کاربر:Mardetanha/لید مقاله
From Wikipedia, the free encyclopedia
سید علی حسینی خامنه[4] (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،[1] مشهد) معروف به آیت الله سید علی خامنهای، روحانی مسلمان، مجتهد، مرجع تقلید شیعی و امام جمعهٔ تهران[5] و دومین رهبر ایران است. طبق نظریه ولایت فقیه از وی بعنوان «مقام عظمای ولایت» و «ولی امر مسلمین جهان» یاد میشود. وی طبق اصول ۱۰۷ و ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عالیترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب میشود و تاکنون نیز در این مسند است.[6] او رئیس بنیاد دائرةالمعارف اسلامی نیز هست.[7]
سید علی خامنهای | |
---|---|
دومین رهبر ایران | |
دوره مسئولیت ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ – تاکنون | |
رئیسجمهور | اکبر هاشمی رفسنجانیسید محمد خاتمیمحمود احمدینژادحسن روحانی |
پس از | سید روحالله خمینی |
سومین رئیس جمهور ایران | |
دوره مسئولیت ۱۷ مهر ۱۳۶۰ – ۱۲ مرداد ۱۳۶۸ | |
نخستوزیر | میرحسین موسوی |
رهبر | سید روحالله خمینی |
پس از | محمدعلی رجایی |
پیش از | علیاکبر هاشمی رفسنجانی |
سومین امام جمعه تهران | |
دوره مسئولیت ۱۳۵۸ – تاکنون | |
پس از | حسینعلی منتظری |
نماینده مجلس شورای اسلامی | |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۱۳۶۰ | |
حوزه انتخاباتی | پنجم تهران |
وزیر دفاع ایرانکابینه موقت شورای انقلاب | |
دوره مسئولیت آبان ۱۳۵۸ – بهمن ۱۳۵۸ | |
پس از | مصطفی چمران |
پیش از | جواد فکوری |
اطلاعات شخصی | |
زاده | سید علی حسینی خامنه ۲۴ تیر ۱۳۱۸ (شناسنامه) ۲۹ فروردین ۱۳۱۸[1] (۸۵ سال) مشهد، خراسان |
ملیت | ایران |
حزب سیاسی | جمهوری اسلامیجامعه روحانیت مبارز |
همسر(ان) | منصوره خجسته باقرزاده[2][3] |
فرزندان | مصطفی، مجتبی (۱۳۴۸)، مسعود (۱۳۵۳)، میثم (۱۳۵۷)، بشری (۱۳۵۹)، هدی (۱۳۶۰) |
محل تحصیل | حوزه علمیه مشهدحوزه علمیه قمحوزه علمیه نجف |
پیشه | سیاستمدار |
تخصص | روحانی |
خویشاوندان سرشناس | پدر: سید جواد خامنهای مادر: خدیجه میردامادیبرادران: محمد (۱۳۱۴)، هادی (۱۳۲۶)، حسنخواهر: بدری |
امضا | |
وبگاه | |
لقب(ها) | سیدعلی |
سیدعلی از ۴ سالگی در مکتب خانه شروع به تحصیل کرد. سپس به مدرسهٔ ابتدایی رفت و بعد از پایان تحصیلات ابتدایی وارد حوزهٔ علمیه شد. تحصیلات کلاسیک را نیز تا سال دوم متوسطه ادامه داد. او تحصیلات حوزوی خود را در حوزههای علمیهٔ مشهد، نجف و قم فرا گرفت. حدود ۱۸ سال داشت که از سید محمدهادی میلانی اجازه روایت را کسب کرده بود.[8]
سید علی، در نوجوانی با سید مجتبی نواب صفوی طلبه و بنیانگذار و رهبر جمعیت فدائیان اسلام، آشنا شد. به گفتهٔ خودش اولین جرقههای انگیزش انقلابی اسلامی توسط نواب صفوی در وی به وجود آمد.[9] نخستین دیدار وی با روحالله خمینی در سال ۱۳۳۶ش صورت گرفت.[10] آشنایی و دیدار با روحالله خمینی، روحیهٔ انقلابی سیدعلی خامنهای را بیش از پیش تقویت کرد. او در سایهٔ نهضتی که خمینی به وجود آورده بود، به فعالیتهای ضد حکومت پهلوی ادامه داد و در جریان این مبارزات، شش بار توسط حکومت پهلوی بازداشت شد. در سال ۱۳۵۶ ژاندارمری، او را به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کرد که با اوجگیری اعتراضات مردمی در سال ۱۳۵۷ این حکم بی اثر شده و وی به تهران بازگشت.[11]
پس از پیروزی انقلاب ایران در بهمن ۱۳۵۷، سید علی خامنهای عضوی از شورای انقلاب شد. پس از آن، یک دوره نماینده مردم تهران و دو دوره ریاست جمهوری ایران شد. بعد از مرگ روحالله خمینی در سال ۱۳۶۸ مجلس خبرگان او را به عنوان دومین رهبر ایران انتخاب کردند. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعیان مورد قبول جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اعلام شده[12][13][14][15] اما برخلاف عرف، تا کنون به جای انتشار توضیح المسائل، تنها به انتشار استفتائات اکتفا کرده است.[16]
مجلهٔ فوربس خامنهای را هجدهمین رتبه در فهرست قدرتمندترین افراد جهان در سال ۲۰۱۵ ارزیابی کرد.[17] اکبر گنجی در مجلهٔ فارن افرز مینویسد که خامنهای از زمان رهبر شدنش تاکنون، از راههای متفاوتی برای افزایش نفوذش در بخشهای مختلف نظام ایران پس از انقلاب استفاده کرده است.[18]
به گفتهٔ بیبیسی، آنچه خامنهای را از اکثر رهبران و حاکمان تاریخ معاصر ایران متمایز کرده نگاه منطقی و عملگرایانه او به سیاست است.[19]