شورشهای ۲۰۰۲ گجرات
From Wikipedia, the free encyclopedia
شورشهای ۲۰۰۲ گجرات یا کشتار دسته جمعی گجرات،[4][5][6][7] یک نزاع بین جمعی سه روزه در ایالت گجرات واقع در غرب کشور هند بودهاست. پس از این حادثه سه روزه، درگیریهای بیشتری رخ داد و شهر احمدآباد (از شهرهای ایالت گجرات) تا سه ماه شاهد وقایع خشونتآمیزی بود؛ حتی تا یک سال بعد از این واقعه، خشونتهایی علیه جمعیت اقلیت مسلمان در سراسر ایالت گجرات رخ دادهاست.[4][8] گفته میشود که حادثه آتشسوزی قطار در گادهارا در ۲۷ فوریه ۲۰۰۲ (۸ اسفند ۱۳۸۰)، که باعث کشته شدن ۵۸ خادم افتخاری هندو که از ایودیا بازمیگشتند شده، عامل اولیه بروز این خشونتها بودهاست.[9][10][11][12]
شورشهای ۲۰۰۲ گجرات | |
---|---|
تاریخ |
|
موقعیت | |
علت(ها) | آتشسوزی قطار گادهارا |
روشها | شورش، پوگروم، آتشافروزی، تجاوز گروهی، آدمربایی، کشتار جمعی |
تلفات | |
مرگ(ها) |
|
زخمیان | ۲٬۵۰۰+ |
بر اساس آمارهای رسمی، این شورشها با ۱٬۰۴۴ کشته، ۲۲۳ مفقود و ۲٬۵۰۰ زخمی پایان یافتهاست. از میان کشته شدگان، ۷۹۰ نفر مسلمان و ۲۵۴ نفرشان هندو بودهاند.[13] بر اساس گزارش محکمه شهروندان متعهد،[14] تخمین زده میشود که حدود ۱٬۹۲۶ نفر کشته شدهاند.[1] منابع دیگر حتی تعداد کشته شدگان را افزون از ۲٬۰۰۰ نفر ذکر کردهاند.[15] علاوه بر موارد متعدد قتلها و تجاوزهای وحشیانه در این شورشها، غارت گسترده و تخریب اماکن بسیاری گزارش شدهاست. نارندرا مودی، وزیر کل آن موقع گجرات که بعدها نخستوزیر هند گردید، متهم به دست داشتن در راه اندازی و هدایت این شورشها شد. همینطور گفته میشود که پلیس و مقامات دولتی آشوبگران را راهنمایی کرده و اطلاعاتی در مورد مسلمانان (از جمله آدرس خانههایشان) به آنها دادهاند.[16]
در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱ شمسی)، تیم تحقیق ویژه (موسوم به اِسآیتی) گماشته شده توسط دیوان عالی هند، نارندرا مودی را از اتهام دست داشتن در این شورشها تبرئه کرد. اِسآیتی همچنین ادعاهایی مبنی بر اینکه دولت ایالتی به اندازه کافی برای جلوگیری از شورشها تلاش نکردهاست را رد کرد.[17] گفته میشود این اقدامات اِسآیتی عصبانیت و مخالفت مسلمانان را برانگیخت.[18] در ژوئیه ۲۰۱۳ (تیر ۱۳۹۲)، ادعاهایی مطرح شد مبنی بر اینکه اِسآیتی در مدارک و شواهد دست بردهاست.[19] در دسامبر (آذر ماه) همان سال، یکی از دادگاههای هند گزارش پیشین اِسآیتی را تأیید و دادخواست پیگرد قانونی نارندرا مودی را رد کرد. در آوریل ۲۰۱۴ (فروردین ۱۳۹۳) دیوان عالی کشور هند، از تحقیقات اِسآیتی در ۹ پرونده مربوط به شورشها ابراز خرسندی کرد و دادخواستی را که تحقیقات اِسآیتی را «بیاساس» مینامید، رد کرد.[20]
این وقایع سال ۲۰۰۲ (۱۳۸۰ شمسی) گرچه رسماً به عنوان شورش کمونیستی طبقهبندی شده، اما توسط بسیاری از محققان به عنوان پوگروم توصیف شدهاست.[21][22] البته برخی از مفسران ادعا میکنند که این حملات از قبل برنامهریزی شده و حمله به قطار «مرحله فعالسازی» این خشونت از پیش تعیین شده بودهاست.[23][24] سایر شاهدان از این رویداد به عنوان یک «نسلکشی قانونی»،[25] یا تروریسم دولتی یا پاکسازی قومی یاد کردهاند.[26][27][28] نمونههایی از این خشونت جمعی اینها هستند: قتلعام نارودا پاتیا که درست در مجاورت اردوگاه آموزش پلیس اتفاق افتاد؛[29] قتلعام جامعه گلبرگ که احسان جفری، نماینده مجلس سابق هند در میان کشته شدگان بود و چندین حادثه در شهر وادودارا.[30] محققانی که در مورد شورشهای سال ۲۰۰۲ (۱۳۸۰ شمسی) تحقیق میکنند، میگویند که این شورشها از پیش برنامهریزی شده بوده و نوعی پاکسازی قومی هستند، همچنین دولت ایالتی و عوامل قانونی در رخ دادن این شورشها دست داشتهاند.[31][32][33][34][35][23][26][29]