پیشنویس:مدار وارون گرد (رتروگراد) دور
From Wikipedia, the free encyclopedia
مدار وارونگرد دور یا رتروگراد دور (به انگلیسی: Distant retrograde orbit) یک مدار پایدار برای فضاپیما به دور یک ماه در یک سیستم سیاره-ماه است که دلیل این پایداری نیز برهمکنش فضاپیما با دو نقطه لاگرانژ (L1 و L2) است. به عبارت کلی تر، یک جسم با جرم ناچیز میتواند در یک مدار وارونگرد دور، در اطراف جسم کوچکتر هر سامانه نجومی دوگانه، مانند سیاره-خورشید قرار داشته باشد.
در مثال فضاپیما در مدار وارون گرد دور در اطراف یک ماه، فضاپیما در جهتی خواهد چرخید که مخالف با جهت گردش ماه به دور سیاره خود است. مدار به این مفهوم «دور» خواهد بود چون از بالای نقاط لاگرانژ میگذرد، نه این که به ماه نزدیک تر باشد.
در صورتی که مدار وارونگرد در فاصله دورتری در نظر گرفته شود، دوره سینودیک (فاصله زمانی بین دو لحظه ای که سفینه از بین سیاره و ماه میگذرد) طولانیتر شده و به دوره گردش ماه در اطراف سیاره نزدیک تر میشود؛ بنابراین تناوب مداری (زمانی که طول میکشد تا سفینه به یک صورت فلکی مشخص از دید ماه بازگردد) میتواند بسیار طولانیتر از دوره مداری ماه شود؛ مثلاً در قمر اروپا، تناوب مداری حدود هشت برابر دوره مداری اروپا است.[1]
دههها است که مدار وارونگرد دور مورد پژوهش قرار گرفتهاند، اما در سال ۲۰۲۲، فضاپیمای اوریون ناسا در طول مأموریت آرتمیس ۱ وارد این مدار شد و حدس زده میشود که مدارگرد چانگ-ای ۵ نیز ممکن است این کار را انجام داده باشد.[2]