نظریه دوشاخگی (به انگلیسی: Bifurcation theory) یا نظریه انشعاب به مطالعه ریاضیِ تغییرات کیفی یا توپولوژیکی ساختار حوزه‌هایی مانند منحنی‌های انتگرالِ میدان برداری و حل معادله دیفرانسیل می‌پردازد. نظریه دوشاخگی در بررسیِ سیستم پویا کاربرد دارد. هنگامی که یک تغییر کوچکِ نرم، منجر به تغییر در رفتار سامانه شده و یک دوشاخگی ناگهانیِ کیفی یا تغییر از نظر توپولوژی اتفاق می‌افتاد.

Thumb
رخساره فاز نمایشگر دوشاخگی نقطه زینی

دوشاخگی در سیستم گسسته و پیوسته

دوشاخگی هم در سیستم‌های پیوسته که به وسیلهٔ معادله دیفرانسیل با مشتقات پاره‌ای توضیح داده می‌شوند و هم در سیستم گسسته که توسط نگاشت نشان داده می‌شوند.

توصیف این پدیه با مفهوم دوشاخگی برای نخستین بار توسط آنری پوانکاره در سال ۱۸۸۵ مطرح شد. او همچنین انواع گوناگون نقطه مانا را توضیح داده و طبقه‌بندی کرد.

تعریف

سیستم گسسته، سیستمی است که متغیر حالت در آن تنها در مجموعه‌ای از نقاط گسسته زمان تغییر می‌کند. سیستم پیوسته سیستمی است که متغیر حالت در آن به صورت پیوسته طی زمان تغییر می‌کند.[1]

جستارهای وابسته

منابع

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.