کلمبوس (آزمایشگاه فضایی)
یک آزمایشگاه علمی و بخشی از ایستگاه فضایی بینالمللی From Wikipedia, the free encyclopedia
یک آزمایشگاه علمی و بخشی از ایستگاه فضایی بینالمللی From Wikipedia, the free encyclopedia
آزمایشگاه فضایی کلمبوس یک آزمایشگاه علمی و بخشی از ایستگاه فضایی بینالمللی است که توسط سازمان فضایی اروپا ساخته شدهاست. کلمبوس عمدهترین همکاری این سازمان در پروژه ایستگاه فضایی بینالمللی تاکنون محسوب میشود. این آزمایشگاه فضایی به شکل استوانهای به قطر ۴ و نیم متر است و فضای داخلی آن با گنجایش ۷۵ متر مکعب از انعطاف زیادی برای نصب ابزارهای گوناگون پژوهشی برخوردار است.[1]
علاوه بر محیط درون آزمایشگاه، از محوطه بیرونی کلمبوس نیز برای پژوهشهای علمی استفاده میشود.
آزمایشگاه فضایی کلمبوس در روز پنجشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۸۶ برابر ۷ فوریه ۲۰۰۸ میلادی توسط شاتل آتلانتیس طی مأموریت STS-122 به مدار زمین منتقل شد. پس از دو روز، فضاپیمای آتلانتیس در ۲۰ بهمن (۹ فوریه) در ساعت ۱۸:۴۰ دقیقه به وقت گرینویچ به ایستگاه فضایی بینالمللی متصل شد.[2][3] در این مأموریت، هانس شلگل و لئوپولد ایهارتس - فضانوردان سازمان فضایی اروپا - شرکت دارند.[4] از جمله وظایف آنها انجام پیادهروی فضایی و شرکت در عملیات اتصال کلمبوس به ایستگاه فضایی بینالمللی است.[5]
در روز دوشنبه ۱۱ فوریه، لئوپولد ایهارتس بوسیله بازوی روباتیک اروپایی، کلمبوس را از محفظه بار آتلانتیس خارج کرد و در محل نصب در جوار ایستگاه بینالمللی فضایی قرار داد. پس از آن رکس والهایم و استنلی لاو طی یک راهپیمایی فضایی، آزمایشگاه را بهطور کامل نصب کردند.
یک روز بعد در ۱۲ فوریه، دریچه اصلی کلمبوس به ایستگاه فضایی باز شد، و لئوپولد ایهارتس به عنوان نخستین نفر وارد آزمایشگاه شد. از آنجاییکه احتمال داده میشد بخاطر تکانهای شدید در زمان پرواز فضایی، فطعاتی از جای خود جدا و در فضا معلق شده باشند، وی محض احتیاط صورت و چشمان خود را با ماسک و عینک محافظتکننده پوشاند.[6][7]
پرتاب کلمبوس ابتدا برای روز ۹ دسامبر ۲۰۰۷ پیشبینی شده بود اما بروز نقص فنی در شاتل آتلانتیس پرواز را تا فوریه ۲۰۰۸ به تأخیر انداخت.[5] فضاپیمای آتلانتیس روز چهارشنبه ۲۰ فوریه به زمین بازگشت.[8]
عمر عملیاتی این آزمایشگاه ۱۰ سال برآورد شدهاست. در طی این مدت، پژوهشگران روی زمین با همکاری سرنشینان ایستگاه فضایی بینالمللی خواهند توانست هزاران آزمایش مختلف را در زمینههایی مانند دانش زیستشناسی، دانش مواد، فیزیک مایعات در شرایط بیوزنی انجام دهند.
برای صرفهجویی در هزینهها و افزایش اطمینان کار، طراحی سازه و سیستمهای پشتیبانی حیات کلمبوس از MPLM (بخش پشتیبانی چندمنظوره) سازمان فضایی ایتالیا اقتباس شدهاست.
آزمایشگاه فضایی کلمبوس فضای کافی برای نصب ده قفسه تجهیزات با استاندارد بینالمللی (ISPR) است. هشت قفسه در دیوارهها و دوتای آنها در سقف آزمایشگاه قرار دارد. از این مجموعه، پنج قفسه متعلق به سازمان فضایی اروپا و پنج قفسه دیگر در اختیار ناسا است.[9]
هرکدام از این قفسهها تقریباً به بزرگی یک اتاقک تلفن هستند، و قابلیت پشتیبانی یک آزمایشگاه مستقل به همراه تمام تجهیزات آن را دارا میباشند. این تجهیزات شامل واحدهای نیرودهنده، خنککننده، و سیستمهای ارتباط دادهای و ویدئویی به پژوهشگران مستقر در زمین است.
سازمان فضایی اروپا گونههای مختلفی از قفسههای آزمایشی را برای کلمبوس طراحی و آماده کردهاست. همه این گونهها طوری طراحی شدهاند که پژوهشگران اروپایی بتوانند از حداقل فضا برای انجام بیشترین آزمایشها در محیط بیوزنی بهرهبرداری کنند.
در زمان پرتاب به فضا، پنج قفسه آزمایشگاهی در کلمبوس نصب شده بودهاست:
در ورای محیط کنترلشده و مطبوع درون آزمایشگاه، از بخش بیرونی کلمبوس هم استفاده پژوهشی به عمل میآید. بخش بیرونی آزمایشگاه در خلاء فضا قرار دارد و دارای چهار نقطه برای اتصال ابزار و ادوات آزمایشی و پژوهشی است. حداکثر وزن مجموعه ابزارآلاتی که میتوانند در بیرون آزمایشگاه نصب شوند ۲۲۷ کیلوگرم است.[10]
از جمله پژوهشهایی که قرار است در محیط بیرون کلمبوس انجام شود میتوان به آزمایش زندگی باکتریها روی شهاب سنگ مصنوعی در محیط فضا اشاره کرد. ضمناً با نصب دوربینهای ویژه روی بخش بیرونی کلمبوس میتوان پدیدههای مختلفی مانند فعالیتهای آتشفشانی روی سطح زمین را بررسی کرد.
بلافاصله پس از اتصال آزمایشگاه کلمبوس به ایستگاه فضایی بینالمللی، دو محموله پژوهشی روی بخش بیرونی آن نصب میشود:
از میان آزمایشهایی که سازمان فضایی اروپا برای بخش بیرونی کلمبوس در نظر گرفته میتوان به نصب ساعت اتمی بسیار دقیقی در فضا (ACES) اشاره کرد.
مرکز کنترل کلمبوس روی زمین مکمل آزمایشگاه فضایی کلمبوس در مدار زمین است. پژوهشگران در سراسر اروپا میتوانند از طریق یکی از مراکز تخصصی و حتی از دفتر کارشان آزمایشهای مورد نظر خود را در کلمبوس ساماندهی کنند. تمامی ارتباطات با کلمبوس - چه از طرف پژوهشگران چه توسط همکاران سازمان فضایی اروپا در ناسا - از طریق مرکز کنترل کلمبوس در آلمان انجام میشود.
سازه این آزمایشگاه استوانهای شکل است و بخشهای مخروطی شکلی در هر دو انتهای استوانه قرار دارند. بخش مخروطی که به سمت ایستگاه فضایی قرار دارد شامل سختافزارهای اتصال به ایستگاه و درب عبور سرنشینان است. از بخش مخروطی دیگر برای جاسازی کامپیوترهای آزمایشگاه استفاده میشود. شکل و ابعاد آزمایشگاه برای این طراحی شده که بتوان آن را برای انتقال به مدار زمین در بخش باری فضاپیمای شاتل حمل کرد.
برخی ویژگیهای کلمبوس عبارتند از:[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.