پانگهآ
ابرقارهای بزرگ که در دوران پیشاتاریخ وجود داشته است. / From Wikipedia, the free encyclopedia
پانگهآ (به گویش فرانسوی: پانژه)، نام ابرقاره عظیم دوران پیشاتاریخ است. این ابرقاره در فاصلهٔ بخش پایانی دورهٔ دیرینهزیستی (پالئوزوئیک) و بخش آغازین میانهزیستی (مزوزوئیک) به وجود آمدهاست. نام پانگهآ برگرفته از واژههای یونانی παν «همه» و Γαῖα «زمین» است.
۱۷۵ میلیون سال پیش قارههایی که امروز مجموعهٔ خشکیهای زمین را تشکیل میدهند در یک اَبَرقارهٔ کلان به نام پانگهآ کنار هم جمع شده بودند. آفریقا در میانهٔ این همگروهه جای داشت و در واقع برآمدگی شمال غربی آن، پیوندگاه دو قطعه پانگهآ، لورازیا (دربرگیرندهٔ آمریکای شمالی، اروپا و آسیای شمالی) و گندوانا (شامل آمریکای جنوبی، آفریقا، آسیای جنوبی، جنوبگان و قاره استرالیا) بود.
به خاطر وجود این پل خاکی بههمپیوسته بود که، جانوران خشکیزی کمیاب مانند کیسهداران، که نخستین گروه مهم پستانداران بودند، میتوانستند در هر گوشهٔ زمین پراکنده شوند. نزدیک به ۱۶۵ میلیون سال پیش که روند تکهتکه شدن پانگهآ آغاز شد، ادامهٔ این جابهجایی بسیار دشوار گردید.