ژوزه ادوآردو دوس سانتوس

ژوزه ادوآردو دوس سانتوس (پرتغالی: José Eduardo dos Santos زاده ۲۸ اوت ۱۹۴۲)^[۳] سیاستمدار آنگولایی و رئیس‌جمهور این کشور از ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۷ بود. او فرمانده کل قوای مسلح آنگولا و رئیس جنبش ملی آزادیبخش آنگولا، ام‌پی‌ال‌ای است. حزبی که از زمان استقلال این کشور در ۱۹۷۵ بر آن حکومت می‌کند.^[۴]

ژوزه ادوآردو دوس سانتوس
دومین رئیس‌جمهور آنگولا
دوره مسئولیت ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۹ – ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۷ کفیل: ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۹ – ۲۱ سپتامبر ۱۹۷۹
نخست‌وزیر	فرناندو ژوزه دی فرانکا دیاز ون-دونم مارکولینو موکو فرناندو ژوزه دی فرانکا دیاز ون-دونم فرناندو دا پیداده دیاز دوس سانتوس پائولو کاسوما[۱]
معاون رئیس‌جمهور	فرناندو دا پیداده دیاز دوس سانتوس مانوئل ویسنته
پس از	آگوستینیو نتو
پیش از	جوئون لوورنسو
فرمانده کل قوای مسلح آنگولا
اطلاعات شخصی
زاده	۲۸ اوت ۱۹۴۲ لواندا، استان ماورابحار آنگولا، پرتغال[۲]
درگذشته	۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۲ (۷۹ سال)
حزب سیاسی	جنبش خلق برای آزادی آنگولا-حزب کار
همسر(ان)	آنا پائولا (زن سوم)
محل تحصیل	آکادمی دولتی نفت آذربایجان

دوس‌سانتوس با استقلال آنگولا در سال ۱۹۷۵ میلادی، وزیر امور خارجه دولت انتخابی شد. او در سال ۱۹۷۸ میلادی وزیر طرح و برنامه کشور شد و به دنبال مرگ «آنتونیو آگوستینو نتو»، دوسانتوس در ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۹ میلادی به ریاست جمهوری آنگولا رسید و تا ۲۰۱۷ در همین منصب بود.

دوس‌سانتوس در سال ۱۹۹۱ میلادی با معترضان داخلی، که اختلاف با آن‌ها به درگیری و جنگ‌های داخلی هم منجر شده بود، پیمان آشتی بست و قرار شد که نخستین انتخابات در سال ۱۹۹۲ میلادی برگزار شود. مهمترین گروه مخالفان که خواستار به قدرت رسیدن به جای حزب ام‌پی‌ال‌ای بودند، حزب یونیتا بود. انتخابات در وقت مقرر انجام شد و با تأیید سازمان ملل و دیگر ناظران بین‌المللی، ام‌پی‌ال‌ای حزب حاکم و دوس‌سانتوس رئیس‌جمهور آنگولا شد. البته یونیتا همچنان به اعتراضات خود ادامه داد و نتایج انتخابات را نپذیرفت به همین دلیل بار دیگر کشور به صحنه درگیری تبدیل شد. دوس‌سانتوس برای بازگرداندن کشور به حالت آرامش اقدام نمود و از سازمان ملل، آمریکا، روسیه و پرتغال برای حل این بحران استفاده کرد.^[۵]

نتیجه این اقدامات آن بود که در نوامبر ۱۹۹۴ میلادی پیمان لوساکا میان دولت و حزب یونیتا منعقد گردید. بعد از ایجاد آرامش داخلی نسبی، در سپتامبر سال ۱۹۹۵ میلادی، در پی اقدامات و طرح‌های دوس‌سانتوس برای بازسازی کشور و تقویت زیرساخت‌ها، نمایندگانی را برای جلب پشتیبانی جامعه بین‌الملل به بروکسل فرستاد. ناآرامی‌های داخلی آنگولا تا سال ۲۰۰۲ میلادی نیز ادامه یافت. اما با کشته شدن جوناس ساویمبی، رهبر حزب یونیتا، توسط ارتش آنگولا در سال ۲۰۰۲ میلادی، اعضای دیگر این حزب دست از مبارزه برداشتند و صلح نمودند. حزب یونیتا در سال ۱۹۹۳ میلادی توسط آمریکا به رسمیت شناخته شده بود. از اقدامات دوس‌سانتوس می‌توان به لغو مجازات اعدام و تغییر بخشی از قانون اساسی اشاره نمود.^[۵]

دوسانتوس در سال ۲۰۰۱ میلادی اعلام کرده بود که در انتخابات شرکت نمی‌کند، اما بار دیگر در سال ۲۰۰۳ میلادی به عنوان رهبر حزب حاکم و رئیس‌جمهور آنگولا معرفی شد.

زندگی شخصی و مرگ

خوزه ادواردو دوس سانتوس سه بار ازدواج کرد و دارای شش فرزند از همسران خود و یک فرزند خارج از ازدواج است.^[۶] همسر اول او تاتیانا کوکانوا روسی الاصل بود که در دوران تحصیل در آذربایجان با او آشنا شد.^[۷][۸][۹] از فرزندان دوس سانتوس و کوکانووا می‌توان به ایزابل دوس سانتوس، ثروتمندترین زن آفریقا اشاره کرد.

یکی از فرزندان او خوزه فیلومنو دوس سانتوس که با فیلومنا سوزا بود، به عنوان رئیس صندوق دولتی آنگولا خدمت می‌کردند، یکی از فرزندان او ماریا لوئیزا آبرانتس پردیگائوبا بازیکر آنگولای کورئون دو ازدواج کرد.^[۱۰] آخرین ازدواج او با آنا پائولا دوس سانتوس مدل سابق مد و مهماندار هواپیما بود که در سال ۱۹۹۱با او ازدواج کرد. او و خانواده اش ثروت شخصی قابل توجهی را به دست آورده‌اند.^[۱۱]

در اواسط سال ۲۰۱۷، دوس سانتوس دو بار برای بازدیدهای چند هفته ای به بارسلونا در اسپانیا سفر کرد که شایعه شده بود که مربوط به یک مشکل پزشکی است. دولت اذعان کرد که اولین دیدار او مربوط به سلامتی وی بوده‌است. هیچ توضیح رسمی برای دیدار دوم او از ۳تا ۱۹ ژوئیه داده نشد.^[۱۲]

او به غیر از زبان پرتغالی به زبان‌های اسپانیایی، فرانسوی و روسی نیز مسلط بود.^[۱۳]

دوس سانتوس در ۸ ژوئیه ۲۰۲۲ در سن ۷۹ سالگی در مرکز پزشکی تکون در بارسلونا درگذشت.^[۱۴] او در ۲۳ ژوئن همان سال دچار ایست قلبی تنفسی شد و چندین سال قبل از آن سرطان داشت.^{[۱۵][۱۶][۱۷]}

منابع

1. Position abolished in 2010.
2. José Eduardo dos Santos: Biography from. Answers.com. Retrieved on 2011-01-09.
3. W. Martin James and Susan Herlin Broadhead, Historical Dictionary of Angola (2004), Scarecrow Press, page 145.
4. "Introduction::Angola". Archived from the original on 6 May 2020. Retrieved 9 اكتبر 2012. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
5. مؤسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آفران: شخصیت‌های آفریقا> آنگولا بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. بازدید: اوت ۲۰۱۲.
6. "José Eduardo dos Santos, * 1942 | Geneall.net". geneall.net. Retrieved 7 February 2016.
7. Louise Redvers, "Angola: Who's who in the palace?", Mail & Guardian (Zambia), 2 November 2012.
8. "Angolan Africa's first woman billionaire", The Australian, 25 January 2013
9. David Smith, "Isabel dos Santos, dubbed 'princess', named Africa's first female billionaire", The Guardian, 25 January 2013.
10. "Especial dia Internacional da Mulher: Coreon Dú "A mulher angolana que mais admiro é minha mãe Dra. Maria Luísa Perdigão Abrantes"". Platinaline.com. Retrieved 17 February 2016.
11. "Angola's ruling family is worth billions. What happens when dad steps down? – African Arguments". 14 August 2017. Retrieved 1 May 2018.
12. "Angolan president returns from second trip to Spain, condition unclear", Reuters, 20 July 2017.
13. "Angola: The Untold history of the President Jose Eduardo dos Santos". historyofafricaotherwise.blogspot.com. 9 May 2014. Archived from the original on 27 March 2022. Retrieved 26 May 2020.
14. "Angola's former president dos Santos dies aged 79". Reuters (به انگلیسی). 8 July 2022. Retrieved 8 July 2022.
15. Salvaterra, Neanda (8 July 2022). "José Eduardo dos Santos, Autocrat Who Led Angola, Dies". Wall Street Journal (به انگلیسی). ISSN 0099-9660. Retrieved 8 July 2022.
16. Drogin, Bob (8 July 2022). "José Eduardo dos Santos, who plundered Angola, dies at 79". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 8 July 2022.
17. سیما، IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و (۱۴۰۱/۰۴/۱۷–۲۰:۲۱). «رئیس‌جمهور سابق آنگولا درگذشت». fa. دریافت‌شده در 2022-07-09. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)