![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Skin_ulcer_due_to_leishmaniasis%252C_hand_of_Central_American_adult_3MG0037_lores.jpg/640px-Skin_ulcer_due_to_leishmaniasis%252C_hand_of_Central_American_adult_3MG0037_lores.jpg&w=640&q=50)
لیشمانیاز
From Wikipedia, the free encyclopedia
لیشمانیاز (به انگلیسی: leishmaniasis) یا لیشمانیوز (leishmaniosis) یک بیماری است که در پی تکیاخته انگلهای طبقهٔ لیشمانیا به وجود میآید و از طریق نیش نمونههای خاصی از پشهٔ خاکی گسترش مییابند.[1] این بیماری به سه صورت عمده ظاهر میشود: لیشمانیوز پوستی، پوستی-مخاطی، یا احشایی.[1] نوع پوستی این بیماری نشانگانی همچون زخم پوست دارد. نشانگان نوع پوستی-مخاطی این بیماری زخم پوست، دهان و بینی هستند. لیشمانیاز احشایی در آغاز نشانگانی همچون زخم پوست دارد و سپس نشانگانی همچون تب، کاهش گلبول قرمز و بزرگ شدن طحال و کبد بروز پیدا میکنند.[1][2]
لیشمانیاز | |
---|---|
![]() | |
لیشمانیاز پوستی بر روی دست یک شخص بالغ آمریکای مرکزی | |
تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) ![]() |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | B55 |
آیسیدی-۹-سیام | 085 |
دادگان بیماریها | 3266 29171 3266 7070 |
مدلاین پلاس | 001386 |
ئیمدیسین | emerg/۲۹۶ |
پیشنت پلاس | لیشمانیاز |
سمپ | D007896 |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Leishmaniasis_life_cycle_diagram_en.svg/320px-Leishmaniasis_life_cycle_diagram_en.svg.png)
بیش از ۲۰ گونهٔ لیشمانیا باعث ایجاد عفونت در انسانها میشوند.[1] عوامل خطر شامل فقر، سوء تغذیه، قطع درختان جنگلی، و شهریسازی هستند.[1] راه تشخیص هر سه نوع لیشمانیا، دیدن انگل آن زیر میکروسکوپ میباشد.[1] نوع احشایی بیماری را میتوان از طریق آزمایش خون نیز تشخیص داد.[2]
تا حدودی میتوان با خوابیدن زیر پشه بند آغشته به حشرهکش از این بیماری جلوگیری کرد.[1] از دیگر اقداماتی که میتوان انجام داد افشانه کردن حشرهکش به منظور کشتن پشههای خاکی و درمان افراد آلوده است تا بدین صورت از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری شود.[1] درمان مورد نیاز بر اساس محل ابتلاء به بیماری، گونههای لیشمانیا و نوع عفونت تعیین میشود.[1] برخی از داروهای ممکن برای درمان نوع احشایی بیماری شامل این موارد هستند: آمفوتریسین بی،[3] ترکیبی از آنتی مونیال پنج ظرفیتی و پارامومایسین،[3] و میلتوفسین.[4] برای درمان نوع پوستی بیماری، داروهای پارومومایسین، فلوکونازول یا پنتامیدین میتوانند مؤثر باشند.[5]
در حال حاضر حدود ۱۲ میلیون نفر در حدود[6] ۹۸ کشور به لیشمانیا مبتلا هستند.[2] هر ساله نزدیک به ۲ میلیون مورد جدید به این بیماری آلوده میشوند[2] و بین ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر در پی آن جان خود را از دست میدهند.[1][7] حدود ۲۰۰ میلیون نفر در آسیا، آفریقا، آمریکای جنوبی و مرکزی، و جنوب اروپا به این بیماری مبتلا هستند. لیشمانیا در مناطق نام برده شده رایج است.[2][8] تخفیفهایی از سوی سازمان بهداشت جهانی روی داروهای مورد نیاز برای درمان لیشمانیا اعمال شدهاست.[2] این بیماری در گونههای دیگری از جانوران نیز رخ میدهد، مانند سگها و جوندگان.[1]