اَخبارُالطّوال کتابی نوشته ابوحنیفه دینوری، شامل رویدادهای اجتماعی، نظامی و سیاسی ایران، به ویژه در ابتدای سده ۲ و سده ۳ق است.
دینوری خود گواه بسیاری از مطالب نوشته‌شده خویش بوده‌است و این امر به اهمیت کتاب می‌افزاید. اخبارالطوال در مورد سازمان‌ها و تشکیلات سده‌های نخستین اسلامی، به ویژه مسائل قابل توجه تقسیمات کشوری به خوبی روشنگری می‌کند. همچنین به دلیل اینکه دینوری آگاهی‌ها و دانش دوران کودکی و جوانی را در ایران فرا گرفت و در رشته‌های هندسه، حساب و … نزد بزرگان اصفهان به مرتبه دلخواه رسید؛ برداشت‌های دقیقی با دیدگاه یک حسابدار خبره در اثر خود داشته‌است.[1] نخستین ترجمه از اخبار الطوال را آقای صادق نشات در سال ۱۳۴۶ صورت داده است.[2]
کتاب اخبارالطوال را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد:[3]
- بخش نخست شامل مطالبی در مورد آدم و فرزندان او و پیامبرانی همچون ادریس، نوح، هود، ابراهیم و اسماعیل و بنی‌اسرائیل و پادشاهی داوود و سلیمان تا پیدایش عیسی است.
- بخش دوم که آمیخته با بخش اول است و جداگانه ترتیب نشده‌است، شامل سرگذشت پادشاهان ایران، روم و یمن می‌باشد و از جمشید و پیروزی ضحاک(بیور اسب) بر او و منوچهر، کیقباد، گشتاسب، بهمن، دارا، اسکندر و ملوک‌الطوایف و سپس ساسانیان تا فروپاشی ایشان سخن گفته‌است. او به برخی رویدادهای جنبی مانند خروج بهرام چوبین، بلقیس ملکه سبا و نمرود اشاره کرده‌است.
- بخش تاریخ اسلام که با پیکارهای اعراب و ایرانیان در دوره خلافت عمر آغاز و به پایان خلافت معتصم(۲۲۷ق) ختم می‌شود.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
