اکسید سرب (II)

اکسید سرب(II) (به انگلیسی: Lead(II) oxide) با فرمول شیمیایی PbO یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۴۸۲۷ است. که جرم مولی آن 223.20 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، پودر زرد یا زرد نارنجی است. این ترکیب اگر متبلور نباشد، ماسیکوت(به انگلیسی: Massicot) نام دارد، اما پس از ذوب و سرد شدن متبلور گشته و لیتارژ (به انگلیسی: Litharge) یا پروتوکسید سرب (به انگلیسی: protoxide of lead) نامیده می‌شود.

اکسید سرب (II)
نام‌گذاری آیوپاک Lead(II) oxide
دیگر نام‌ها Lead monoxide Litharge Massicot Plumbous oxide
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	1317-36-8 Y
پاب‌کم	14827
شمارهٔ یواِن	3288
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	OG1750000
خصوصیات
فرمول مولکولی	PbO
جرم مولی	223.20 g/mol
شکل ظاهری	red or yellow powder
چگالی	9.53 g/cm3
دمای ذوب	۸۸۸ درجه سلسیوس (۱٬۶۳۰ درجه فارنهایت؛ ۱٬۱۶۱ کلوین)
دمای جوش	۱٬۴۷۷ درجه سلسیوس (۲٬۶۹۱ درجه فارنهایت؛ ۱٬۷۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	0.00504 g/100 mL (alpha form) 0.01065 g/100 mL (beta form)
انحلال‌پذیری	insoluble in dilute قلیایی الکل soluble in concentrated alkalis soluble in هیدروکلریک اسید آمونیوم کلرید
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری چهارگوشه tP4
گروه فضایی	P4/nmm No. 129
خطرات
MSDS	ICSC 0288
شاخص ئی‌یو	082-001-00-6
طبقه‌بندی ئی‌یو	Repr. Cat. 1/3 Harmful (Xn) Dangerous for the environment (N)
کدهای ایمنی	R۶۱, R20/22, R33, R62, R50/53
شماره‌های نگهداری	S53, S45, S60, S61
لوزی آتش	0 3 0
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها	Lead sulfide سلنید سرب تلورید سرب
دیگر کاتیون‌ها	کربن مونوکسید مونواکسید سیلیسیم اکسید قلع(II)
مرتبط با سرب اکسید	تتراکسید سرب دی‌اکسید سرب
ترکیبات مرتبط	اکسید تالیوم(III) اکسید بیسموت(III)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

لیتارژ در منابع کهن فارسی به نام مُرداسنگ یا مُردارسنگ یا مُرداسنج آمده‌است. این ماده در نقاشی به عنوان یکی از خشک‌کننده‌های رنگ‌های روغنی و در پزشکی جهت شستشو و ضدعفونی کردن وسایل پزشکی، در ترکیب برخی صابون‌های طبی مصرف می‌شود، و نیز در برخی صنایع از جمله کوزه گری جهت تهیه لعاب روی کوزه‌ها به کار میرفته‌است.

جستارهای وابسته

• ترکیب شیمیاییخاک کاهو
• نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی