را گرفت.

آمارها

• شمارش آرای این همه‌پرسی نشان داد: مردم اسکاتلند و ایرلند شمالی به باقی‌ماندن در اتحادیهٔ اروپا رأی داده‌اند ولی انگلیسی‌ها و ولزی‌ها به خروج از اتحادیهٔ اروپا رأی داده‌اند. شمارش آرا در اسکاتلند نشان داد که ۶۲ درصد اسکاتلندی‌ها خواهان باقی‌ماندن در اتحادیهٔ اروپا بوده‌اند و ۳۸ درصد خواهان جدایی. در ولز ۴۸٫۳ درصد خواهان باقی‌ماندن در اتحادیهٔ اروپا بوده‌اند و ۵۱٫۷ درصد خواهان جدایی هستند. در ایرلند شمالی ۵۵٫۷ درصد رأی به باقی‌ماندن داده بودند و ۴۴٫۳ درصد رأی به جدایی دادند.^[9]
• لندن پایتخت بریتانیا بیشترین رأی را به ماندن در اتحادیهٔ اروپا داد.
• ۷۵ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال بریتانیایی رای به باقی‌ماندن در اتحادیهٔ اروپا دادند ولی ۶۱ درصد افراد بالای ۶۵ سال رأی به خروج بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا دادند.
• ۹۵٫۹ درصد جمعیت منطقهٔ جبل‌الطارق به ماندن بریتانیا در اتحادیهٔ اروپا رأی دادند.

موافقت مجلس عوام با آغاز مذاکرات برای خروج از اتحادیهٔ اروپا

ترزا می در اکتبر ۲۰۱۶ گفت: تا پایان مارس ۲۰۱۷ میلادی، مادهٔ ۵۰ پیمان لیسبون را فعال می‌کند و بریتانیا را تا پایان مارس ۲۰۱۹ از اتحادیهٔ اروپا خارج می‌کند. مادهٔ ۵۰ پیمان لیسبون، روند خروج یک کشور از اتحادیه اروپا را مشخص کرده‌است. بر پایهٔ این ماده، دولتی که خواستار خروج از اتحادیهٔ اروپا است پس از فعال‌سازی مادهٔ ۵۰ پیمان لیسبون، دو سال فرصت دارد تا چگونگی خروج از اتحادیهٔ اروپا، شیوهٔ بستن قرارداد با دیگر کشورهای عضو اتحادیهٔ اروپا و شرایط مربوط از جمله چگونگی دسترسی به بازار مشترک، چگونگی رفت‌وآمد شهروندان کشورها و وضعیت افرادی که در کشورهای دیگر اتحادیهٔ اروپا زندگی یا کار می‌کنند را تدوین کند. در مدت این دو سال، کشوری که در حال خروج از اتحادیهٔ اروپا است وظیفه دارد تعهداتش را به‌عنوان یکی از اعضای اتحادیهٔ اروپا، اجرا کند. اما در ۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۷ میلادی، دیوان عالی بریتانیا یک رأی جنجالی صادر کرد که به موجب آن، دولت ترزا می برای فعال‌سازی مادهٔ ۵۰ پیمان لیسبون، باید رأی موافق مجلس عوام بریتانیا را نیز بدست آورد.^[10] به دنبال صدور رأی دیوان عالی بریتانیا دولت ترزا می نیز در روز پنجشنبه ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۷ میلادی لایحهٔ آغاز فرایند خروج از اتحادیهٔ اروپا را به مجلس عوام ارائه کرد.^[11]

نمایندگان مجلس عوام بریتانیا نیز در ۸ فوریهٔ ۲۰۱۷ میلادی با ۴۹۴ رأی موافق در برابر ۱۲۲ رأی مخالف، لایحهٔ فعال‌سازی مادهٔ ۵۰ پیمان لیسبون را تصویب کردند. دیوید دیویس، وزیر برگزیت دولت ترزا می، بلافاصله پس از رأی مثبت مجلس عوام، از آن به عنوان یک «رأی تاریخی» یاد کرد.^[12][13]

طرح توافق و رأی‌گیری ۲۰۱۹ مجلس عوام

طرح پیشنهادی دولت بریتانیا در نوامبر ۲۰۱۸ مبنی بر توافقنامهٔ خروج بریتانیا و پیش‌نویس اعلامیهٔ سیاسی که میان دولت بریتانیا و اتحادیهٔ اروپا توافق شده بود منتشر شد. در تاریخ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۹ مجلس عوام در مخالفت با این توافق با اختلاف چشمگیر ۴۳۲ به ۲۰۲ رأی داد که بزرگ‌ترین شکست پارلمانی دولت بریتانیا در تاریخ این کشور به‌شمار می‌رود.^[14][15]

نتایج اقتصادی-اجتماعی

خروج بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا نتایجی اقتصادی-اجتماعی و سیاسی در پی خواهد داشت. برگزیت می‌تواند در بازار ارز، انرژی، فلزات گرانبها (طلا و ...)، کالاهای مختلف و شاخص‌های بورس و ... تأثیرات مهمی بگذارد.

برگزیت اثرات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت بر بریتانیا، اتحادیهٔ اروپا و کل جهان خواهد گذاشت. در کوتاه‌مدت، خروج بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا، ایجاد شوک‌های روانی و قیمتی به بازار خواهد کرد. در میان‌مدت، برگزیت می‌تواند واکنش دولت‌ها و مردم کشورهای دیگر را برانگیزد و آن‌ها نیز خواهان همه‌پرسی برای خروج از اتحادیهٔ اروپا بشوند. در این‌صورت واحد پول مشترک اتحادیهٔ اروپا تأثیر خواهد گرفت و این امر می‌تواند ماهیت یورو را تغییر داده، کاهش سرمایه‌گذاری در این منطقه را به دنبال داشته باشد که حاصلی جز رکود نخواهد داشت.

گفته می‌شود صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خودش پیش‌بینی رشد اقتصادی جهان را از ۳٫۴ درصد به ۳٫۲ درصد کاهش داده^[16] و علت این اُفت را برگزیت - همین احتمال خروج بریتانیا و تردید در سرمایه‌گذاری کلان در این منطقه – دانسته‌است. البته در بلندمدت دنیای اقتصاد این موضوع را خواهد پذیرفت و سرمایه‌گذاری‌ها و شرایط اقتصادی در این منطقه، روال عادی خودش را خواهد داشت.

پیامدها

• سقوط ارزش پوند، نفت و بازارهای جهانی. بهای پوند نسبت به دلار به سطحی سقوط کرد که از سال ۱۹۸۵ بی‌سابقه است.^[17][18] ارزش پوند به کمترین مقدار در ۳۰ سال اخیر و شاخص بورس لندن به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۰۸ رسید.
• نخست‌وزیر بریتانیا (دیوید کامرون) که از حامیان ماندن بود استعفا داد.^[19][20] از هم‌حزبی او بوریس جانسون شهردار پیشین لندن که جنبش خروج از اتحادیه را رهبری می‌کرد به عنوان گزینهٔ جایگزینی کامرون یاد شد. اما در نهایت ترزا می نخست‌وزیر شد.^[21]
• یورونیوز: با خروج ⁧ بریتانیا ⁩ از ⁧اروپا لیگ برتر انگلستان در خطر از دست دادن بیش از ۱۲۰ بازیکن اروپایی شاغل در این لیگ است.^[22]
• بهای نفت ۶٪ کاهش یافت.
• پس از رای بریتانیا به خروج از اتحادیهٔ اروپا، شین فین، بزرگ‌ترین حزب ناسیونالیست در سراسر ایرلند (و شاخهٔ سیاسی) ارتش جمهوری‌خواه ایرلند پیشین، خواهان جدایی ایرلند شمالی از بریتانیا شد. در همه‌پرسی ۲۰۱۶ برای خروج مردم ایرلند شمالی به ماندن رأی داده بودند. (برای پیوستن به جمهوری ایرلند)

معامله ترک اروپا

روز یکشنبه ۷ اوت ۲۰۱۷ ساندی تلگراف به نقل از منابع گزارش کرد انگلستان آماده است تا ۴۰ میلیارد یورو (۴۷ میلیارد دلار آمریکا) به عنوان بخشی از معامله برای ترک اتحادیهٔ اروپا بپردازد. اتحادیهٔ اروپا عدد ۶۰ میلیارد یورو را منتشر کرده و خواستار پیشرفت مهمی در حل بدهی‌های انگلستان پیش از آغاز مذاکرات برسر موضوعاتی مانند آیندهٔ ترتیبات تجاری شده‌است.^[23]

واکنش‌ها

• دونالد ترامپ، کاندیدای جمهوری‌خواه ریاست‌جمهوری آمریکا: این خیلی عالی است که مردم بریتانیا موفق به پس‌گرفتن کشور خود شدند. آمریکایی‌ها هم چنین می‌کنند.
• خیرت ویلدرس رهبر حزب راست‌گرای افراطی و ضداسلام حزب برای آزادی هلند: هورای بزرگ برای انگلیسی‌ها! اکنون نوبت ماست و زمان آن رسیده که چنین همه‌پرسی در هلند برگزار شود.
• مارین لوپن، رهبر حزب راست‌گرای افراطی جبهه ملی فرانسه: این یک پیروزی برای آزادی است. همان‌طور که سال‌ها تقاضا داشتم اکنون لازم است که همین همه‌پرسی در فرانسه و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا برگزار شود.
• وزیر اول اسکاتلند⁩، نیکولا استورجن خواستار برگزاری همه‌پرسی جداگانه برای ماندن اسکاتلند در اتحادیه اروپا شد. در همه‌پرسی خروج ۶۲ درصد اسکاتلندی‌ها رای به ماندن دادند.
• فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان: نتایج همه‌پرسی بریتانیا حقیقتاً هشدار دهنده است. این یک روز غمبار برای اروپا و بریتانیا است.
• کاخ سفید اعلام کرد: باراک اوباما برای بررسی شرایط خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا با «دیوید کامرون» نخست‌وزیر این کشور دیدار خواهد کرد اوباما پیشتر مردم بریتانیا را به ماندن در اتحادیه اروپا تشویق کرده بود.
• مارتین شولتس رئیس پارلمان اتحادیه اروپا گفت: خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا موجب این نخواهد شد که کشورهای دیگر نیز از اتحادیه اروپا خارج شوند.
• وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک کشور دموکراتیک، به رأی انگلیس مبنی بر خروج از اتحادیه اروپا احترام گذاشته و آن را اراده اکثریت مردم خود در تنظیم روابط خارجی خود می‌داند. ایران همواره خواستار گسترش روابط با کشورهای اروپایی بر اساس احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر بوده و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تغییری در روابط جمهوری اسلامی با آن کشور ایجاد نخواهد کرد.
• تیتر مجله اکونومیست: یک شکاف فجیع
• آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان گفت: این تصمیم تاسف‌آور است و افزود: اتحادیه اروپا نباید سریع و ساده نتیجه‌گیری کند.^[24]
• دولت اسپانیا به دنبال رأی مردم بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا، خواهان حاکمیت مشترک بر جبل‌الطارق شد.

جستارهای وابسته

• همه‌پرسی عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا (۲۰۱۶)
• دیوید دیویس (نماینده مجلس)
• حزب برگزیت
• وزارت برگزیت
• میشل بارنیر
• دیدیه سئوس

پانویس

1. برگزیت یا برکسیت، تکواژ چندوجهی مرکبی از دو واژهٔ بریتانیا (Britain) و خروج (Exit) است.
2. Hunt, Alex; Wheeler, Brian (3 November 2016). "Brexit: All you need to know about the UK leaving the EU". بی‌بی‌سی نیوز.
3. "Article 50: Theresa May to trigger Brexit process". BBC News. 20 March 2017. Retrieved 20 March 2017.
4. Asa Bennett (27 January 2020). "How will the Brexit transition period work?". Telegraph.
5. Tom Edgington (31 January 2020). "Brexit: What is the transition period?". BBC News.
6. "Questions and Answers on the United Kingdom's withdrawal from the European Union on 31 January 2020". European Commission. 24 January 2020.
7. «نتیجهٔ همه‌پرسی: بریتانیا از اتحادیهٔ اروپا خارج می‌شود؛ نخست‌وزیر استعفا می‌دهد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶.
8. "Britain exits the EU: how Brexit will hit America". The Conversation. June 24, 2016.
9. «" EU referendum results and maps: Full breakdown and find out how your area voted"». The Telegraph.
10. «مجلس عوام انگلیس به لایحهٔ فرآیند خروج این کشور از اتحادیهٔ اروپا رای مثبت داد». وبگاه خبرگزاری ایرنا. ۹ فوریه ۲۰۱۷.
11. «ارائهٔ لایحهٔ خروج از اتحادیهٔ اروپا از سوی دولت بریتانیا به مجلس عوام». وبگاه یورونیوز فارسی. ۲۶ ژانویه ۲۰۱۷.
12. «Brexit vote: Clive Lewis quits shadow cabinet as MPs back bill». BBC. فوریه ۸, ۲۰۱۷.
13. «House of Commons OKs Brexit bill». CNN. فوریه ۸, ۲۰۱۷.
14. "Brexit: Theresa May's deal is voted down in historic Commons defeat". BBC. Retrieved 16 January 2019.
15. Edgington, Tom (15 January 2019). "Reality Check: What are the biggest government defeats?" (به انگلیسی). Retrieved 16 January 2019.
16. "رشد اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته کاهش می‌یابد". ایسنا. 2019-03-08. Retrieved 2019-05-31.
17. "سقوط ارزش پوند در پی استعفای وزرای کابینه انگلیس- اخبار بین‌الملل - اخبار تسنیم". خبرگزاری تسنیم - Tasnim. 2018-11-15. Retrieved 2019-05-31.
18. "سقوط کم‌سابقه ارزش پوند بریتانیا - 06.07.2016". DW.COM. Retrieved 2019-05-31.
19. "رادیو زمانه". رادیو زمانه (به پشتو). 2016-06-24. Retrieved 2019-05-31.
20. "نخستین قربانی همه‌پرسی بریتانیا؛ کامرون استعفا داد - 24.06.2016". DW.COM. Retrieved 2019-05-31.
21. "ترزا می نخست‌وزیر جدید بریتانیا شد - 13.07.2016". DW.COM. Retrieved 2019-05-31.
22. "پیامدهای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا برای فوتبال جزیره/ بزرگان از لیگ برتر می‌روند؟!". مشرق نیوز. 2018-12-11. Retrieved 2019-05-31.
23. «UK ready to pay up to 40 billion euros to leave EU: Sunday Telegraph».
24. «" EU leaders call for UK to leave as soon as possible"». The Guardian.

منابع

• What is Brexit and why does it matter
• بریتانیا با جدائی از اتحادیۀ اروپا مهمترین مجتمع اقتصادی جهان را ترک می‌کند

پیوند به بیرون

• همه مطالب و اخبار مربوط به همه‌پرسی و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا صفحه ویژه بی‌بی‌سی فارسی
• برکسیت در کرلی
• "The German establishment wants the UK to stay in the EU – of course they do". johnredwoodsdiary.com (به انگلیسی). 2019-01-18. Retrieved 2019-12-08.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
• Curtice, Professor John; Hadfield, Professor Amelia; Rose, Professor Richard (2018-01-29). "Why EU countries want Britain to remain and what they should do about it". UK in a changing Europe (به انگلیسی). Retrieved 2019-12-08.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)