ایرینوتکان (انگلیسی: Irinotecan؛ تلفظ انگلیسی: ایرینوتیکَن) که با نام تجاری کَمپتوسار (Camptosar) هم شناخته می‌شود، یک داروی شیمی‌درمانی است که در درمان سرطان روده بزرگ و سرطان ریه نوعِ سلول کوچک (SCLC) کاربرد دارد.[1] برای درمان سرطان روده بزرگ این دارو به‌تنهایی یا در ترکیب با فلوروراسیل[1] و برای درمان سرطان ریه نوع سلول کوچک در ترکیب با سیس‌پلاتین بکار می‌رود.[1] این دارو به صورت تزریق وریدی تجویز می‌شود.[1]

اطلاعات اجمالی داده‌های بالینی, نام‌های تجاری ...
ایرینوتکان
Thumb
Thumb
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریCamptosar (US), Campto (EU), Onivyde (liposomal)
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa608043
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • AU: D
    روش مصرف داروداخل‌وریدی
    کد ATC
    وضعیت قانونی
    وضعیت قانونی
    داده‌های فارماکوکینتیک
    زیست فراهمیNA
    متابولیسمگلوکوریداسیون در کبد
    نیمه‌عمر حذف۶ تا ۱۲ ساعت
    دفعصفراوی و کلیوی
    شناسه‌ها
    • (S)-4,11-diethyl-3,4,12,14-tetrahydro-4-hydroxy-
      3,14-dioxo1H-pyrano[۳’,۴’:6,7]-indolizino[1,2-b]quinolin-
      9-yl-[۱٬۴’bipiperidine]-1’-carboxylate
    شمارهٔ سی‌ای‌اس
    پاب‌کم CID
    IUPHAR/BPS
    دراگ‌بنک
    کم‌اسپایدر
    UNII
    KEGG
    ChEBI
    ChEMBL
    CompTox Dashboard (EPA)
    ECHA InfoCard100.219.260 ویرایش در ویکی‌داده
    داده‌های فیزیکی و شیمیایی
    فرمول شیمیاییC33H38N4O۶
    جرم مولی586.678 g/mol (irinotecan)
    623.139 g/mol (irinotecan hydrochloride)
    677.185 g/mol (irinotecan hydrochloride trihydrate) g·mol−1
    مدل سه بعدی (جی‌مول)
    • O=C7OCC=6C(=O)N2C(\c1nc5c(c(c1C2)CC)cc(OC(=O)N4CCC(N3CCCCC3)CC4)cc5)=C/C=6[C@@]7(O)CC
    • InChI=1S/C33H38N4O6/c1-3-22-23-16-21(43-32(40)36-14-10-20(11-15-36)35-12-6-5-7-13-35)8-9-27(23)34-29-24(22)18-37-28(29)17-26-25(30(37)38)19-42-31(39)33(26,41)4-2/h8-9,16-17,20,41H,3-7,10-15,18-19H2,1-2H3/t33-/m0/s1 ✔Y
    • Key:UWKQSNNFCGGAFS-XIFFEERXSA-N ✔Y
     N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)
    بستن

    شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از: اسهال، استفراغ، نارسایی مغز استخوان، ریزش مو، تنگی نفس و تب.[1] عوارض جانبی شدید آن هم شامل ترومبوز، التهاب روده بزرگ واکنش‌های حساسیتی است.[1] افرادی که دارای هر دو نسخهٔ واریانِ ژنیِ UGT1A1*28 هستند، بیشتر از سایرین در معرض عوارض جانبی این دارو هستند. مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین صدمه بزند.[1]

    ایرینوتکان یکی از اعضای خانوادهٔ دارویی «بازدارنده‌های توپوایزومراز» است[2] که کارش را از طریق مهار توپوایزومراز نوع ۱ انجام می‌دهد که منجر به آسیب دی‌ان‌ای و مرگ سلولی می‌شود.[1] ایرینوتکان از مادهٔ طبیعی کمپتوتسین بدست می‌آید.[1]

    این دارو در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا پذیرفته شد[1] و هم‌اکنون جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که مجموعه‌ای از مؤثرترین و بی‌خطرترین داروها در سیستم سلامت هستند.[3]

    ایرینوتکان در انگلستان به صورت ژنریک در دسترس است و ۱۱۴٫۰۰ پوند استرلینگ به‌ازای هر ۱۰۰ میلی‌گرم، برای سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) هزینه دارد.[2]

    منابع

    پیوند به بیرون

    Wikiwand in your browser!

    Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

    Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

    Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

    Chrome
    Wikiwand for Chrome
    Edge
    Wikiwand for Edge
    Firefox
    Wikiwand for Firefox