دایرهای عظیمه بر کرهٔ آسمان که مرز دو نیمکرهٔ شمالی و جنوبی آسمان را نشان میدهد و تصویر استوای زمین بر روی کرهٔ آسمان است From Wikipedia, the free encyclopedia
استوای آسمان[1] یا استوای سماوی[2] (به انگلیسی: Celestial equator) که معدلالنهار[3] و هَموگار آسمانی[نیازمند منبع] نیز نامیده میشود، یک دایره بزرگ در کره آسمان فرضی است که همصفحه با استوای زمین است. امتداد استوای سماوی، صفحه مرجع در دستگاه مختصات استوایی است. به بیان دیگر، استوای سماوی ادامه و امتداد استوای زمین در ماورای جو است.[4] به دلیل انحراف محوری زمین، استوای سماوی اکنون حدود °۲۳٫۴۴ نسبت به دایرةالبروج (صفحه حرکت انتقالی زمین) میل دارد، ولی به دلیل پریشیدگی ناشی از دیگر سیارهها، مقدار این میل طی ۵ میلیون سال گذشته بین °۲۲٫۰ تا °۲۴٫۵ متغیر بودهاست.[5]
محل تقاطع صفحهٔ استوای زمین با کرهٔ آسمانی بهصورت دایرهٔ عظیمهای است که محل ناظر، یا مرکز زمین در مرکز آن قرار گرفتهاست.
از دید یک ناظر که بر روی استوای زمین ایستادهاست، استوای سماوی بهصورت یک نیمدایره است که از نقطه مستقیماً بالای سر (سرسو) میگذرد. با جابهجا شدن ناظر به سمت شمال یا جنوب، استوای سماوی نیز به سمت افق مخالف منحرف میشود. استوای آسمانی به دلیل قرار داشتن بر روی کره سماوی، بینهایت دور تعریف شدهاست؛ بنابراین، انتهای نیمدایره، بدون توجه به موقعیت ناظر بر روی زمین، همیشه افق را به سمت شرق و به سمت غرب قطع میکند. در قطبهای جغرافیایی، استوای سماوی با افق نجومی منطبق است. در همه عرضهای جغرافیایی استوای سماوی یک قوس یا دایره یکنواخت است، زیرا ناظر فقط بهطور محدود از صفحه استوای سماوی فاصله دارد، اما از خود استوای سماوی بینهایت دور است.[6]
اجرام آسمانی در نزدیکی استوای سماوی از بیشتر نقاط روی زمین در بالای افق ظاهر میشوند، ولی اوجرسی این اجرام (رسیدن به نصفالنهار) به بالاترین مقدار در نزدیکی استوا میرسد.
استوای سماوی در حال حاضر از میان این صورتهای فلکی میگذرد:[7]
|
اینها قابل مشاهدهترین صورتهای فلکی در سطح جهانی هستند.
ٰدر طول هزاران سال، جهت استوای زمین و در نتیجه صورتهای فلکی که استوای سماوی از آنها میگذرد به دلیل پیشروی محوری تغییر خواهد کرد.
اجرام آسمانی غیر از زمین نیز دارای استوای آسمانی مشابهی هستند.[8][9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.