Remove ads

اصل توازی اقلیدس (اصل همراستایی اقلیدس) که به اصل پنجم اقلیدس نیز معروف است (چون پنجمین اصل از اصول اقلیدس در هندسه است) این‌گونه‌است: اگر دو خط راست به‌وسیلهٔ یک خط سوم قطع شوند، در همان طرفی از خط سوم که زوایای داخلی، مجموع کوچک تر از دوقائمه تشکیل می‌دهند یکدیگر را قطع می‌کنند.

Thumb
اگر دو خط به وسیلهٔ خط موربی چنان قطع شوند که مجموع اندازهٔ درجه‌های دو زاویهٔ درونی (α و β) واقع در یک طرف مورب، کمتر از ۱۸۰ درجه باشد، آنگاه این دو خط یک‌دیگر را در همان طرف مورب، تلاقی می‌کنند.

چند جانشین دیگر برای این اصل پیشنهاد شده‌است:

  • حداقل یک مثلث وجود دارد که مجموع سه زاویهٔ آن برابر با ۱۸۰ درجه‌است.
  • دو مثلث متشابه غیر متساوی وجود دارند.
  • دو خط مستقیم وجود دارند که همه جا از هم به یک فاصله‌اند.
  • بر هر سه نقطهٔ غیر واقع بر یک خط می‌توان دایره‌ای گذراند.
  • بر هر نقطهٔ داخل زاویه‌ای کمتر از ۶۰ درجه می‌توان خط مستقیمی کشید که هر دو ضلع زاویه را قطع کند.

هندسه‌های دیگر

این اصل مناقشه برانگیزترین اصل از اصول پنج‌گانهٔ هندسهٔ اقلیدسی است. کنکاش برای طرح این اصل به عنوان قضیه و اثبات آن با توجه به چهار اصل ماقبلش منجر به کشف اصل توازی جدیدی شد. اصل توازی هذلولوی و اصل توازی ریمانی در سده‌های اخیر هندسه‌های جدیدی را به وجود آوردند که به هندسهٔ هذلولوی یا هندسهٔ لباچفسکئی و هندسهٔ ریمانی یا هندسهٔ بیضوی مشهورند.

منابع

جستارهای وابسته

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Remove ads