رزمناو کوچک برای محافظت از شناورهای بزرگ در ناوگانها From Wikipedia, the free encyclopedia
ناوشکن[1] یا ناو (به انگلیسی: Destroyer) در نیروهای دریایی، گونهای کشتی جنگی سریع، با تحرک و برد عملیاتی بالا است که به همراهی و محافظت از شناورهای بزرگتر در یک ناوگان، کاروان دریایی یا ناوگروه هواپیمابر نبرد میپردازد. ناوشکنها ابتدا در سال ۱۸۸۵ توسط فرناندو ویلامیل برای نیروی دریایی اسپانیا[2][3] برای دفاع در برابر قایقهای اژدرافکن طراحی شدند، و تا زمان جنگ روسیه و ژاپن در سال ۱۹۰۴، این ناوهای ضدِ قایق اژدرافکن، «قایقهای اژدرافکن بزرگ، سریع و بهشدت مسلحی بودند که برای نابود کردن سایر قایقهای اژدرافکن طراحی شده بودند».[4] اگرچه اصطلاح «ناوشکن» از سال ۱۸۹۲ توسط نیروهای دریایی بههمراه «TBD» و «ناو ضد قایق اژدرافکن» استفاده میشد، اما تقریباً تا جنگ جهانی اول، اصطلاح «ناو ضد قایق اژدرافکن» بهطور کلی به «ناوشکن» خلاصه شده بود.[5]
پیش از جنگ جهانی دوم بیشتر ناوشکنها کشتیهایی سبک و کماستقامت برای عملیاتهای اقیانوسی بدون مراقبت بودند؛ بهطور معمول، چند ناوشکن و یک ناو پشتیبان با هم عمل میکردند. پس از جنگ، اندازهٔ ناوشکنها بزرگتر شد. ناوشکن آمریکایی کلاس آلن ام سامنر ۲۲۰۰ تن وزن داشت، در حالی که کلاس آرلی برک تا ۹۶۰۰ تن وزن دارد که تفاوت آن نزدیک به ۳۴۰٪ است. ورود موشکهای هدایتشونده به صحنهٔ نبردهای دریایی باعث شد ناوشکنها بتوانند نقشهایی را بر عهده بگیرند که پیشتر به رزمناوها و نبردناوها تعلق داشت. این وضعیت باعث شد ناوشکنهای بزرگتر و قدرتمندتر موشکانداز با توانایی بیشتر در عملیاتهای منفرد تولید شود.
در آغاز سدهٔ بیست و یکم ناوشکنها به متداولترین یگانهای سنگین جنگ سطحی برای استفاده عمومی تبدیل شدهاند. تنها دو کشور ایالات متحده و روسیه رزمناو در خدمت دارند.[6]
ناوشکنهای مدرن، که به نام ناوشکن موشکانداز شناخته میشوند، قدرت آتش برتری فوقالعادهای دارند مجهز به انواع رادارهای هوایی، سطحی، زیرسطحی و موشکهای پدافند هوایی و سطحی و اژدر زیردریایی و توپهای ضد ساحل و دفاع نزدیک و قادر به شلیک موشکهای دارای کلاهک اتمی نیز هستند.[7]
پدیدار شدن ناوشکنها و بهینهسازی آنان تا جنگ جهانی دوم، با اختراع اژدر در ارتباط بوده است. اختراع اژدرهای ملخدار خودپیشران (به انگلیسی: Self-propelled torpedo) در دهه ۱۸۶۰ به یک طرف درگیر این امکان را داد که تنها با یک پرتابکننده که اژدر از آن رها میشد یک ناوگان قوی دشمن را نابود کند.
قایقهای تندرو برای حمل اژدر ساختهشدند که قایق اژدرافکن نام دارند. این قایقها در دهه ۱۸۸۰ به کشتیهای کوچک ۵۰–۱۰۰ تُنی تبدیل شدند که به اندازه کافی تند و سریع بودند که از دست قایقهای مراقبتی دشمن بگریزند.
نخستین پاسخ به پدیدار شدن قایقهای اژدرافکن، ساخت قایقهای محافظتی سریع تر با آتشبار سنگینتر بود که شکارچی (به انگلیسی: Catchers) نام گرفتند.
در ابتدا تهدید با اژدرها تنها زمانی بود که ناوها در بندر لنگر انداخته بودند؛ ولی به مرور ساخت اژدرها با برد بیشتر و سریع تر سبب تهدید ناوبری در دریا نیز شد. پس از این که نیاز به اسکورت ناوگانها توسط شکارچی در دریا نیز احساس شد، این قایقها میبایست تحمل و توانایی سفرهای دریایی را نیز میداشتند، در نتیجه به طول آنان افزودهشد و بزودی بهطور رسمی قایق اژدرافکن شکن نام گرفتند و پس از آن شکننده (ناوشکن) نامیدهشدند.
زمانی رسید که ناوشکنها خیلی بیشتر از یک شکارچی حفاظتی بودند، این ایده مطرح شد که خود آنان میتوانند نقش اژدرافکن را نیز داشتهباشند، بنابراین لولههای پرتاب اژدر به آنان افزودهشد. در آن زمان و حتی در زمان جنگ جهانی اول تنها عملکرد ناوشکنها حفاظت از ناوگان خودی از حمله اژدرافکنها و انجام حمله متقابل به رزمناوهای دشمن بود. وظیفه اسکورت کشتیهای بازرگانی در آینده به آنان افزودهشد.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.