غوریان
دودمان پادشاهی ایرانیتبار و فارسیزبان در محدودهٔ خراسان و شبهجزیرهٔ هندوستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
سلطنت غوری، غوریان یا شَنسَبانیان، دودمانی [8] به مرکزیت شهر فیروزکوه (غور) (افغانستان امروزی) از ۷۸۶ الی ۱۲۱۵ میلادی (به مدت ۴۳۰ سال) بودند که گسترهشان را از غور آغاز کردند و در میانهٔ سدهٔ دوازدهم تا سالهای آغازین سدهٔ سیزدهم میلادی به یک قدرت عمده تبدیل شدند. غور مرکز هستهٔ نظامی امپراتوری آنها بوده و از سال ۱۱۴۸ الی ۱۲۱۵ از باختر به گرگان و دریای خزر، از خاور به هند و بنگال، از شمال به مرو و خوارزم و از جنوب به سند و اقیانوس اطلس حکم میرادند.[9][10][11] آنها پس از فتح غور توسط سلطان محمود غزنوی در سال ۱۰۱۱، به تدریج به اسلام سنی گرویدند[12][13] و باعث تسلط ۵۰۰ ساله مسلمانان بر شبه قاره هند شدند.
سلطنت غوری | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۷۸۶ میلادی–۱۲۱۵ میلادی | |||||||||||||
پرچم | |||||||||||||
پایتخت | فیروزکوه[1] هرات[2] غزنی (۱۱۷۰–۱۲۱۵)[3] لاهور (زمستان) | ||||||||||||
زبان(های) رایج | فارسی (زبان رسمی)[4] | ||||||||||||
دین(ها) | پیش از ۱۰۱۱: پاگانیسم[5] از ۱۰۱۱: اسلام سنی[6] | ||||||||||||
حکومت | پادشاهی موروثی سلطنت مطلقه | ||||||||||||
سلطان | |||||||||||||
• ۱۱۰۰–۱۱۴۶ میلادی | عزالدین حسین | ||||||||||||
• ۱۱۴۶–۱۱۴۹ میلادی | سیفالدین سوری | ||||||||||||
• ۱۱۴۹–۱۱۴۹ میلادی | بهاالدین سام یکم | ||||||||||||
• ۱۱۴۹–۱۱۶۱ میلادی | سیفالدین محمد | ||||||||||||
• ۱۱۶۱–۱۱۶۳ میلادی | علاءالدین جهان سوز | ||||||||||||
• ۱۱۶۳–۱۲۰۳ میلادی | غیاثالدین غوری | ||||||||||||
• ۱۲۰۳–۱۲۰۶ میلادی | معزالدین محمد غوری | ||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||
• ظهور شنسبانیان | ۷۸۶ میلادی | ||||||||||||
• تسخیر غزنی | ۱۱۵۱ میلادی | ||||||||||||
• انقراض غزنویان | ۱۱۸۶ میلادی | ||||||||||||
۱۲۰۲ میلادی | |||||||||||||
• تقسیم به شاهزادهنشینی | ۱۲۱۵ میلادی | ||||||||||||
مساحت | |||||||||||||
۱۲۰۰ م.[7] | ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۷۷۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||
| |||||||||||||
امروز بخشی از | فهرست افغانستان پاکستان تاجیکستان ایران ترکمنستان ازبکستان قرقیزستان چین هند بنگلادش |
غوریان در ابتدا به عنوان دست نشانده غزنویها و بعداً سلجوقیان در ولایت غور حکمرانی میکردند. با این حال، در اوایل قرن دوازدهم، غوریان از رقابت طولانی مدت بین سلجوقیان و غزنویان بهره برده، اقدام به تسخیر شرق افغانستان و هندوستان کردند. علاءالدین حسین غوری با تصرف و غارت غزنی در سال ۱۱۴۹ میلادی، به انقیاد غوریان از غزنویان پایان داد. سلجوقیان دشمن بزرگ غوریان نیز در سال ۱۱۹۴ میلادی به دست خوارزمشاهیان از بین رفتند.
در دوران سلطنت برادرزادههای علاءالدین حسین غوری، غیاثالدین محمد و شهابالدین محمد، امپراتوری غوری به بیشترین گستره سرزمینی خود رسید. غیاثالدین محمد سرزمین غوریان را به خراسان، مرو، خوارزم، گرگان و دریای خزر گسترش داده، در حالی که برادرش شهابالدین به فتوحات در پنجاب، هند و بنگال میپرداخت.
غیاثالدین محمد در سال ۱۲۰۳ بر اثر بیماری روماتیسمی درگذشت و اندکی پس از آن غوریان در سال ۱۲۰۴ میلادی، غوریان از نیروهای خوارزمشاهیان و قرهختاییها در اندخوی شکست خوردند. با وجودیکه در سال ۱۲۱۵ علاءالدین محمد خوارزمشاه به نفوذ غوریان در خراسان نقطه پایان گذاشت، اما بازماندگان غوریان به مدت ۵۰۰ سال بر هند فرمان راندند.