نَخینه[1] (Hypha) (ریسه هم نامیده شده) یک ساختار رشته‌ای طویل و شاخه‌شاخه در قارچ، اوومیست و اکتینوباکتریوم است.[2] نخینه در بیشتر قارچ‌ها حالت عادی رشد رویشی است و در مجموع به توده‌های نخینه، جُلینه (میسِلیوم)[3] گفته می‌شود.

Thumb
نخینه‌های پنی‌سیلیوم.
Thumb
سلول‌های نخینهٔ قارچی ۱- دیوارهٔ نَخینه ۲- دیوارک ۳- میتوکندری ۴- واکوئل ۵- کریستال ارگوسترول ۶- ریبوزوم ۷- هسته ۸- شبکه آندوپلاسمی ۹- جسم لیپیدی ۱۰- غشای پلاسمایی ۱۱- اشپیتزن‌کورپر ۱۲ دستگاه گلژی

در کپک‌ها با رشد لوله‌های زایا نخینه‌ها پدید می‌آیند. هر نخینه قطری در حدود ۵ تا ۶ میکرون داشته و از یک دیوارهٔ نازک و شفاف و لوله‌ای تشکیل شده‌است. یاخته‌های درون بیشتر نخینه با دیوارک[4] از هم جدا شده‌اند. در برخی از قارچ‌ها نخینه‌ها بدون دیوارک هستند و مواد سیتوپلاسمی به همراه هسته‌ها درون نخینه روان هستند.[5]

در برخی از کپک‌های انگلی بخشی از نخینه به شکل اندامی مکشی درآمده‌است که مکنده[6] نامیده می‌شوند. کاربرد مکنده‌ها به درون کشیدن میزبان و بیرون مکیدن مواد غذایی از آن است. این‌گونه تغییر شکل‌ها در قارچ‌های همزیست هم دیده می‌شود. در این موارد، نخینه‌های تغییرشکل‌یافته به درون سامانهٔ ریشه‌ای قارچ وارد شده و یک قارچ‌ریشه[7] به‌وجود می‌آورند. پدیدآوردن قارچ‌ریشه به گیاه کمک می‌کند تا آب و غذا را بهتر جذب کند و در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر شود.[8]

منابع

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.