محورهای اصلی هواپیما
From Wikipedia, the free encyclopedia
هواپیما در حین پرواز میتواند در سه بعد بچرخد:
- yaw: چرخش دماغه به چپ یا راست حول محور بالا و پایین
- pitch: چرخش دماغه به بالا یا پایین حول محور بال به بال
- roll: دوران حول محور دماغه تا دم
این محورها به ترتیب عمودی، عرضی و طولی نیز نامیده میشوند.
این محورها همراه هواپیما حرکت میکنند و نسبت به زمین دوران میکنند.
هنگامی که اولین فضاپیمای سرنشیندار در اواخر دهه ۵۰ طراحی شد، این تعاریف بهطور مشابه در مورد فضاپیما به کار گرفته شد.
این چرخشها توسط گشتاور (یا ممان) حول محورهای اصلی پدید میآیند. در هواپیما، این چرخشها با استفاده از سطوح کنترل متحرک تولید میشوند که توزیع نیروی آیرودینامیکی خالص حول مرکز ثقل هواپیما را تغییر میدهند. بالابرندهها (قطعات متحرک روی دم افقی) pitch را ایجاد میکنند، سکان روی دم عمودی باعث ایجاد yaw میباشد، و شهپر (قطعات روی بال که در جهتهای مخالف حرکت میکنند) منجر به پدید آمدن roll (غلتک) میشود. در یک فضاپیما، ممانها معمولاً توسط سیستم کنترل واکنش ایجاد میشوند. این سیستم متشکل از پیشرانهای موشک کوچک است که برای اعمال نیروی رانش نامتقارن روی وسیله استفاده میشود.