From Wikipedia, the free encyclopedia
کهنالگو یا سرنمون (انگلیسی: Archetype)، در حوزههای مربوط به رفتار، روانشناسی تاریخی و تحلیل ادبی ظاهر میشود. کهنالگو میتواند یکی از موارد زیر باشد:
کهنالگوها نیز تشابه بسیار نزدیکی به غرایز هستند، از این جهت که مدتها قبل از ایجاد آگاهی، این صفات غیرشخصی و موروثی انسان است که رفتار انسان را نشان میدهد و محرک آن است.[1] آنها همچنین حتی پس از درجاتی از آگاهی که بعداً ایجاد شد، بر احساسات و رفتار تأثیر میگذارند.[2]
عین ثابت (اعیان ثابته) (به انگلیسی: archetype) عرفاً، ماهیت را «عین ثابت» گویند، چنانکه گفتهاند که: «الاعیان ثابتة ما شمت رایحه الوجود». و در احادیث، از ماهیّت به «طینت» تعبیر شده است.[3]
مشائیان و اهل اشراق، وجود کلی طبیعی را، ماهیت (در اصطلاح فلاسفه) و عین ثابت (در اصطلاح عرفاً) تعبیر نمودهاند[4] از توابع وجود انسان، عین ثابت انسان در عالم ذر است.[5]
بهطوری که بیان شد برای هر اسمی از اسماء الهی صورتی است در علم او که بنام ماهیت خوانده میشود و بمعنی عین ثابت هم نامند.[6] دهر یا (فرا- زمان)، ساحت مابعد طبیعت همه موجودات مجرد است. قلمروی است که عقول بدون تغییر ابدی، در آن مأوی گزیدهاند؛ و این عقول بر طبق مکاتب مختلف فکری و سنن مختلف فلسفی نامهای گونهگونی به خود میگیرند:
نظیر مثل (نزد افلاطون)، اعیان ثابته (نزد ابن عربی)، ارباب انواع (نزد شهابالدین یحیی سهروردی)(مفرد ارباب انواع (ربالنوع).[7] عین ثابت به معنی نوع یا صنف یا چگونگی به نمونه عالییی گفته میشود که کاملترین صفات یک نوع در آن جمع آمده است؛ و مترادف مثال آمده است. مثال اعلا در اصطلاح افلاطون، نمونه یا مثالی است که اشیاء طبیعت، اشباح آن محسوب میشود.
اعیان، همه شیشهای گوناگون بود | که افتاد در آن، پرتو خورشید وجود | |
هر شیشه که سرخ بود یا زرد و کبود | خورشید در آن به آنچه او بود، نمود |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.