Remove ads
در زیست‌شناسی، آرایه‌شناسی یا تاکسونومی (به انگلیسی: Taxonomy) (از یونانی باستان τάξις، به صورت taxis خوانده شده، به معنای "چینش یا آرایش"، و -νομία، به صورت -nomia خوانده شده به معنای "روش")، مطالعه علمی نامگذاری، تعریف (تعیین حدود) و طبقه‌بندی گروه جانداران زیست‌شناختی، برحسب ویژگی‌های مشترکشان می‌باشد. جانداران را به آرایه‌ها (تاکسا taxa که مفرد آن taxon تاکسون است) دسته‌بندی کرده، و به هر کدام از این دسته‌ها طبقه یا رتبه آرایه شناختی نسب داده می‌شود؛ به گونه‌ای که گروه‌هایی از یک طبقه را می‌توان در طبقه فراگیرتری تجمیع کرده و بدین طریق سلسله مراتب آرایه‌شناختی شکل خواهد گرفت. جدیدترین طبقه‌بندی مورد استفاده بدین صورت است: حوزه (domain)، فرمانرو (kingdom)، شاخه (phylum) (برخی مواقع در گیاه‌شناسی به آن division یا بخش گفته می‌شود)، رده (class)، راسته (order)، خانواده (family)، سرده (genus)، گونه (species). گیاه‌شناس سوئدی، کارل لینه را به عنوان بنیانگذار دستگاه کنونی آرایه‌شناختی بر می‌شمرند، چرا که او دستگاه طبقه‌بندی به نام آرایه‌شناسی لینه‌ای را برای نامگذاری جانداران بنیان نهاد.
با پیشرفت‌هایی که در این نظریه رخ داد، داده‌ها و فناوری تحلیل سیستماتیک زیست‌شناختی (یا سامانه‌شناسی زیستی) دستگاه لینه‌ای تبدیل به دستگاهی از طبقه‌بندی زیست‌شناختی نوینی جهت بازتاب روابط تکاملی بین جانداران، چه آن‌ها که زنده‌اند، یا آن‌ها که منقرض شده‌اند گشت.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads