فرستنده جرقه شکاف
From Wikipedia, the free encyclopedia
{{مشکلات متعدد|
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
فرستنده جرقه-شکاف، فرستندهای رادیویی و بسیار قدیمی است که امواج رادیویی را توسط جرقه الکتریکی شکاف تولید میکرد. این یک نوع فرستنده رادیویی منسوخ شده می باشد که امواج رادیویی را با یک جرقه الکتریکی تولید می کرد.[1][2] فرستنده های جرقه شکاف اولین نوع فرستنده رادیویی (بی سیم) بودند و نوع اصلی مورد استفاده در طی عصر تلگراف بی سیم یا عصر جرقه در سه دهه نخستین اختراع رادیو، از سال ۱۸۸۷ تا پایان جنگ جهانی اول.[3][4]
منظور از شکاف یک فاصله هوایی میان دو الکترود هادی می باشد. هنگامی که ولتاژ الکتریکی در این فاصله هوایی به قدر کافی افزایش داده می شد، هوای میان الکترودها یونیزه می شد و تخلیه الکتریکی به صورت جرقه الکتریکی در این فاصله هوایی یا شکاف ایجاد می گردید. به همین دلیل شاید بتوانیم به جای جرقه شکاف، عبارت شکاف جرقه ای را هم به کار ببریم. این جرقه الکتریکی به نوبه خود باعث تشکیل امواج الکترومغناطیس یا رادیویی می گردید.
فیزیکدان آلمانی هاینریش هرتز در سال ۱۸۸۷ نخستین فرستنده جرقه شکاف را ساخته و توسط آن وجود امواج رادیویی را ثابت نموده و ویژگیهای آنها را تحت مطالعه قرار داده است.
یک محدودیت اساسی فرستنده های شکاف جرقه ای این بود که آنها تنها یک رشته پالس های گذرای کوتاه از امواج رادیویی به نام امواج میرا تولید می کردند و قادر به تولید امواج پیوسته مورد نیاز برای انتقال اطلاعات صوتی (صدا) که در پخش رادیویی نوین AM یا FM به کار برده می شود، نبودند. بنابراین فرستنده های جرقه شکاف نمی توانستند صدا را ارسال نمایند و در عوض اطلاعات را توسط تلگراف بی سیم ارسال می کردند. کاربر این فرستنده را با یک کلید تلگراف روشن و خاموش می کرد و پالس هایی از امواج رادیویی ایجاد می کرد تا پیام های متنی را در قالب کد مورس بیان کند.
نخستین فرستنده و گیرنده های شکاف جرقه واقعی برای ارتباطات تلگراف بی سیم توسط گولیلمو مارکونی در حدود سال ۱۸۹۶ ساخته شد. یکی از نخستین کاربردهای فرستندههای شکاف جرقه در کشتیها جهت برقراری ارتباط با ساحل و پخش یک علامت درخواست کمک در صورتی که کشتی در شرایط غرق شدن قرار می گرفت، بوده است.این فرستنده ها نقش مهمی در عملیات امداد و نجات دریایی مانند فاجعه غرق شدن کشتی تایتانیک آراماس تایتانیک در سال ۱۹۱۲ داشتند. (پیام درخواست کمک تایتانیک به وسیله این نوع فرستنده ارسال و توسط یکی از کشتی های اطراف آن دریافت می شود.)
پس از جنگ جهانی اول، فرستندههای لامپی (فرستنده هایی که بالامپ خلاءکار می کردند.) ساخته شدند که ارزان قیمت تر بوده و امواج رادیویی را به صورت پیوسته تولید میکردند و برد آنها بیشتر بود و تداخل رادیویی (تداخل الکترومغناطیسی) کمتری هم ایجاد میکردند و همچنین میتوانستند حامل صدا باشند و تا سال ۱۹۲۰ میلادی باعث منسوخ شدن فرستندههای جرقه شدند. سیگنال های رادیویی تولید شده توسط فرستنده های شکاف جرقه از نظر الکتریکی "نویزدار" (نویز) هستند. بنابراین پهنای باند گسترده ای را اشغال نموده که منجر به تداخل فرکانس رادیویی (RFI)(تداخل الکترومغناطیسی) می شود که می تواند ارسال های رادیویی سایر فرستنده ها را مختل کند. این نوع انتشار رادیویی از سال ۱۹۳۴ توسط قوانین بین المللی ممنوع شده است. [5] [6]