امارت هرات

شاهزاده‌نشین هرات^[1][2][3] که به نام‌های امارت هرات^[4] و خانات هرات^[5] نیز شناخته می‌شود، ایالتی در افغانستان از ۱۷۹۳ تا ۱۸۶۳ میلادی و یکی از ۳ امارت اصلی افغانستان در سده نوزدهم (دوتای دیگر خانات کابل و قندهار بودند) بود.

شاهزاده‌نشین هرات
۱۷۹۳–۱۸۶۳
سمت راست پرچم هرات از ۱۸۱۸ تا ۱۸۴۲ است و سمت چپ پرچم هرات در ۱۸۵۶ است که محمد یوسف و عیسی خان هرات را به عنوان تحت‌الحمایه بریتانیا اعلام کردند و پرچم انگلیس را پذیرفتند
نقشه هرات در ۱۸۴۸
پایتخت	هرات
زبان‌ها	فارسی (اصلی), پشتو، ترکمنی، بلوچی
گروه‌های قومی	پشتون‌های درانی، پشتون‌های غلجی، پارسیوان، قزلباش، ایماق، تاجیک، هزاره، یهودی، هندو، بلوچ، سیستانی، ترکمن، ازبک، ارمنی
دین(ها)	سنی، شیعه با اقلیت یهودی و هندو
نام(های) اهلیت	هراتی
حکومت	پادشاهی مطلقه یکپارچه
امیر
• ۱۷۹۳–۱۷۹۷ (نخستین)	شاه محمود درانی
• مارس ۱۸۶۳–مه ۱۸۶۳ (واپسین)	شاه نواز خان
بنیان‌گذاری	۱۷۹۳
دوره تاریخی	سده ۱۹
• خراج‌گذار ایران	۱۸۰۴
• حکومت مستقل	۱۸۱۸
• وابسته به ایران	۱۸۵۶
• انحلال	۱۸۶۳
• بنیان‌گذاری	۱۷۹۳
• فروپاشی	۱۸۶۳
پیشین پسین امپراتوری درانی امارت افغانستان
امروز بخشی از	ایران افغانستان ترکمنستان

در سال ۱۷۹۳ با درگذشت تیمور شاه درانی، شاه محمود کنترل هرات را به دست گرفت و مستقل شد.^[6] در سال ۱۸۰۱ شاهزاده‌نشین توسط فیروزالدین میرزا احیا شد. هرات در دوران حکومت او علیرغم حملات ایران آباد بود.^[7] در سال ۱۸۱۸، شاه محمود و بعداً کامران میرزا زمام امور را به دست گرفتند و سعی کردند منطقه را به عنوان حائلی میان بارک‌زایی‌ها و قاجارها ثابت نگه دارند. با این حال، منطقه به دلیل درگیری‌های مداوم ویران شد.

حمله ایران در سال ۱۸۳۷ امارت را تضعیف کرد و در نهایت یارمحمد خان الکوزی آخرین حاکم کامران شاه را در سال ۱۸۴۲ سرنگون کرد و مرزهای شاهزاده را به سمت چهار ولایت، قلمرو ایماق و لاش و جوین گسترش دهد. با مرگ او در سال ۱۸۵۱، امارت به دلیل وجود حاکمان بی کفایت و همچنین جنگ داخلی و تهاجم ایران در سال ۱۸۵۶ رو به افول گذاشت.

تضعیف امارت به بارکزایی‌ها اجازه داد تا هرات را محاصره کنند. در نهایت آن‌ها توانستند شهر را در ۲۷ می ۱۸۶۳ تصرف کنند و به موجودیت هرات به عنوان یک کشور مستقل پایان دهند.^[8][9]

منابع

1. "Iran Chamber Society: History of Iran: The Siege of Herat 1837–1838". www.iranchamber.com. Archived from the original on 2021-09-10. Retrieved 2021-09-10.
2. Mojtahed-Zadeh, Pirouz (2007). Boundary Politics and International Boundaries of Iran: A Study of the Origin, Evolution, and Implications of the Boundaries of Modern Iran with Its 1 (به انگلیسی). Universal-Publishers. ISBN 978-1-58112-933-5. Archived from the original on 2022-02-03. Retrieved 2021-11-17.
3. Samāddāra, Raṇabīra (2002). Space, Territory, and the State: New Readings in International Politics (به انگلیسی). Orient Blackswan. ISBN 978-81-250-2209-1. Archived from the original on 2022-02-03. Retrieved 2021-11-17.
4. Yarbakhsh, Elisabeth (2021-02-11). Iranian Hospitality, Afghan Marginality: Spaces of Refuge and Belonging in the City of Shiraz (به انگلیسی). Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-79362-475-8. Archived from the original on 2022-10-02. Retrieved 2022-06-21.
5. CHAMPAGNE, DAVID CHARLES (1981). THE AFGHAN - IRANIAN CONFLICT OVER HERAT PROVINCE AND EUROPEAN INTERVENTION 1796 - 1863: A REINTERPRETATION (Thesis).^{[کدام صفحه؟]}
6. Noelle-Karimi, Christine (2014). The Pearl in Its Midst: Herat and the Mapping of Khurasan (15th-19th Centuries). Austrian Academy of Sciences Press. ISBN 978-3-7001-7202-4.^{[کدام صفحه؟]}
7. CHAMPAGNE, DAVID CHARLES (1981). THE AFGHAN - IRANIAN CONFLICT OVER HERAT PROVINCE AND EUROPEAN INTERVENTION 1796 - 1863: A REINTERPRETATION (Thesis).^{[کدام صفحه؟]}
8. Lee, Jonathan L. (2019). Afghanistan: A History from 1260 to the Present. Reaktion Books. ISBN 978-1-78914-010-1.^{[کدام صفحه؟]}
9. Noelle-Karimi, Christine (2014). The Pearl in Its Midst: Herat and the Mapping of Khurasan (15th-19th Centuries). Austrian Academy of Sciences Press. ISBN 978-3-7001-7202-4.^{[کدام صفحه؟]}