وزارتخانهای در افغانستان From Wikipedia, the free encyclopedia
وزارت عدلیه افغانستان یکی از وزارتخانههای افغانستان میباشد که وظیفه حل اختلافات، مجازات نقض کنندگان قانون و اجرای صحیح قوانین را بر عهده دارد. تاریخچه وزارت عدلیه افغانستان به سالهای ۱۲۹۸ و در زمان امانالله خان بازمیگردد. وزیر کنونی عدلیه افغانستان عبدالبصیر انور میباشد.
سرور دانش، با ۶ سال وزارت، طولانی مدتترین وزیر وزارت عدلیه میباشد | |
سازمان دولتی افغانستان سازمان | |
---|---|
بنیانگذاری | ۱۹۱۹ |
سازمانهای پیشین |
|
حوزهٔ قدرت | ولایتهای افغانستان |
ستاد | کابل، افغانستان |
وزیر مسئول | |
سازمان دولتی افغانستان بالادست | قوه مجریه جمهوری اسلامی افغانستان |
سازمانهای زیردست |
|
وبگاه |
از قرنهای گذشته محکمهها در افغانستان وجود داشتند و پادشاهان افرادی را برای قضاوت تعیین میکردند. اما سیستم قضایی در افغانستان در زمان امانالله خان در سال ۱۲۹۸ پایهگذاری شد.[1]
که زمان امانالله خان به نام نظارت عدالت یاد میشد و اولین وزیر آن محمد ابراهیمخان بارکزی بود. در آن موقع چهار محکمه به نامهای محکمه اصلاحیه، محکمه ابتدائیه، محکمه مرافعه و محکمه تمیز وجود داشت. هر پرونده دعاوی ابتدا به محکمه اصلاحیه فرستاده میشد، در صورتی که طرفین راضی نمیشدند پرونده به محکمه ابتدائیه ارجاء داده میشد.[1]
در نظامنامه که در سال ۱۳۰۰ به نشر رسیده بود ترکیبات وزارت عدلیه افغانستان به شرح زیر بود:[1]
در آن دوره که وزارت عدلیه تأسیس یافته بود ترکیب قضات وزارت عدلیه به شرح زیر بود:[1]
در دوره حکومت حبیبالله کلکانی وزارت عدلیهای وجود نداشت و ملاها و افرادی حضور داشتند که قضایا را فیصله میکردند. البته یک مجلسی به نام تنظیم اسلامیه نیز وجود داشت.[1]
نادر خان پس رسیدن به قدرت وزارت عدلیه را بار دیگر تأسیس و در ابتدا فضل عمر مجددی و بعداً فضل احمد مجددی را در رأس وزارت عدلیه و صلاحیتهای وسیع مقرر کرد. بعد در اصول نامهای که در سال ۱۳۰۹ خود شخصاً وزارت عدلیه را سرپرستی میکرد و شخصی به نام محمدقاسم کوهستانی در سمت قاضی قضات حضور داشت.[1]
در دوره حکومت چهل ساله ظاهر شاه و مقرر شدن سه صدراعظم در آن دوره و تعدیلات و اصلاحات قانون اساسی، بارها تغییرات متعددی در سیستم قضایی کشور به وجود آمد که عمدهترین تغییرات در تشکیلات وزارت عدلیه به شرح زیر است:[1]
تشکیلات وزارت عدلیه در زمان ظاهر شاه | |||||
---|---|---|---|---|---|
۱۳۱۱ | ۱۳۲۱ | ۱۳۳۲ | ۱۳۳۵ | ۱۳۴۰ | ۱۳۴۵ |
|
|
|
|
|
|
در سال ۱۳۴۳ قانون اساسی افغانستان به تصویب رسید که در آن قانون اصلاحات متعددی صورت گرفت از جمله
پس از تشکیل دولت جمهوری توسط داوود خان شورای عالی قضا با وزارت عدلیه ادغام شد و تشکیلات وزارت عدلیه به شرح زیر تعیین شد:[1]
پس از کودتای هفت ثور بار دیگر قوه قضائیه از وزارت عدلیه جدا و وزارت عدلیه فعالیتهای مربوط به خود را که در قانون آمده بود اجرا میکرد.[1]
پس از سقوط طالبان و تشکیل نظام جمهوری اسلامی در افغانستان، وزارت عدلیه به عنوان یکی از وزارتخانههای افغانستان تعیین شد که در چهارچوب قانون تشکیلات اساسی دولت فعالیت کرده و موارد زیر برخی از فعالیتهای این وزارتخانه میباشد:[2][3]
در پیش نویسی قانون جزایی افغانستان که در سال ۱۳۹۲منتشر شده بود، در بخشهایی از آن مجازات سنگسار، قطع دست و صد ضربه شلاق را به عنوان مجازات آمده بود که مورد نگرانی سازمانهای حقوق بشری و جامعه جهانی شد.[4] بعدها وزارت عدلیه اعلام کرد که قصد ندارد حکم سنگسار را وارد مجازاتهای قانون اساسی کند و جرایم، حدود، قصاص و دیه تغییری نخواهد کرد.[5]
طالبان در ۲۹ ثور ۱۳۹۴ در یک حمله انتحاری به وزارت عدلیه ۲۹ کارمند این وزارتخانه را کشته و زخمی کردند. آنها در پیامی دلیل حمله خود را بد رفتاری دولت با زندانیان گروه خود عنوان کردند.[6]
لیست وزیران عدلیه افغانستان از زمان تأسیس این وزارتخانه:[1]
دوره | وزیر | دوره | وزیر |
---|---|---|---|
امانالله خان | محمد ابراهیم خان بارکزی | دکتر عبدالمجید | |
سردار حیات الله خان | وفی الله سمیعی | ||
حبیبالله کلکانی | وجود نداشت. | عبدالحکیم شرعی جوزجانی | |
فضل عمر مجددی | عبدالرشید آرین | ||
فضل احمد مجددی | عبدالوهاب صافی | ||
فضل عمر مجددی | محمد بشیر بغلانی | ||
میر عطا محمد حسینی | غلام محییالدین دریز | ||
میر سید قاسم خان | جلالالدین حقانی | ||
سید عبدالله خان | معراجالدین خروتی | ||
سید شمسالدین مجروح | طالبان | نورالدین ترابی | |
عبدالحکیم طبیبی | عبدالرحیم عباس کریمی | ||
محمد حیدر خان | غلام سرور دانش | ||
محمد احسان ترهکی | حبیبالله غالب | ||
محمد اصغر | سید یوسف حلیم | ||
عبدالستار سیرت | عبدالبصیر انور | ||
محمد انور ارغندیوال |
تشکیلات کنونی وزارت عدلیه افغانستان به شرح زیر میباشد:[7]
وزارت عدلیه افغانستان | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
معین مسلکی
مافوق رتبه |
ریاست دفتر | ریاست تفتیش داخلی | ریاست پلان و پالیسی | ریاست روابط بینالمللی
و هماهنگی با موسسات |
معین مالی و اداری
مافوق رتبه | ||||
ریاست عمومی مساعدتهای حقوقی | ریاست عمومی انستیتوت امور قانونگذاری و تحقیقات علمی - حقوقی | ریاست مالی و اداری | ریاست نشریات | ریاست انسجام بررسی و ثبت جوازها | |||||
ریاست عمومی قضایای دولت | ریاست عمومی حقوق مرکز | ریاست عمومی مرکز اصلاح و تربیت اطفال | ریاست منابع بشری | آمریت تدارکات | آمر واحد جندر | ||||
ریاست قضایای دولت ولایت کابل | ریاست حقوق ولایت کابل | ریاست مرکز اصلاح و تربیت اطفال ولایت کابل | کارشناس واحد جندر |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.