غَژگاو یا یاک (نام علمی: Bos grunniens) گونهای گاوسان موبلند است که دمی مانند اسب دارد و در مناطق افغانستان، هیمالیا، فلات تبت و مغولستان زندگی میکند. بیشتر غژگاوها به صورت اهلی در میان مردم زندگی میکنند ولی گروه کوچکی غژگاو وحشی نیز در طبیعت وجود دارد.[4]
| غژگاو | |
|---|---|
 | |
| یک غژگاو در تبت | |
| وضعیت حفاظت | |
| ردهبندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | جفتسمان[1] |
| تیره: | گاوسانان[2] |
| سرده: | گاوها[3] |
| گونه: | B. grunniens |
| نام دوبخشی | |
| Bos grunniens لینه، ۱۷۶۶ | |
| مترادف | |
|
Poephagus grunniens | |
غژگاوهای وحشی از بزرگترین انواع گاوسانان هستند. ارتفاع آنها در شانه به ۱٫۶ تا ۲٫۲ متر و وزنشان بین ۳۰۰ کیلو تا یک تن است و طول بدنشان ۲٫۵ تا ۳٫۳ متر است. مادهها حدود یکسوم از نرها کوچکترند. غژگاوهای اهلی اما بسیار کوچکتر از همتایان وحشی خود هستند و وزن نرها بین ۳۵۰ تا ۵۸۰ کیلو و وزن مادههایشان بین ۲۲۰ تا ۲۶۰ کیلو است.
بهطور تاریخی گرگ تبتی (زیرگونهای از گرگ خاکستری) دشمن طبیعی اصلی غژگاو بوده و مواردی از شکار این حیوان توسط پلنگ برفی و خرس قهوهای هم گزارش شدهاست.
غژ یا کژ به معنای ابریشم است و بنابراین غژگاو «گاو ابریشم» معنی میدهد. در فارسی آن را غژغاو و گاو خطایی هم نوشتهاند.[5] واژه امروزی پرچم که در فارسی به معنای درفش (بیرق) به کار میرود در اصل به معنی دنباله موهای غژگاو بودهاست.[6] این گاو موهای بسیار سیاه درخشان دارد و در آخرین بخش دُمِ وِی موها بسیار پُر پُشت و زیبا و درخشان میشود که منگوله پردهها به تقلید از دم غژگاو ساخته شدهاست.[7] و از دم غژگاوها پرچم علم و مگسران هم میسازند.[8]
دنباله غژگاو را که پرچم نام داشت ترکمانان و مغولان خجسته و مبارک میپنداشتند و این گاو را فقط برای بدست آوردن پرچمش شکار میکردند سپس دنباله آن را به نشانِ شگون و به آرزوی پیروزی به گلوگاه نیزه یا به بالای چوب یا نیزهای که علم را بدان بسته بودند میآویختند.[7]
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
