بحر وافر

بحرِ وافِر، در اصطلاح عروضی، به بحر شعری گفته می‌شود که ارکان آن از تکرار «مَفاعَلَتُن» (ᴗ ᴗ – ᴗ –) یا زحافات آن تشکیل شده و از بحور متّفق‌الارکان است. وافر در لغت به معنی بسیار و فراوان است و اشعار عرب در این بحر به وفور است. (وافر: وتد مقرون و فاصله صغری «°°|°°°|/ ᴗ ᴗ – ᴗ –»)

مشهورترین وزن آن:

مفاعلتن مفاعلتن مفاعلتن مفاعلتن (ᴗ ᴗ – ᴗ | – ᴗ ᴗ – ᴗ | – ᴗ ᴗ – ᴗ | – ᴗ ᴗ – ᴗ –): بحر وافر مثمن سالم

چه شد صنما که سوی کسی به چشم رضا نمی‌نگری / ز رسم جفا نمی‌گذری طریق وفا نمی‌سپری (عروض سیفی)

زحافات

زحافات (تغییرات) مشهور بحر وافر: (قطف - عصب):

1. فعولن: مقطوف
2. مفاعیلن: معصوب

اوزان

اوزان پرکاربرد بحر وافر:

• مفاعلتن مفاعلتن مفاعلتن مفاعلتن: بحر وافر مثمن سالم*
• مفاعلتن مفاعلتن مفاعلتن: بحر وافر مسدس سالم*
• مفاعلتن مفاعلتن فعولن: بحر وافر مسدس مقطوف
• مفاعیلن مفاعلتن فعولن: بحر وافر مسدس معصوب مقطوف
• مفاعلتن مفاعلتن: بحر وافر مربع سالم

پانویس

* اوزان پرکاربردتر

منابع

• عروض و قافیه؛ نگاهی تازه به اوزان و ضراب‌آهنگ شعر فارسی، مؤلف: حسن مددی، تهران: تیرگان، پ نخست: ۱۳۸۵.
• عروض فارسی؛ شیوه‌ای نو برای آموزش عروض و قافیه، مؤلف: عباس ماهیار، مشاور مجموعه: حسن انوری، تهران: نشر قطره، چاپ پنجم: ۱۳۷۹.