آلبرت فینی

آلبرت فینی (به انگلیسی: Albert Finney) ‏ (زاده ۹ مهٔ ۱۹۳۶ – درگذشته ۷ فوریهٔ ۲۰۱۹) هنرپیشه انگلیسی بود که جوایز گوناگونی از جمله گلدن گلوب و بفتا و نامزدی ۵ جایزه اسکار را به دست آورد. او یکی از چهره‌های برجسته سینمای آزاد انگلستان به‌شمار می‌رود.

آلبرت فینی
آلبرت فینی در سال ۱۹۶۶
زادهٔ	۹ مهٔ ۱۹۳۶ پندلتون، سالفورد، لانکاشر، انگلستان، بریتانیا
درگذشت	۷ فوریهٔ ۲۰۱۹ (۸۲ سال) برامپتون، لندن
ملیت	بریتانیایی
سال‌های فعالیت	۱۹۵۶–۲۰۱۲
همسر	جین ونهام (۱۹۵۷–۱۹۶۱) آنوک امه (۱۹۷۰–۱۹۷۸) پن دلماج (۲۰۰۷–تا هنگام مرگ)[۱]
فرزندان	سایمن[۱]
جوایز	جایزه بافتا ۲۰۰۳ جایزه امی ۲۰۰۲ جایزه گلدن گلوب ۱۹۷۰، ۲۰۰۲

زندگی‌نامه

فینی از آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک فارغ‌التحصیل شد و به عضویت گروه رویال شکسپیر درآمد. زندگی حرفه‌ای وی با تئاتر آغاز شد. او نخستین حضور خود را در تئاتر لندن در سال ۱۹۵۸ (میلادی) با نمایش «مهمانی» نوشته جین آردن و کارگردانی چارلز لوتن تجربه کرد.^[۲]

در دهه ۱۹۹۰ (میلادی) فینی برنامه‌های تلویزیونی بسیاری برای بی‌بی‌سی ساخت که شامل «مرد سبز» ۱۹۹۰ (میلادی) بر پایه داستانی از کینگزلی آمیس می‌شد.^[۳]

او هوادار همیشگی باشگاه فوتبال منچستر یونایتد بود. وی همچنین داستان‌گوی مستند سانحه هوایی مونیخ بود این مستند دربارهٔ سقوط هواپیمای بازیکنان منچستر یونایتد در سال ۱۹۵۸ و کشته شدن شمار زیادی از بازیکنان این تیم (موسوم به بچه‌های بازبی) بود. این مستند در فوریه ۲۰۰۸ از کانال منچستر یونایتد پخش شد.^[۴]

زندگی شخصی

بین سال‌های ۱۹۵۷ (میلادی) - ۱۹۶۱ (میلادی) همسر جین ونهام و ۱۹۷۰ (میلادی) تا ۱۹۷۸ (میلادی) همسر آنوک امه هنرپیشه زن سرشناس فرانسوی بود. از سال ۲۰۰۷ (میلادی) تا هنگام مرگ با پن دلماج زندگی کرد.^[۱]

در سال ۲۰۱۱ (میلادی) وی اعلام کرد که بیماری سرطان کلیه خود را معالجه کرده‌است.^[۵][۶] فینی در ۷ فوریه ۲۰۱۹ بر اثر عفونت قفسه سینه در بیمارستان سلطنتی ماردسن درگذشت.^[۷][۸][۹]

فیلم‌شناسی

سینما

سال	عنوان	نقش	کارگردان	توضیحات
۱۹۶۰	سرگرم شدن	Mick Rice	تونی ریچاردسون
۱۹۶۰	شنبه‌شب و صبح یکشنبه	Arthur Seaton	کارل رایز
۱۹۶۳	تام جونز	Tom Jones	تونی ریچاردسون
۱۹۶۷	دو تا برای جاده	Mark Wallace	استنلی دانن
۱۹۷۰	اسکروج	Ebenezer Scrooge	رونالد نیم
۱۹۷۴	قتل در قطار سریع‌السیر شرق	هرکول پوآرو	سیدنی لومت
۱۹۷۷	دوئل‌بازها	Fouche	ریدلی اسکات
۱۹۸۳	متصدی لباس	Sir	پیتر یاتز
۱۹۸۴	زیر آتشفشان	Geoffrey Firmin	جان هیوستون
۱۹۸۷	یتیم	Harold	آلن جی پاکولا
۱۹۹۰	تقاطع میلر	Leo O'Bannon	برادران کوئن
۱۹۹۰	کنسرت دیوار در برلین	The Judge	Ken O'Neill & راجر واترز
۱۹۹۲	عشق گرانبها
۱۹۹۲	پلی‌بویز
۱۹۹۷	میدان واشنگتن
۱۹۹۹	سیمپاتیکو
۲۰۰۰	ارین براکویچ	Ed Masry	استیون سودربرگ
۲۰۰۰	قاچاق	White House Chief of Staff	استیون سودربرگ
۲۰۰۱	تحویل میلو	Elmore Dahl	دیوید وینکلر
۲۰۰۳	ماهی بزرگ	Edward Bloom, Sr.	تیم برتون
۲۰۰۴	دوازده یار اوشن	Gaspar LeMarque	استیون سودربرگ	(تک‌جلوه)
۲۰۰۵	عروس مرده	Finis Everglot	تیم برتون & Mike Johnson	(صداپیشه)
۲۰۰۶	یک سال خوب	Uncle Henry Skinner	ریدلی اسکات
۲۰۰۶	لطف حیرت‌آور	John Newton	مایکل اپتد
۲۰۰۷	اولتیماتوم بورن	Dr. Albert Hirsch	پل گرینگرس
۲۰۰۷	قبل از آنکه شیطان بفهمد مرده‌ای	Charles Hanson	سیدنی لومت
۲۰۱۲	میراث بورن	Dr. Albert Hirsch	تونی گیلروی
۲۰۱۲	اسکای‌فال	Kincade	سام مندس

جوایز و افتخارات

فینی جوایز بفتا (۲۰۰۳)، گلدن گلاب (۱۹۷۰)، امی(۲۰۰۲) و انجمن منتقدان بازیگری را دریافت کرده، و چهار بار برای فیلم‌های تام جونز، قتل در قطار سریع‌السیر شرق، آماده‌ساز، زیر کوه آتشفشان نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و یک بار نیز برای فیلم ارین براکویچ نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و بفتا گردیده‌است.

• کاندیدای بفتای بهترین بازیگر مکمل مرد برای فیلم ماهی بزرگ در نقش Edward Bloom سال ۲۰۰۳

فینی در سال ۱۹۸۰ پیشنهاد رتبه امپراتوری بریتانیا و در سال ۲۰۰۰ مقام شوالیه‌ای را رد کرد. وی سیستم جایزه دهی را با عنوان " خودخواهی جاودانه " مورد نقد و نکوهش قرار می‌داد.^[۱۰]