![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Arrow_slat_corfe_castle.jpg/640px-Arrow_slat_corfe_castle.jpg&w=640&q=50)
مزغل
From Wikipedia, the free encyclopedia
رخنه یا شکافی باریک در دیوار سنگر یا دژ که از آن به وسیله تفنگ یا توپ تیراندازی میکنند را مَزغَل،[1] تیرکش یا روزنه تیر میگویند.[2]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Arrow_slat_corfe_castle.jpg/640px-Arrow_slat_corfe_castle.jpg)
این رخنهها بیشتر به صورت عمودی و باریک درست میشوند تا به این طریق تیرانداز کمتر در معرض تیر دشمن قرار بگیرد. محل قرار گرفتن مزغلها معمولاً کمی پایینتر از لبههای بالایی دیوار و کنگرههای دژ است.
در بخش منتهی به روزنهٔ تیر، دیوار را معمولاً به صورت اریب میسازند تا تیرانداز از جای کافی برای عملیات تیراندازی و شلیک برخوردار شود.
مزغلها در انواع بسیار زیادی ساخته میشدند اما در دژهای غربی شکل روزنه صلیبی از گونههای دیگر رایجتر است. این نوع روزنه به کمانداران اجازه میدهد تا کمان خود را در شکاف صلیبیشکل قرار داده و با حرکت به چپ و راست پهنه تیراندازی گستردهای را پوشش دهند.
ابداع روزنه تیر را به ارشمیدس در جریان محاصره سیراکوز طی سالهای ۲۱۲ تا ۲۱۴ پیش از میلاد نسبت میدهند.
میرخسرو در بیتی میگوید:[3]
- قصر ترا برج کمان، تیرکش
- شیشهٔ آن نه فلک شیشهوش.
که مصراع نخست به این معنی است که صورت فلکی کمان برای قصر تو به منزله روزنه تیراندازی است.