![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Abdolkarim_Soroush_02.jpg/640px-Abdolkarim_Soroush_02.jpg&w=640&q=50)
عبدالکریم سروش
فیلسوف و نویسنده ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
حسین حاج فرجالله دبّاغ معروف به عبدالکریم سروش (زادهٔ ۲۵ آذر ۱۳۲۴ در تهران) نویسنده، مترجم و فیلسوف ایرانی است.[1][2][3][4] سروش پژوهشگر فراخوانده در کتابخانهٔ مرکز جان کلاگ و استاد مهمان در دانشگاههای پرینستون، ییل، هاروارد و آمستردام و پژوهشگر مهمان در مرکز دین، صلح و فعالیتهای جهانی در دانشگاه جرجتاون بوده است و درسهای اسلامشناسی و مولویشناسی را در این دانشگاهها تدریس کرده است.[5][6] وی در سال ۲۰۰۴ بههمراه دو متفکر دیگر، برنده جایزه اراسموس شد.[7] عبدالکریم سروش در سال ۲۰۰۵ به انتخاب مجله تایم در فهرست صد چهره تأثیرگذار جهان قرار گرفت.[8][9]
عبدالکریم سروش | |
---|---|
![]() | |
زادهٔ | ۲۵ آذر ۱۳۲۴ (۷۸ سال) تهران |
محل زندگی | ایالات متحده آمریکا |
ملیت | ایرانی |
دیگر نامها | حسین حاج فرجالله دبّاغ |
محل تحصیل | دانشگاه تهران (داروسازی) دانشگاه لندن (کارشناسی ارشد شیمی تجزیه) کالج چلسی (تاریخ و فلسفهٔ علم) |
پیشه |
|
منصب | عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی ایران (۱۳۶۳–۱۳۵۹) |
مکتب | نومعتزلی |
همسر(ها) | زهرا شیخ |
فرزندان | سروش دباغ، حسین دباغ |
وبگاه |
سروش در رشته داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و در رشتهٔ شیمی تجزیه و فلسفه علم در دانشگاه لندن تحصیل کرده است. او نظریات خودش را کلام جدید مینامد؛ و مرام کلامی خود را نومعتزلی میداند. وبگاه بیبیسی فارسی در گزارشی، وی را مناقشهبرانگیزترین روشنفکر دینی و یکی از تأثیرگذارترین متألّهان شیعی نزدیک به سه دههٔ اخیر ایران و رهبر جریان روشنفکری اصلاحطلب ایران دانست.[10] سروش آثار و تحقیقاتی در زمینهٔ ادبیات فارسی نیز انجام داده و از مولویشناسان حال حاضر است. او تصحیح مثنوی معنوی بر اساس نسخه قونیه را انجام داده؛ که مورد تحسین فراوان قرار گرفت.[11][12]
توصیه روحالله خمینی و تأثیرپذیری سروش از نظرات کارل پوپر در فلسفه علم و فلسفه سیاسی باعث شد وی به عنوان یکی از منتقدان مارکسیسم پس از پیروزی انقلاب ۵۷ مطرح شود. پس از انقلاب فرهنگی او به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی درآمد. بسیاری ستاد انقلاب فرهنگی را متهم به اخراج استادان و دانشجویان و بستن دانشگاهها میدانند؛ ولی سروش همواره دست داشتن در این اقدامات را تکذیب کرده است، با این توضیح که رویداد انقلاب فرهنگی را باید از ستاد انقلاب فرهنگی جدا دانست، وظیفه این ستاد بازگشایی دانشگاهها بود که در اثر انقلاب فرهنگی تعطیل شده بودند. او در ابتدا از حامیان روحالله خمینی و نظام جمهوری اسلامی بود.[13] در طول دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰، او عضو هیئت علمی فلسفه در دانشگاههای تهران و امام خمینی قزوین بود. در دهه ۷۰ به جلسات سخنرانی او توسط انصار حزبالله حمله میشد و از تدریس در دانشگاه محروم شد. پس از آن او به آمریکا مهاجرت کرد. در جریان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران سال ۱۳۸۸ او به انتقاد شدید از جمهوری اسلامی پرداخت و در نامههایی به علی خامنهای و مراجع تقلید، شدیداً انتقاد کرد.
سروش همواره کوشیده است تأویلی جدید از اسلام ارائه کند. دیدگاههای او همواره مخالفتهایی را در بین روحانیان برانگیخته است. در سال ۲۰۰۹ مجلهٔ فارن پالیسی وی را هفتمین روشنفکر مردمی جهان معرفی کرد.[14]