انقلاب میخک

انقلاب میخک که با نام انقلاب ۲۵ آوریل نیز شناخته می‏‌شود یک کودتای نظامی توسّط افسرانی بود که دولت اقتدارگرای استادو نوو را در ۲۵ آوریل ۱۹۷۴ میلادی در لیسبون سرنگون کردند و تغییرات اجتماعی، اقتصادی، سرزمینی، جمعیت‌شناختی و سیاسی را در یک روند انقلابی در پرتغال و قلمروهای فراسرزمینی آن انجام دادند که به گذار پرتغال به دموکراسی و پایان جنگ‌های استعماری آن منجر شد.^[۲]

انقلاب میخک
بخشی از گذار پرتغال به دموکراسی و جنگ سرد
جمعیت در لیسبون بر روی یک خودرو زرهی پانهارد ای‌بی‌آر جشن گرفته‌اند، ۲۵ آوریل ۱۹۷۴.
تاریخ	۲۵ آوریل ۱۹۷۴؛ ۵۰ سال پیش (۱۹۷۴-25}})
موقعیت	پرتغال
علت(ها)	سرکوب آزادی‏‌های مدنی, طبقه کارگر, آزادی‌های سیاسی, و آزادی بیان توسط رژیم استادو نوو عکس العملی در برابر جنگ استعماری پرتغال, خدمت وظیفه عمومی گسترده, هزینه‌های عظیم نظامی, و انزوای بین‌المللی مداوم رهبری ضعیف مارسلو کائتانو
روش‌ها	کودتا
منجرشد به	کودتای موفقیت آمیز انحلال استادو نوو آغاز گذار پرتغال به دموکراسی پایان جنگ استعماری پرتغال و استقلال آنگولا, کیپ ورد, گینه بیسائو, موزامبیک, و سائوتومه و پرنسیپ تهاجم اندونزی به تیمور شرقی
طرف‌های مدنی درگیر
جنبش نیروهای مسلح استادو نوو
شخصیت‌های پیشرو
اتللو سارایوا د کاروالیو سالگورو مایا آمریکو توماس مارسلو کائتانو
تلفات و کشته‌ها
مرگ ۵ نفر[۱]

یک دیوارنگاره با متن «زنده‌باد ۲۵ آوریل»، در کوروشه، پرتغال.

انقلاب به عنوان کودتایی که توسّط جنبش نیروهای مسلح از طرف افسرانی نظامی که مخالف رژیم بودند، سازماندهی و آغاز شد؛ امّا به سرعت با یک مقاومت مدنی غیرمنتظره و پرطرفدار همراه گشت. مذاکرات با جنبش‌های استقلال آفریقا آغاز شد و تا پایان سال ۱۹۷۴، سربازان پرتغالی از گینه پرتغال عقب‌نشینی کردند و آنجا تحت‌ عنوان گینه بیسائو به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. به دنبال این واقعه در سال ۱۹۷۵ کیپ ورد، موزامبیک، سائوتومه و پرنسیپ و آنگولا در آفریقا و تیمور شرقی در جنوب شرق آسیا نیز اعلام استقلال کردند. این وقایع منجر به مهاجرت دسته‌جمعی شهروندان پرتغالی از قلمروهای آفریقایی(به‌ویژه آنگولا و موزامبیک) گردید و حدود یک میلیون نفر بازگشتند.^[۳][۴]

نام «انقلاب میخک» به این دلیل انتخاب شد که در طی آن تقریباً هیچ شلیک گلوله‌ای انجام نشد و همچنین یک کارگر رستوران به نام «سلسته کائیرو» هنگامی‌که مردم برای جشن گرفتن پایان دیکتاتوری به خیابان آمده بودند، به سربازان گل میخک تقدیم کرد. پس از آن تظاهرکنندگان گل میخک را بر روی یونیفرم سربازان و لولهٔ تفنگ‌هایشان قرار می‌دادند. در پرتغال ۲۵ آوریل به پاس بزرگداشت انقلاب، تعطیل رسمی است.

منابع

1. "25 de Abril: a revolução que não foi assim tão branda". Diário de Notícias.
2. Rezola, Maria Inácia (2024). The Portuguese Revolution of 1974-1975: An Unexpected Path to Democracy (به انگلیسی). Liverpool University Press. ISBN 978-1-83553-657-5.
3. "Flight from Angola". The Economist. 16 August 1975.
4. "MOZAMBIQUE: Dismantling the Portuguese Empire". Time (به انگلیسی). 1975-07-07. ISSN 0040-781X. Archived from the original on 13 January 2009. Retrieved 2023-06-11.

ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون

• انقلاب میخک ها، قیام افسران پرتغالی - قسمت ۱، رسول پدرام، رادیو زمانه
• انقلاب میخک ها، قیام افسران پرتغالی - قسمت ۲، رسول پدرام، رادیو زمانه
• خلاصه تاریخ انقلاب میخک، وب‌گاه «ایرنا»