شاخص آزادی رسانه
From Wikipedia, the free encyclopedia
شاخص آزادی مطبوعات به رتبهبندی سالانه کشورها گفته میشود که بر اساس ارزیابی سازمان گزارشگران بدون مرز از کارنامه آزادی مطبوعات کشورها، هر سال تهیه و منتشر میشود. این شاخص نشان دهنده درجه آزادی روزنامه نگاران، خبرگزاریها و سازمانهای اطلاعرسانی و شهروندان اینترنتی در هر کشور از آن برخوردارند و همچنین تلاشهای حکومتها برای احترام به این آزادی را منعکس میکند. سازمان گزارشگران بدون مرز تنها به شاخص آزادی مطبوعات توجه دارد و کیفیت آن و نقض حقوق بشر بهصورت عام را بررسی نمیکند.[2]
گزارش تا حدی بر اساس یک پرسشنامه با استفاده از شش معیار کلی است:[3] تکثرگرایی (میزان بیان نظرات در فضای رسانهها را میسنجد)، استقلال رسانهها، اشراف و خودسانسوری، چارچوبهای قانونگذاری، شفافیت و زیرساختها. در این پرسشنامه چارچوب قانونی برای رسانهها (از جمله مجازاتهای مربوط به جرائم مطبوعاتی، وجود انحصار دولتی برای انواع خاصی از رسانهها و چگونگی تنظیم رسانهها) و سطح استقلال رسانههای عمومی لحاظ شدهاست. همچنین شامل نقض جریان آزاد اطلاعات در اینترنت را در بر میگیرد.
خشونت علیه روزنامه نگاران، شهروندان و دستیارهای رسانهای، از جمله سوءاستفادههای منتسب به دولت، شبه نظامیان مسلح، سازمانهای مخفی یا گروههای فشار، توسط کارکنان RSF در طول سال کنترل میشود و این خودش بخشی از امتیاز نهایی است. امتیاز کمتر در گزارش مربوط به آزادی بیشتر مطبوعات است که توسط این سازمان گزارش میشود. این پرسشنامه برای سازمانهای شریک گزارشگران بدون مرز، ۱۸ سازمان غیردولتی آزادی بیان مستقر در پنج قاره، ۱۵۰ خبرنگار آن در سراسر جهان و روزنامه نگاران، محققان، حقوقدانان و فعالان حقوق بشر ارسال میگردد.[2]