ارمنستان شرقی

ارمنستان شرقی (ارمنی: Արևելյան Հայաստան) بخش شرقی ارتفاعات ارمنستان، وطن سنتی مردم ارمنی را در بر می‌گیرد. بین قرون چهارم و بیستم میلادی، سرزمین ارمنستان چندین بار تقسیم شد و اصطلاحات ارمنستان شرقی و غربی برای اشاره به بخشهای مربوطه آن تحت اشغال یا کنترل خارجی به کار رفته است، اگرچه مرز مشخصی بین این دو وجود نداشته است.^[1] این اصطلاح برای اشاره به موارد زیر استفاده شده است:

ارمنستان در دوران صفویان

• ارمنستان ساسانی (ایالتی خراجگزار به امپراتوری ایران از سال ۳۸۷، که به‌طور کامل در سال ۴۲۸ ضمیمه آن دولت شد)^[2] این دوران پس از تقسیم این سرزمین بین امپراتوری بیزانس و شاهنشاهی ساسانی آغاز شده و تا تسخیر ارمنستان توسط مسلمانان در اواسط قرن هفتم ادامه داشت.

• ارمنستان ایران (۱۵۰۲–۱۸۲۸/۱۸۱۳)، در این دوره که شامل دوران پیشا مدرن و اواخر دوران مدرن بود ارمنستان شرقی بخشی از قلمرو ممالک محروسه ایران در دوران شاهنشاهی‌های صفویه، افشاریه و اوایل قاجاریه بوده، این دوران تا زمان الحاق آن سرزمین به امپراتوری روسیه (۱۸۱۳ و ۱۸۲۸) ادامه داشت.

• ارمنستان روسیه (۱۸۲۸ الی ۱۹۱۷) و ارمنستان شوروی (۱۹۲۰ الی ۱۹۹۱) که به ترتیب مناطق ارمنی نشین تحت کنترل امپراتوری روسیه و اتحاد جماهیر شوروی را شامل شده و در حال حاضر قلمرو جمهوری ارمنستان را تشکیل می‌دهد.^[1]

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Eastern Armenia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۲۴.

1. Adalian, Rouben Paul (2010). Historical Dictionary of Armenia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. pp. 336–337. ISBN 978-0-8108-7450-3.
2. Hacikyan, Agop Jack; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2000). The Heritage of Armenian Literature: From the Oral Tradition to the Golden Age. Vol. 1. Detroit: Wayne State University Press. p. 168. ISBN 978-0-8143-2815-6.

برای مطالعه بیشتر

Riegg, Stephen Badalyan. Russia's Entangled Embrace: The Tsarist Empire and the Armenians, 1801-1914 (Ithaca, NY: Cornell University Press, 2020). ISBN 978-1-5017-5011-3.

Suny, Ronald Grigor. Looking toward Ararat: Armenia in Modern History (Bloomington, IN: Indiana University Press, 1993). ISBN 978-0-253-20773-9.

: