کشتهشدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران
فهرست اسامی جانباختگان اعتراضات ۱۳۹۸ ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
در آبان سال ۱۳۹۸، در پی سهمیهبندی سوخت و افزایش قیمت بنزین، اعتراضات مردمی و ضد حکومتی در بیشتر نقاط ایران آغاز شد. اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران از شامگاه ۲۴ آبان ماه در شهرهای مختلف آغاز شد و گسترش یافت.[1] بر اساس گزارش نهادهای امنیتی ایران، ۲۹ استان و صدها شهر دستخوش ناآرامیهای پس از افزایش قیمت بنزین بودند.[2] تصاویر فراوانی که توسط شهروندان گرفته شده است، نشان میدهد که نیروهای امنیتی، سپاه پاسداران و بسیج با استفاده از سلاحهای جنگی در نقاط مختلف کشور، به سوی معترضان به صورت مستقیم و هدفمند تیراندازی مستقیم کردهاند.[3][4] در موردی همچون ماهشهر، تصاویر نشان میدهد که نیروهای سپاه پاسداران با استفاده از سلاحهای نیمه سنگین جنگی، همچون دوشکا و تیربار، معترضان را هدف قرار دادند.[4] تلویزیون ایران معترضان در ماهشهر را اغتشاشگرانی خواند که قصد تصرف پتروشیمی ماهشهر را داشتند.[5]
خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحقیقی نشان میدهد که بیش از ۷۵۰ تصویر و ویدئو از تیراندازی توسط نیروهای امنیتی و کشته و زخمی شدن معترضان به جای مانده است.[4]
در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل جزئیات مرگ ۳۰۴ نفر از معترضان آبان ۱۳۹۸ در ایران را منتشر کرد.[6] بر اساس این گزارش آنها در فاصله ۲۴ تا ۲۸ آبان توسط نیروهای امنیتی کشته شدند.[7] خبرگزاری رویترز در روز در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ تعداد کشتهشدگان را بر اساس دریافت آمار از سه مقام وزارت کشور ایران که خواستهاند نامشان فاش نشود، حدود ۱٬۵۰۰ تن در ۱۹۰ شهر اعلام کرد که تا کنون اسامی ۵۴۷ تن از آنها مشخص شده است.[8][9]از سویی برخی پژوهشها نشان میدهد بیش از ۷۵۰۰ مرگ بدون دلیل در پاییز سال ۱۳۹۸ و ۶۳۰۰ مرگ بدون دلیل در آبان ۱۳۹۸ ثبت شده است که علت این مرگومیر کرونا، آنفولانزای فصلی، تصادفات جادهایی و حوادث طبیعی نبوده است.[10][11][12][13][14][15][16]
در زمان اعتراضات، رسانهها و افراد نزدیک به حکومت ایران کمپین ضداطلاعات بزرگی به راه انداختند تا اینطور القا کنند که معترضان از اشرار بودهاند و نه مردم عادی و در نتیجه سرنوشت یا زندگیشان اهمیت چندانی ندارد.[17] این رویکرد با تاکیدات علی خامنهای همسو بود که در سخنرانی ۲۶ آبانش، با اشاره به وقایعی همچون آتش زدن یک بانک تأکید میکرد: «در یک چنین حوادثی معمولاً اشرار، کینهورزان، انسانهای ناباب وارد میدان میشوند… اینها اشرارند، این کارها کار مردم معمولی نیست».[17] انتشار گستردهٔ اخبار جعلی در مورد میزان تلفات نیروهای امنیتی یا افرادی که در حال دفاع از منازل خود در برابر تهاجم آشوبگران کشته شدهاند بخش دیگر این کمپین بود که به ادعای رسانههای دولتی ۸۵ درصد جانباختگان را شامل میشد. شش ماه پس از پایان اعتراضات، تعداد مأموران امنیتی-انتظامی کشته شده در جریان اعتراضات آبان ماه ۶ نفر اعلام شد که درستی این عدد هم مورد تردید است.[17]