چلپاسه

چَلپاسه (به انگلیسی: Lacerta) به معنی سوسمار یا مارمولک یکی از صور فلکی نیم‌کره شمالی آسمان است.

چلپاسه

صورت فلکی
فهرست ستاره‌های چلپاسه
کوته‌نوشت	Lac
نام لاتین	Lacerta
نام‌های دیگر	سوسمار، مارمولک، بزمجه
بُعد	۲۲٫۵
میل	+۴۵
چارَک (ربع آسمان)	Lacertae
پهنه	۲۰۱ مربع درجه (68th)
ستارگان اصلی	۵
ستاره‌های دارای سیاره	۱
ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰m	۰
ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری)	۱
درخشان‌ترین ستاره	آلفا چلپاسه (۳٫۸m)
نزدیک‌ترین ستاره	EV چلپاسه (۱۶٫۵ ly,  pc)
اجرام مسیه	۰
صور فلکی هم‌جوار	زن برزنجیر ذات الکرسی قیفاووس ماکیان برساووش
رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +۹۰° و −۹۰°. بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه اکتبر.

چلپاسه از گروه ستارگان کم‌رنگ و پرپیچ‌وخمی تشکیل شده‌است که پیدا کردن آن دشوار است.^[۱]

شکل پیکر چلپاسه در سال ۱۶۸۷ توسط ژوهانس هولیوس (به انگلیسی: Johannes Hevelius) پدید آمد. این صورت فلکی هیچ‌گونه جرم مسیه ندارد و کهکشانی روشن‌تر از قدر ظاهری ۱۴٫۵ نیز ندارد یک ستاره با نام خاص و خوشه ستاره‌ای کروی نیز ندارد و صور مجاور آن زن برزنجیر، ذات الکرسی، قیفاووس، ماکیان، برساووش هستند.

ژوهانس هولیوس ۱۶۱۱–۱۶۸۷

ویژگی‌های مهم

• آلفا چلپاسه:یک ستاره در رشته اصلی با نوع طیف A1 V و قدر ظاهری 3.77m و یک ستاره دوتایی است.
• روِ ۴۷ :یک گروه از پنج ستاره با قدرهای ۵٫۸, ۹٫۸, ۱۰٫۱, ۹٫۴, ۹٫۸)

اجرام عمقی آسمان

• NGC 7243: یک خوشه ستاره ای باز با قدر ۶٫۴
• BL چلپاسه:یک ستاره متغیر با دوره کم که قدرش از ۱۴ تا ۱۷تغییر می‌کند.
• ADS 16402: یک مجموعهٔ ستاره‌های دوتایی و سیاره که نوع نادری است.^[۲] و سیاره هم اندازه با مشتری است و نام آن HAT P-1 است.

منابع

1. فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمهٔ علی رؤوف، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ دوم: بهمن ۱۳۶۹.
2. Puzzling Puffy Planet, Less Dense Than Cork, Is Discovered - New York Times

• Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.

پیوند به بیرون

• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Lacerta
• Star Tales – Lacerta
• Weasner's Mighty ETX Site, GO TO LACERTA (a constellation guide for amateur astronomers)