ادی مورفی

ادوارد ریگان مورفی (انگلیسی: Edward Regan Murphy؛ زاده ۳ آوریل ۱۹۶۱ در نیویورک) کمدین، بازیگر و خواننده آمریکایی است؛ او در دهه ۱۹۸۰ میلادی به‌عنوان یکی از بازیگران در برنامهٔ کمدی پخش زنده شنبه شب و فیلم کمدی سه‌گانه پلیس‌های بورلی هیلز به شهرت رسید. وی یکی از بزرگ‌ترین کمدین‌های تاریخ محسوب می‌شود.^[2][3][4][5] مورفی یک جایزه گرمی و یک جایزه امی دریافت کرده‌ است؛ او همچنین مفتخر به دریافت جایزه مارک تواین برای طنز آمریکایی در سال ۲۰۱۵ و جایزه گلدن گلوب سیسیل بی. دمیل در سال ۲۰۲۳ شد؛^[6][7] فیلم‌های مورفی بیش از ۳٫۸ میلیارد دلار در گیشهٔ ایالات متحده و کانادا ^[8]و بیش از ۶٫۷ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش داشته‌اند.^[9]

ادی مورفی
مورفی در جشنواره فیلم ترایبکا، سال ۲۰۱۰
نام شناسنامه‌ای	ادوارد ریگان مورفی
زاده	۳ آوریل ۱۹۶۱ ‏(۶۳ سال) نیویورک، ایالات متحده
عرصه فعالیت‌	استندآپ فیلم تلویزیون موسیقی
سال‌های فعالیت	۱۹۷۶–اکنون
ژانرها	موسیقی کمدی کمدی سیاه کمدی توهین‌کننده جوک قومیتی طنز
موضوع(ها)	جامعه‌شناسی نژاد و روابط قومی نژادپرستی ازدواج آمیزش جنسی زندگی روزمره فرهنگ مردمی
همسر(ها)	نیکول میچل (ا. ۱۹۹۳–۲۰۰۶)
فرزندان	۱۰[1]
خویشاوندان	شارلی مورفی (برادر)
پیشه موسیقی
ژانر	آراندبی فانک سینث-پاپ کمدی
ساز(ها)	آواز
ناشر(ان)	سونی بی‌ام‌جی سی‌بی‌اس کلمبیا موتاون

مورفی به‌عنوان ستارهٔ سینما در فیلم‌های دههٔ ۱۹۸۰ ۴۸ ساعت، اماکن تجاری و پلیس بورلی هیلز آغاز به کار کرد؛ او با نقش‌های اصلی در فیلم‌های کودک پرافتخار (۱۹۸۶)، سفر به آمریکا (۱۹۸۸)، شب‌های هارلم (۱۹۸۹؛ که او کارگردانی آن را نیز بر عهده داشت)، بومرنگ (۱۹۹۲)، پروفسور دیوانه (۱۹۹۶)، دکتر دولیتل (۱۹۹۸)، بوفینگر (۱۹۹۹)، وقت نمایش (فیلم) 2002، مهدکودک بابا (۲۰۰۳) و نوربیت (۲۰۰۷) خود را به‌عنوان بازیگر نقش اول مرد مطرح کرد. مورفی برای بازی در دختران رؤیایی (۲۰۰۶) برندهٔ جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و نامزد جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.

مورفی به عنوان صداپیشه کار کرده است، از جمله موشو در مولان (1998)، تورگود استابز در سریال کمدی The PJs (1999-2001)، و خر در فرانچایز شرک 2001

مورفی اغلب در یک فیلم نقش‌های متعددی را ایفا می کند، مانند فیلم‌های Coming to America، فیلم‌های Nutty Professor، Bowfinger و Norbit.

این به عنوان ادای احترام مورفی به یکی از بت‌هایش، پیتر سلرز، در نظر گرفته شده است. پس از مجموعه‌ای از فیلم‌های ضعیف، او با بازی در نقش‌های اصلی در فیلم‌هایی مانند Dolemite Is My Name (2019)، Coming 2 America (2021)، You People، Candy Cane Lane (هر دو 2023) و پلیس بورلی هیلز، دوباره زندگی حرفه‌ای خود را تجربه کرد.

زندگی شخصی

ادی مورفی در ۸ سالگی پس از مرگ پدر و بیماری سخت مادرش، یک سال در پرورشگاه زندگی کرد و آن‌طور که خودش در گفت‌وگویی اظهار کرده روحیهٔ طنز و شوخ‌طبعی او در همان زمان شکوفا شد.^{[نیازمند منبع][10]} روحیهٔ طنز و شوخ‌طبعی‌های ادی مورفی در برخی از آثارش مشهود است.

ادی مورفی دارای خانواده‌ای پرجمعیت است، او چهار پسر و شش دختر دارد و همچنین نوه‌دار نیز شده‌ است. در سال ۲۰۱۹ یکی از پسران ادی مورفی صاحب دختری به نام «ایوی ایزلا» شد.^[11]

فیلم‌شناسی

مقالهٔ اصلی: فیلم‌شناسی ادی مورفی

جوایز و افتخارات

مقالهٔ اصلی: فهرست جوایز و نامزدی‌های ادی مورفی [en]

جایزه گلدن گلوب سیسیل بی دمیل در سال ۲۰۲۳ به مورفی داده شد.^[12]

منابع

1. "Eddie Murphy and fiancee have baby boy, his 10th child". WTHR. آسوشیتد پرس. December 4, 2018 [December 3, 2018]. Archived from the original on April 3, 2019. Retrieved January 7, 2020.
2. Love, Matthew (February 14, 2017). "50 Best Stand-Up Comics of All Time". Rolling Stone. Retrieved January 24, 2024.
3. Boogie, Aqua (January 5, 2024). "19 greatest comedians of all time". Revolt. Retrieved January 24, 2024.
4. Jackson, Matthew (August 1, 2023). "The 30 greatest stand-up comedy specials of all time". The AV Club. Retrieved January 24, 2024.
5. "Comedy Central's list of the 100 Greatest Stand-ups of All Time". IMDb. October 19, 2021. Retrieved August 6, 2022.
6. "Eddie Murphy burns Bill Cosby during his Mark Twain Prize acceptance speech". USA Today. Retrieved October 19, 2015.
7. "Eddie Murphy to Receive Cecil B. DeMille Award at the Golden Globes". Variety. December 14, 2022. Retrieved January 26, 2023.
8. "Eddie Murphy". Box Office Mojo. Archived from the original on June 7, 2019. Retrieved March 8, 2020.
9. "Eddie Murphy – Box Office". The Numbers. Retrieved July 19, 2020.
10. "Eddie Murphy". More Than Our Childhoods (به انگلیسی). Retrieved 2024-04-04.
11. گفتگویی با ادی مرفی کمدین سیاهپوست هالیوود؛ پیشه من خنداندن است بایگانی‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine وبگاه شبکه نمایش، ۴ مرداد ۱۳۹۱
12. «جایزه «سیسیل ب دومیل ۲۰۲۳» به ادی مورفی اهدا می‌شود». مهر. ۲۰۲۲-۱۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۰.

پیوند به بیرون

• ادی مورفی در IMDb
• ادی مورفی در دیسکاگز
• «اخبار و تفاسیر موجود ادی مورفی». نیویورک تایمز.
• اخبار و تفاسیر موجود در گاردین دربارهٔ ادی مورفی